ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္း ႏိုင္ငံေရးအၾကပ္အတည္းျဖစ္ၿပီး အစိုးရအဖဲြ႔လုပ္ငန္းေတြ ရပ္ဆိုင္းေနတာေၾကာင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံေရာက္ ျမန္မာအလုပ္သမားေတြ အေနနဲ႔ ေနထိုင္ခြင့္နဲ႔အလုပ္ကိုင္ခြင့္ ဗီဇာသက္တမ္းတိုးေရးမွာ အခက္အခဲေတြ ႀကံဳေနရ ပါတယ္။ ဗီဇာသက္တမ္းကုန္တာေၾကာင့္ ထိုင္းအလုပ္ရွင္ေတြဘက္က အလုပ္ဆက္ခန္႔ဖို႔ တြန္႔ဆုတ္ၿပီး အခ်ိဳ႕ အလုပ္ျပဳတ္တာေတြအထိပါ ျဖစ္လာပါ တယ္။ ရန္ကုန္႐ံုးခဲြကေန ကိုသားညြန္႔ဦးက စံုစမ္းေမးျမန္း တင္ျပေပးထားပါတယ္။
ထိုင္းႏို္င္ငံတြင္း အလုပ္လုပ္ကိုင္ေနၾကတဲ့ ျမန္မာအလုပ္သမားေတြ တရား၀င္ ကိုင္ေဆာင္ထားတဲ့ စာအုပ္ႏွစ္မ်ိဳးရိွပါတယ္။ တခုက ျမန္မာႏိုင္ငံကေန ႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္နဲ႔ ထိုင္းမွာ လာေရာက္အလုပ္လုပ္ကိုင္သူေတြျဖစ္ၿပီး ေနာက္တမ်ိဳးကေတာ့ ထိုင္းႏိုင္ငံထဲမွာ တရားမ၀င္ ရိွေနသူေတြကို ထိုင္းနဲ႔ျမန္မာသေဘာတူညီခ်က္အရ ယာယီႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္ေတြထုတ္ေပးခဲ့ၿပီး တရား၀င္ အလုပ္လုပ္ကိုင္ခြင့္ ရထားသူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ကိုေတာ့ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္မွာ စၿပီး ယာယီႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္ေတြ ထုတ္ေပးခဲ့တာျဖစ္ၿပီး ေလးႏွစ္သက္တမ္းပဲ ရိွတာမို႔ အခု ၂၀၁၄မွာ သက္တမ္းျပည့္ကုန္တာပါ။ အဲဒီအခ်ိန္ေတြမွာ ယာယီႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္ေတြ ထုတ္ေပးခဲ့တာ စုစုေပါင္းေသာင္းနဲ႔ ခ်ီရိွတာေၾကာင့္ အခု သက္တမ္းျပည့္လို႔ ဒုကၡေတြ႔ေနရတဲ့ ျမန္မာေတြဟာ ေသာင္းဂဏန္းေလာက္ရိွမယ္လို႔ ခန္႔မွန္းရပါတယ္။
ထိုင္းႏိုင္ငံ အထူးသျဖင့္ ဘန္ေကာက္တ၀ိုက္မွာ အစိုးရလုပ္ငန္းေတြအားလံုး ရပ္ဆိုင္းသလိုျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ ေနထိုင္ခြင့္နဲ႔ အလုပ္ လုပ္ကိုင္ခြင့္ရထားတဲ့ အဲဒီ ႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္ကို သက္တမ္းတိုးဖို႔ အခက္ေတြ႔ေနၾကပါတယ္။ ယာယီႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္ သက္တမ္းျပည့္လို႔ အလုပ္ရွင္ေတြဖက္က အလုပ္ဆက္ခန္႔ဖို႔ တြန္႔ဆုတ္လာသလို ေဒသခံ ရဲအာဏာပိုင္အခ်ိဳ႕ကလည္း ဒီအေျခအေနအေပၚမွာ အခြင့္ေကာင္း ယူၿပီး အလုပ္သမားေတြကို စစ္ေဆးမႈေတြလုပ္ေနတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ဘန္ေကာက္အနီးမွာ အလုပ္လုပ္ကိုင္ေနတဲ့ ဦးတိုးကေတာ့ ထိုင္းႏိုင္ငံေရးအေျခအေနေၾကာင့္ ျမန္မာအလုပ္သမားေတြအေပၚ အႀကီးအက်ယ္သက္ေရာက္ေနတဲ့ ဂယက္လို႔ေျပာရင္ အခု ဒီဗီဇာသက္တမ္းတိုးေရးျဖစ္တယ္လို႔ ဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။
