Tuesday, January 7, 2014သတင္းအယ္ဒီတာအဖြဲ႕
ဧရာ၀တီျမစ္ဆုံေဒသအား ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ႏုိ၀င္ဘာလအတြင္းက ေတြ႔ရစဥ္ (ဓာတ္ပုံ - ေအာင္ေဇာ္ထြန္း)
၂၀၁၁ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာ ၃၀ ရက္က သမၼတဦးသိန္းစိန္၏ သ၀ဏ္လႊာျဖင့္ ယာယီရပ္ဆိုင္းခဲ့ေသာ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကို ျပန္လည္စတင္ႏိုင္ရန္ တ႐ုတ္ကုမၸဏီ China Power Investment (CPI) ဘက္က ႀကိဳးပမ္းမႈမ်ား ရွိလာသည္။ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကို ယာယီရပ္ဆိုင္းခဲ့ၿပီး ႏွစ္ႏွစ္ေက်ာ္ ကာလအတြင္း တ႐ုတ္တို႔၏ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ခ်ဥ္းကပ္မႈမွာ ေျပာင္းလဲသြားကာ အစိုးရတစ္ခုတည္းကို ဦးတည္စည္း႐ံုးေနျခင္းထက္ အျခားႏိုင္ငံေရးပါတီ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ ျပည္သူလူထုကိုပါ စည္း႐ံုးႏိုင္ရန္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကသည္။ ထိုလုပ္ေဆာင္မႈ၏ အက်ဳိးဆက္အေနျဖင့္ ယခုရက္ပိုင္းအတြင္း ျမစ္ဆံုစီမံကိန္း ျပန္လည္စတင္ရန္ကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ က်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္ ေျပာၾကားမႈမ်ား ရွိလာခဲ့သည္။
တစ္ေက်ာ့ျပန္ စိန္ေခၚမႈ
ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကို ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာတြင္ ယာယီရပ္ဆိုင္းခဲ့သည္။ ၂၀၁၁-၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ငါးႏွစ္တာ ကာလအတြင္း ထိုကိစၥရပ္သည္ ျပန္လည္ႏိုးထရမည့္ အေၾကာင္းအရာ မဟုတ္ေသာ္လည္း ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ႏွစ္ကုန္ပိုင္းတြင္ တစ္ေက်ာ့ျပန္ ျဖစ္လာခဲ့သည္။
အထူးသျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံက အိမ္ရွင္အျဖစ္ လက္ခံက်င္းပေသာ (၂၇) ႀကိမ္ေျမာက္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ အားကစားပြဲအတြက္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက အေမရိကန္ေဒၚလာ ၃၆ သန္းေက်ာ္ တန္ဖိုးရွိ အကူအညီမ်ား ေထာက္ပံ့ခဲ့သည္။ နည္းပညာပိုင္းဆိုင္ရာ အကူအညီမ်ား ေပးခဲ့သည္။
ထိုအားကစားပြဲအၿပီး ေလးရက္အၾကာတြင္ တ႐ုတ္ကုမၸဏီ (ACHC) က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၌ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲတစ္ရပ္ ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ ဧရာ၀တီ ျမစ္ဆံု-ျမစ္ညာ ေရအားလွ်ပ္စစ္ စီမံကိန္းကုမၸဏီ (ACHC) သည္ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကို အေကာင္အထည္ေဖာ္မည့္ (CPI) ၌ အႀကီးစားရွယ္ယာ ပိုင္ဆိုင္ထားသည္။ ACHC ကုမၸဏီ၏ မန္ေနဂ်ာခ်ဳပ္ လီကြမ္းဟာ တက္ေရာက္ရွင္းလင္းခဲ့သည့္ ထိုသတင္းစာရွင္းလင္းပြဲ၏ အႏွစ္ခ်ဳပ္မွာ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကို ျပန္လည္စတင္ႏိုင္ရန္ျဖစ္သည္။ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲ၌ သတင္းေထာက္မ်ား၏ ေမးျမန္းခ်က္ကို ေ၀့၀ိုက္ေျဖၾကားခဲ့ေသာ္လည္း ျမစ္ဆံုစီမံကိန္း ျပန္စရန္အတြက္ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္တြင္ တက္လာမည့္ ျမန္မာအစိုးရႏွင့္ ညႇိႏိႈင္းေဆာင္ရြက္မည္ဆိုေသာ အခ်က္ကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ေျပာၾကားသည္။
ACHC ကုမၸဏီ၏ ရွင္းလင္းမႈႏွင့္အတူ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ တစ္ေက်ာ့ျပန္ စိန္ေခၚမႈျဖစ္လာသည္။ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကို မည္သည့္နည္းႏွင့္မွ် ျပန္လည္စတင္ခြင့္ ျပဳမည္မဟုတ္ဟု သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး ပညာရွင္မ်ားႏွင့္ ျပည္သူလူထုက တံု႔ျပန္ခဲ့သည္။ သမၼတဦးသိန္းစိန္က မိမိ၏ သက္တမ္းအတြင္း ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကို လုပ္ကိုင္ခြင့္ျပဳမည္ မဟုတ္ေၾကာင္းႏွင့္ သက္ဆိုင္ရာ ကုမၸဏီက ဥပေဒေၾကာင္းျဖင့္ တံု႔ျပန္လာပါက ႏိုင္ငံတကာ ဥပေဒမ်ားျဖင့္ ရင္ဆိုင္ရန္ရွိေၾကာင္း ၎၏ေျပာေရးဆိုခြင့္ ရွိသူထံမွတစ္ဆင့္ ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားခဲ့သည္။
