ကၽြန္မ အသက္ ၃၅ ပါ။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၆ လ ေလာက္က ဘယ္ဘက္ Nipple မွာ အရည္ၾကည္နည္းနည္း ထြက္ပါတယ္။
ေရခ်ိဳးျပီး တဘက္နဲ႔သုတ္ျပီးတဲ့အခါမွာ အရည္ၾကည္ေလး နည္းနည္း ေတြ႔ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္း မေတြ႔ေတာ့ အမွတ္တမဲ့ ေနျဖစ္ပါတယ္။ ရာသီမလာခင္နဲ႔ လာျပီးအခ်ိန္ အက်ိတ္အဖုေတြ မိမိဘာသာ စမ္းသပ္ျဖစ္ ပါတယ္။ အက်ိတ္အဖုေတာ့ မစမ္းမိပါဘူး။ တစ္လကို သံုးေလးၾကိမ္ေတာ့ ကိုက္ပါတယ္။ ရာသီမလာခင္ ေကာ၊ လာျပီးခ်ိန္ေကာ ကိုက္ပါတယ္။ ဘယ္ဘက္က ပိုကိုက္ပါတယ္။
ေနာက္ပိုင္း ရာသီလာျပီးၾကာမွလည္း ကိုက္ပါတယ္။ ဘယ္ဘက္ပဲ ကိုက္ပါတယ္။ Breast နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ဆရာ့ ေဆာင္းပါးေတြ ဖတ္ျပီး လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ပတ္က ေသခ်ာ မိမိကိုယ္ ျပန္စစ္ပါတယ္။ စမ္းတာ အက်ိတ္ မေတြ႔ေပမယ့္ ဘယ္ဘက္က ကၽြန္မ Nipple ကို ညွစ္ၾကည့္ေတာ့ အရည္ၾကည္နည္းနည္း ျပန္ထြက္ေနပါ တယ္။ Nipple ေဘးက အဖုေလးကေန ထြက္တာပါ။ ဘယ္ဘက္ အဖုေလး ႏွစ္ခုကေန ထြက္ပါတယ္။ ညာဘက္ကိုလည္း ညွစ္ၾကည့္ေတာ့ အဖုတစ္ခုကေန ထြက္ပါတယ္။ ေရလို အေရာင္ျဖစ္ျပီး အနံ႔ မရွိပါ။ အမ်ားၾကီးေတာ့ မဟုတ္ပါ။ နည္းနည္းေလး ေစးကပ္ကပ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘယ္ဘက္ Nipple က အရင္တည္းက ႏို႔ပါးစပ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ကၽြန္မလည္း Mammogram သြားရိုက္ ၾကည့္ပါတယ္။ ရာသီလာျပီး ရိုက္တာ ေကာင္းတယ္လို႔ ဖတ္ရေပမယ့္ ႏွစ္ပတ္ေလာက္ၾကာမွ သြားရိုက္ျဖစ္ပါတယ္။ စာဖတ္တာ ေနာက္က်သြားလုိ႔ပါ။ ကိုက္လည္းကိုက္၊ အရည္လည္း ထြက္တဲ့အခ်ိန္ ျဖစ္ပါတယ္။ Film ျပားကိုေတာ့ ပို႔လို႔ မရေပမယ့္ Report ကို Scan ဖတ္ျပီးပို႔လိုက္ပါတယ္။ အပ်ိဳျဖစ္ျပီး အရည္ထြက္ေတာ့ စိုးရိမ္မိပါတယ္။ ကၽြန္မအလုပ္ Air-con ရံုးခန္းမွာ Manager ရဲ႕ ေဆးလိပ္ေငြ႔ကိုေတာ့ ေန႔တိုင္း ရူေနရပါတယ္။ အခုျဖစ္ေနတာနဲ႔ ဆက္စပ္မႈ ရွိ-မရွိလည္း မသိပါဘူး။ ဘာဆက္ လုပ္သင့္တယ္ဆိုတာကို ညႊန္ၾကားေပးပါရန္။ အိမ္ေထာင္မရွိပါ။ ဆက္ဆံမႈေရာ တစ္ခါမွ မရွိဘူးေသးပါ။ ရာသီပံုမွန္လာပါတယ္။ တစ္ခါတစ္ေလ တစ္ပတ္၊ ႏွစ္ပတ္ ေက်ာ္သြားတတ္ပါတယ္။ တားေဆး မေသာက္ဘူးပါ။