“အခု ဗီဇာတိုးေပးတဲ့အခ်ိန္ေရာက္ေနၿပီ။ သို႔ေသာ္ ထိုင္းႏိုင္ငံေရး အေျခအေနေၾကာင့္မို႔လို႔ အခု ပတ္စ္ပို႔နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ႐ံုးလုပ္ငန္းေတြကို သူတို႔ဘက္က ဘာမွ မစဥ္းစားေသးဘူး။ ျပႆနာေတြ အခု အႀကီးမားဆံုး ျဖစ္ေနတယ္ခင္ဗ်။”
ေမး။ ။ အခု ျမန္မာႏိုင္ငံဘက္ကေနၿပီးေတာ့ သံ႐ံုကလည္း ဒီ ျမန္မာ အလုပ္သမားေတြကိစၥကို ညႇိႏႈိင္းေဆာင္ရြက္ေပးတဲ့ သံအရာရွိေတြ ထားထားေတာ့ သူတို႔ကိုေရာ မေျပာျပဘူးလား။
“ေျပာျပတယ္၊ ေျပာျပတယ္၊ ေျပာျပတယ္။ ပတ္စ္ပို႔လုပ္ငန္းဆိုတာက ဗမာဘက္ကခ်ည့္ လုပ္ေပးလို႔ ရတာမဟုတ္ဘူးေလ။ ဗီဇာေပးရမွာက ထုိင္းဘက္က ေပးရမွာဆိုေတာ့ ထုိင္းဘက္က မလႈပ္ရွားရင္ ဗမာဘက္ကလည္း ဘာမွ လုပ္ေပးလုိ႔မရေသးဘူးခင္ဗ်။ တခ်ဳိ႕အလုပ္သမားေတြ ဆိုလို႔ရွိရင္ ဗီဇာကုန္သြားတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ အလုပ္ရွင္ေတြက လုပ္ငန္းေတြက ရပ္ခုိင္းထားခံရတဲ့အလုပ္သမားေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားေနၿပီ။ အဲဒီေတာ့ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ က်ေနာ္တို႔ အလုပ္သမားေတြက ဗီဇာရွိမွသာ အလုပ္လုပ္ပိုင္ခြင့္ရွိတာေလ။ အဲဒီဥပေဒနဲ႔ၿငိေနတဲ့အတြက္ က်ေနာ္တို႔ အလုပ္သမားေတြ အလုပ္ျပဳတ္ေနတဲ့၊ အလုပ္လက္မဲ့ျဖစ္ေနတဲ့ အလုပ္သမားေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားတယ္ခင္ဗ်။ ဒါက ဒုတိယ ျပႆနာ။”
ေမး။ ။ ျမန္မာသံ႐ံုးဘက္ကေရာ အဲဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ မညိႇႏႈိင္းေပးဘူးလား။
“ညႇိႏႈိင္းေပးတယ္၊ ညႇိႏႈိင္းေပးတယ္။ ဒါေပမယ့္ တိက်တဲ့အေျဖ မရေသးဘူး။ လုပ္ငန္းရွင္ေတြကို၊ အစိုးရဘက္ကို ဆုိင္းငံ့ဥပေဒအေနနဲ႔ေတာ့ ခြင့္ေပးထားဖို႔ သူက ေတာင္းဆိုထားေပးတယ္ေလ။ ဒါေပမယ့္ ထုိင္းဘက္ကလည္း တရားဝင္ ေၾကညာတာမ်ဳိး မရွိေသးဘူး။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ နယ္ေျမခံ အာဏာပိုင္ေတြေပါ့- ရဲေတြက စစ္ေဆးတာ၊ ေမးျမန္းတာေတြ လုပ္ေနကုန္ၿပီ။”
ေမး။ ။ လုပ္ေနၿပီဆိုေတာ့ အဖမ္းဆီးခံရတာေတြေရာ ရွိပါလား။
“အဲလိုေတာ့ အတိအက် အဖမ္းဆီးခံရတာေတာ့ မရွိေသးဘူး၊ က်ေနာ္ျမင္တာေတာ့ ေအာက္လမ္းနည္းနဲ႔ ေျဖရွင္းေနတာေတာ့ ေတြ႔ ၾကားေနရတယ္။ ေနရ ထိုင္ရတာ နည္းနည္း အခက္အခဲ ရွိတာေပါ့ဗ်ာ။ တခ်ဳိ႕လုပ္ငန္းရွင္ေတြက ဗီဇာကုန္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ လုပ္ငန္းရပ္ခုိင္းတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ နံပါတ္ (၁)၊ စား ဝတ္ ေနေရး ျပႆနာျဖစ္ၿပီ။”