ဆရာရွင့္ သမီးအသက္ 24 နွစ္ပါ။ သားသမီးမရွိပါပဲ ရင္သားမွနို႔ရည္ထြက္ေနပါတယ္ဆရာ။ ရင္သားကင္ ဆာနဲ႔ ပတ္သတ္တယ္ဆိုတာ ဟုတ္ပါသလား။ ရာသီလည္း ပံုမွန္မလာပါဘူး။ လာခဲ့ရင္လည္း အလြန္နည္း ပါတယ္။ ရာသီလာခ်ိန္ မဲမဲအဖတ္မ်ား ဆင္းလာတတ္ပါတယ္ဆရာ။ မိန္းမကိုယ္မွလဲ စပ္ပါတယ္။ သားအိမ္ ကင္ဆာနဲ႔ေရာဆက္စပ္မႈ ရွိပါသလားဆရာ ရွင္းျပေပးပါ ။
Nipple discharge ႏို႔သီးထိပ္ဖ်ားကေန တခုခုထြက္တာဟာ မ်ားေသာအားျဖင့္ ေရာဂါမဟုတ္ပါ။ ဒါေပမဲ့ ရင္သားအတြက္ ဆရာဝန္ဆီကို လာျပသူေတြထဲမွာ Breast lumps ရင္သား-အက်ိတ္ နဲ႔ Breast pain ရင္သား-နာတာျပီးရင္ တတိယ အမ်ားဆံုး ျဖစ္တယ္။ ဆယ္ေက်ာ္သက္ ေယာက္်ားေလး၊ မိန္းကေလးေတြ မွာလဲ Puberty အရြယ္ေရာက္ခ်ိန္မွာ ျဖစ္ႏိုင္ေသးတယ္။ ကိုယ္ဝန္မေဆာင္တဲ့ မိန္းကေလးေတြ၊ ကေလးႏို႔ တိုက္ေနတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ႏို႔ကေန အရည္တခုခုထြက္တာ စိုးရိမ္စရာ မရွိတတ္ဘူး။ ဆရာဝန္ကိုေတာ့ တိုင္ပင္သင့္တယ္။ ေယာက္်ားေတြမွာ ျဖစ္ရင္ ဘယ္အရြယ္ျဖစ္ျဖစ္ ေဆးစစ္ရမယ္။
ႏို႔ကေန အရည္ ထြက္တာဟာ တဖက္ထဲကေနေရာ ႏွစ္ဖက္လံုးကပါျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ အလိုလိုထြက္တာနဲ႔ ညွစ္ၾကည့္မွ ထြက္တာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ေရလို၊ နဲနဲပ်စ္ပ်စ္၊ အေတာ္ပ်စ္ပ်စ္၊ အမ်ိဳးမ်ိဳး ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အလို လိုလဲ ေပ်ာက္သြားႏိုင္တယ္။ အသက္ ၄ဝ ေက်ာ္မွ ထြက္ရင္၊ ရင္သားထဲမွာ အက်ိတ္လဲရွိေနရင္၊ ေသြးပါေနရင္၊ တဖက္ထဲက သတ္သတ္မွတ္မွတ္ ထြက္ေနရင္ ေဆးစစ္ပါ။
Types of discharge ႏို႔ကေနထြက္တဲ့ အရည္အမ်ိဳးအစားေတြ
- Cloudy white color အမ်ားဆံုးျဖစ္တတ္တဲ့ ခပ္ေနာက္ေနာက္ အျဖဴရည္ Galactorrhea ဆိုတာေၾကာင့္ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
- Clear or light white အျဖဴေရာင္အရည္ၾကည္ဟာ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မယ္ ထြက္တယ္။
- Red ေသြးပါတဲ့ အနီေရာင္ဟာ Infection ပိုးဝင္တာ၊ Intraductal papillomas ႏို႔ျပြန္ေရာဂါနဲ႔ Breast cancer ႏို႔ကင္ဆာေတြေၾကာင့္ ျဖစ္မယ္။
- Whitish-yellow ျဖဴဝါဝါ၊ Yellow အဝါ နဲ႔ Green ခပ္စိမ္းစိမ္းဟာ Infection ပိုးဝင္လို႔ထြက္တဲ့ Pus ျပည္ ျဖစ္တယ္။
ျဖစ္ႏိုင္ေျခရွိတဲ့ ေရာဂါမွန္သမွ်ေရးခ်ရရင္ -
၁။ Abscess ျပည္တည္နာ၊
၂။ Breast cancer ႏို႔ကင္ဆာ၊
၃။ Breast infection ေရာဂါပိုးဝင္တာ၊
၄။ Excessive breast stimulation ႏို႔ကို ႏိုးဆြမႈလုပ္တာ မ်ားတာ၊
၅။ Fibroadenoma (ဖိုင္ဘရို-အဒီႏိုးမား) ကင္ဆာ မဟုတ္တဲ့ ႏို႔အက်ိတ္၊
၆။ Fibrocystic breasts (ဖိုင္ဘရို-ဆစ္စတစ္) ေရာဂါ၊
၇။ Ductal carcinoma in situ (DCIS) ႏို႔ထြက္ျပြန္ထဲမွာသာရွိတဲ့ ကင္ဆာ၊
၈။ Galactorrhea (ဂလက္တိုးရီးယား) ေရာဂါ၊
၉။ Hormone imbalance ေဟာ္မုန္း အခ်ိဳးအစား ေျပာင္းလဲတာ၊
၁ဝ။ Injury or trauma to the breast ထိခိုက္ဒဏ္ရာရတာ၊
၁၁။ Intraductal papilloma ႏို႔ထြက္ျပြန္ထဲ ကင္ဆာ မဟုတ္တဲ့ (ပက္ပလိုမား) ေရာဂါ၊
၁၂။ Mammary duct ectasia (အတက္ဆီးယား) ႏို႔ျပြန္ေရာဂါ၊ Thyroid disorder လည္ပင္းၾကီးနဲ႔ ပတ္သက္တယ္။
၁၃။ Medication ေဆးဝါးေတြေၾကာင့္ျဖစ္တာ၊
၁၄။ Paget's disease of the breast (ေပးက်က္စ္) ေရာဂါ၊
၁၅။ Pregnancy ကိုယ္ဝန္၊
၁၆။ Prolactinoma (ပရိုလက္တီႏိုးမား) ေရာဂါ ေတြ ျဖစ္တယ္။
ေဆးေတြေၾကာင့္ ႏို႔က တခုခုထြက္ႏိုင္တယ္။
- Antidepressants စိတ္က်လို႔ ေသာက္ရတဲ့ Monoamine oxidase inhibitors (MAOIs) နဲ႔ Selective serotonin reuptake inhibitors SSRI’s ေဆးေတြ။ ဥပမာ Citalopram (Celexa), Fluoxetine (Prozac), Paroxetine (Paxil), Sertraline (Zoloft) နဲ႔ Tricyclics ေတြေၾကာင့္လဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
- Anxiolytics အိပ္ေဆး၊
- Alprazolam (Xanax), Buspirone (BuSpar) စိတ္ေရာဂါေဆး၊ Atenolol (Tenormin), Methyldopa (Aldomet), Reserpine (Serpasil), Verapamil (Calan) ေသြးက်ေဆး၊ Phenothiazines (Thorazine, Compazine) စိတ္ေရာဂါေဆး၊
- Cimetidine (Tagamet), Famotidine (Pepcid), Ranitidine (Zantac) ေလနာေရာဂါေဆး၊
- Estrogen + Medroxyprogesterone acetate (Prempro, Premphase) ေဟာ္မုန္းေဆး၊ Contraceptives ကိုယ္ဝန္တား စားေဆး-ထိုးေဆးေတြ၊
- တိုင္းရင္းေဆးေတြ = Anise, Blessed thistle, Fennel, Fenugreek, Marshmallow, Nettle, Raspberry, Red clover
- Cannabis (Marijuana), Opiates မူးယစ္ေဆးေတြ
ႏို႔ကေန အရည္တခုခုထြက္တာဟာ Breast cancer ႏို႔ကင္ဆာ မျဖစ္ဘို႔မ်ားတယ္။ တကယ္လို႔ ရာသီလာ ခ်ိန္ တလထဲမွာ ႏို႔က အရည္ထြက္ျပီး လကုန္လို႔လဲ မေပ်ာက္ရင္ ဆရာဝန္ျပပါ။ ေဆးေသာက္ေနတာကို စစ္ေဆးပါ။ ႏို႔သီးထိပ္ဖ်ားကို မဆြပါနဲ႔၊ ညွစ္ၾကည့္တာမ်ိဳး သိပ္မလုပ္ပါနဲ႔။ အတြင္းခံ တင္းက်ပ္မေနေစပါနဲ႔။
Dr. တင့္ေဆြ