ျမန္မာသံ႐ံုးဘက္ကေတာ့ ဒီအေျခအေနေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ သက္ဆိုင္ရာ အလုပ္ရွင္ေတြနဲ႔ ျမန္မာအလုပ္သမားေတြအၾကား ညိႇႏိႈင္းေပးဖို႔ ႀကိဳးစားမႈေတြ ရိွတယ္လို႔ေတာ့ သိရပါတယ္။ တဖက္မွာလည္း ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္း ႏိုင္ငံေရး အၾကပ္အတည္းကေန အၾကမ္းဖက္မႈေတြျဖစ္လာရင္ အႏၱရာယ္မျဖစ္ေအာင္ ျမန္မာသံ႐ံုးက ထိုင္းႏိုင္ငံေရာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြကို သတိေပးထားၿပီး ျဖစ္ပါတယ္ ဒါေပမယ့္လည္း လက္ရိွ အေျခအေနအထိေတာ့ လံုၿခံဳေရးအရဆိုရင္ ႀကီးႀကီးမားမား စိုးရိမ္စရာေတာ့ မေတြ႔ရေသးဘူးလို႔ ဘန္ေကာက္ ျမန္မာသံ႐ံုးက အလုပ္သမား ေရးရာ သံအရာရိွ ဦးေက်ာ္ေက်ာ္လင္းက ဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။
“ဒီအေရးအခင္းေတြမွာ မပါနဲ႔လို႔၊ သြားမၾကည့္နဲ႔လို႔ က်ေနာ္တို႔ သံ႐ံုးကေန ေၾကညာခ်က္ ႏွစ္ခါေတာင္ ထုတ္ထားၿပီးၿပီေလ။”
ေမး။ ။ လတ္တေလာ ဒီကိစၥေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ သံ႐ံုးအေနနဲ႔ ဘာမ်ား ထပ္ေဆာင္ရြက္ေပးထားတာ ရွိပါသလဲခင္ဗ်။ ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔။
“က်ေနာ္တို႔ အေျခအေနကို အၿမဲ ေစာင့္ၾကည့္ေနပါတယ္။ ေစာင့္ၾကည့္ေနၿပီးေတာ့ အဓိက ကေတာ့ မပါဘို႔ လိုတာေပါ့။ မပါရင္ေတာ့ ဘာမွ အႏၱရာယ္မရွိပါဘူး။ ဒါက သူတို႔ႏိုင္ငံေရးကိစၥပဲ။ က်ေနာ္တို႔က စီးပြားေရးအတြက္ လာတဲ့လူေတြပဲဟာ၊”
ေမး။ ။ စိုးရိမ္ရတဲ့အေနအထား ရွိတယ္လို႔ေရာ ေျပာႏုိင္ပါလားခင္ဗ်။
“မစိုးရိမ္ရပါဘူး။ သူတို႔ဟာသူတို႔ ႏုိင္ငံေရးအရ စိုးရိမ္ရရင္ေတာ့ က်ေနာ္မသိဘူးေလ။ က်ေနာ္တို႔က ဒီဘက္က စီးပြားေရးအရပဲ ၾကည့္တာေလ။”
ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္းမွာေတာ့ အစိုးရလုပ္ငန္းေတြ ရပ္ဆိုင္းရတဲ့အထိျဖစ္ေနတဲ့ အစိုးရဆန္႔က်င္ေရးဆႏၵျပမႈကို ကိုင္တြယ္ဖို႔ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕နဲ႔ အနီးတ၀ိုက္မွာ အေရးေပၚအေျခအေနေၾကညာထားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း တဖက္မွာေတာ့ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းအေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ ပံုမွန္လို လည္ပတ္ဆဲရိွပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ျမန္မာအလုပ္သမားေတြအေနနဲ႕ ဗီဇာျပႆနာေၾကာင့္ အလုပ္ထိခိုက္ရတာပဲရိွၿပီး စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြ ရပ္ၿပီး သူတို႔အလုပ္ ထိခိုက္တာမ်ိဳးေတာ့ မရိွေသးပါဘူ။ ဒါေပမယ့္လည္း မတည္ၿငိမ္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးအေျခအေနေၾကာင့္ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ပိုဆိုးလာမလားဆိုၿပီး ထိုင္းႏိုင္ငံသားေတြ စိုးရိမ္ေၾကာင့္က်မႈနည္းတူ၊ ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္းက ျမန္မာအလုပ္သမားေတြမွလည္း စိုးရိမ္မႈေတြရိွတာေတာ့ ေတြ႔ရပါတယ္။
VOA