တ႐ုတ္ကုမၸဏီ ACHC ၏ ညႇိႏိႈင္းလိုသည့္ သေဘာထားကို အေျခခံၿပီး လြတ္လပ္ေသာ အာရွအသံ (RFA)က ၂၀၁၅ ခုႏွစ္တြင္ သမၼတျဖစ္ရန္ ေရပန္းစားေနေသာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ေမးခြန္းေမးျမန္းခဲ့သည္။
“ျမစ္ဆုံစီမံကိန္းကုိ ျပန္လည္စတင္ႏုိင္ေရးအတြက္ ၂၀၁၅ တက္လာမယ့္ အစုိးရနဲ႔ ညႇိႏိႈင္းမယ္လုိ႔ တ႐ုတ္ကုမၸဏီက ဒီရက္ပုိင္းေျပာၾကားခဲ့တာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တကယ္လုိ႔ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ NLD ပါတီ အႏုိင္ရရင္ အဲဒီလုိေဆာင္ရြက္မွာလား” ဟု ေမးျမန္းခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ညႇိႏိႈင္းျခင္းမွလြဲ၍ အျခားနည္းလမ္းမရွိေၾကာင္း ျပန္လည္ေျဖၾကားခဲ့သည္။ ထို႔အျပင္ လက္ရွိအစိုးရတြင္ တာ၀န္ရွိေၾကာင္းႏွင့္ ေနာင္တက္လာမည့္ အစိုးရကို တာ၀န္ယူရန္ ေျပာၾကားထားသည့္သေဘာ ျဖစ္ေနေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။
“ညႇိႏိႈင္းရမည္” ဆိုေသာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ေျပာဆိုခ်က္ကို အေျခခံၿပီး ေ၀ဖန္မႈမ်ား ထြက္ေပၚခဲ့ရာမွတစ္ဆင့္ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္း ျပန္လုပ္ရန္ သင့္၊ မသင့္မွာ “ညႇိႏိႈင္းရန္” ကိစၥ မဟုတ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားမႈမ်ား ထြက္ေပၚခဲ့သည္။
မက်က္တဲ့ အနာေဟာင္း၏ ဒဏ္ရာအစ
ျမစ္ဆံုစီမံကိန္း အစမွာ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္ ဧၿပီလအတြင္း အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံ ဂ်ာကာတာ၌ ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ အာရွ-အာဖရိက ကြန္ဖရင့္၏ အာဆီယံ-အာဖရိက ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲႏွင့္ ဆက္စပ္ေနသည္။ ထိုေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ယခင္ႏိုင္ငံေတာ္ ေအးခ်မ္းသာယာေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးေကာင္စီဥကၠ႒ ဦးသန္းေရႊ(အၿငိမ္းစားဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး)ႏွင့္ တ႐ုတ္သမၼတ ဟူက်င္းေတာင္တို႔ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ ဧရာ၀တီျမစ္ဆံုတြင္ ေရအားလွ်ပ္စစ္စီမံကိန္း တည္ေဆာက္ၿပီး တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသို႔ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕မ်ား တင္ပို႔ေရာင္းခ်ရန္ သေဘာတူခဲ့သည္။
သေဘာတူခ်က္အရ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာတြင္ ေလ့လာတိုင္းထြာမႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ ထိုအခ်ိန္ကပင္ အစိုးရအဖြဲ႕အၾကား ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး သေဘာထားကြဲမႈမ်ား ရွိခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ တ႐ုတ္ဘက္မွ အျမန္ဆံုးစတင္ႏိုင္ရန္ တိုက္တြန္းခဲ့သည္။
၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ကိုးကန္႔အေရး ျဖစ္ေပၚခ်ိန္တြင္ ျမန္မာအစိုးရႏွင့္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံတို႔အၾကား တင္းမာမႈရွိခဲ့ၿပီး တ႐ုတ္ႏိုင္ငံဘက္က သတိေပးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ဇြန္လတြင္ ယခင္ႏိုင္ငံေတာ္ ေအးခ်မ္းသာယာေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးေကာင္စီ ဒုတိယဥကၠ႒ ဦးေမာင္ေအး (အၿငိမ္းစား ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး)က တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသို႔ သြားေရာက္ခဲ့သည္။ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ဇြန္ ၂၁ ရက္တြင္ ဧရာ၀တီျမစ္ဆံု ေရအားလွ်ပ္စစ္စီမံကိန္း သေဘာတူစာခ်ဳပ္အား တ႐ုတ္ႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ျမန္မာသံအမတ္ႀကီး ဦးသိန္းလြင္ႏွင့္ CPI ကုမၸဏီဥကၠ႒ Lu Qizhou တို႔ လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့သည္။ ဦးေမာင္ေအး၏ တ႐ုတ္ခရီးစဥ္တြင္ ယခင္ႏိုင္ငံေတာ္ ေအးခ်မ္းသာယာေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးေကာင္စီ အတြင္းေရးမွဴး-၁ ႏွင့္ ထိုစဥ္က အစိုးရတြင္ ဒုတိယသမၼတ တာ၀န္ယူခဲ့သူ ဦးတင္ေအာင္ျမင့္ဦး (အၿငိမ္းစားဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး)လည္း အဓိကတာ၀န္ရွိသူ တစ္ဦးအေနျဖင့္ လိုက္ပါသြားခဲ့သည္။
ထို႔ေနာက္ ျမစ္ဆံုေရကာတာ စီမံကိန္း ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းဖြင့္ပြဲကို ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာ ၂၁ ရက္တြင္ ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီး ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကို မၾကာမီ စတင္မည္ဟု ယခင္လွ်ပ္စစ္စြမ္းအား ၀န္ႀကီးဌာန ၀န္ႀကီးဦးေဇာ္မင္း (ဗိုလ္မွဴးႀကီး) က တရား၀င္ေၾကညာခဲ့သည္။
၂၀၀၉ ခုႏွစ္က ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့ေသာ စာခ်ဳပ္အရ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကို ျမန္မာႏိုင္ငံဘက္မွ လွ်ပ္စစ္စြမ္းအား ၀န္ႀကီးဌာန၊ ေအးရွားေ၀ါလ္ ကုမၸဏီႏွင့္ တ႐ုတ္ကုမၸဏီ CPI တို႔က အဓိက လုပ္ေဆာင္ၾကမည္ျဖစ္သည္။ ရွယ္ယာပိုင္ဆိုင္မႈ အေနျဖင့္ လွ်ပ္စစ္စြမ္းအား ၀န္ႀကီးဌာနက အခမဲ့ရွယ္ယာ ၁၅ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ေအးရွားေ၀ါလ္ကုမၸဏီက လက္ငင္းေငြရွယ္ယာ ငါးရာခိုင္ႏႈန္းႏွင့္ CPI က ရွယ္ယာရာခိုင္ႏႈန္း ၈၀ ျဖင့္ အမ်ားဆံုး ပိုင္ဆိုင္ခဲ့သည္။ စီမံကိန္းကာလမွာ မူလက ႏွစ္ ၃၀ ျဖစ္ေသာ္လည္း ေနာက္ပိုင္းတြင္ႏွစ္ ၅၀ ျဖစ္ခဲ့သည္။ ထို႔အတူ ေရအားလွ်ပ္စစ္ မဂၢါ၀ပ္ ၃၆၀၀ ထြက္ရွိရန္ မူလကေမွ်ာ္မွန္းခဲ့ၿပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္ မဂၢါ၀ပ္ ၆၀၀၀ အထိထုတ္လုပ္ရန္ တိုးျမႇင့္ခဲ့သည္။
CPI ကုမၸဏီသည္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံရွိ ႏုိင္ငံပိုင္ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားထုတ္လုပ္ေရး ေကာ္ပုိေရးရွင္းတစ္ခုျဖစ္ၿပီး တ႐ုတ္ႏုိင္ငံရွိ အႀကီးဆံုး လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား ထုတ္လုပ္သည့္ လုပ္ငန္းငါးခုအနက္ တစ္ခုအပါအ၀င္ ျဖစ္သည္။
ကုမၸဏီကို တ႐ုတ္ျပည္သူ႔သမၼတ၊ ႏုိင္ငံပိုင္လုပ္ငန္းမ်ား ႀကီးၾကပ္ေရးႏွင့္ စီမံခန္႔ခြဲေရး ေကာ္မရွင္ (SASAC) က ခန္႔ခြဲျခင္းျဖစ္သည္။ CPI သည္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ ျပည္နယ္ ၂၇ ခုတြင္ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားေပး စက္႐ံုမ်ား ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးအတြက္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံျခင္း၊ တည္ေဆာက္ျခင္း၊ လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္ျခင္းႏွင့္ စီမံခန္႔ခြဲျခင္း လုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိေနကာ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ လွ်စ္စစ္သံုးစြဲမႈ ပမာဏ၏ ခန္႔မွန္းေျခ ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ တာ၀န္ယူ ေထာက္ပံ့ေပးလ်က္ ရွိသည္။
ျမစ္ဆံုစီမံကိန္း လည္ပတ္ေနစဥ္ ကာလအတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ႏွစ္ငါးဆယ္အတြက္ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၅၄ ဘီလ်ံ ရရွိမည္ျဖစ္ၿပီး ႏွစ္ငါးဆယ္စီမံကိန္း လည္ပတ္မႈအၿပီးတြင္ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁၆၀ ဘီလ်ံရရွိႏိုင္ေၾကာင္း CPI အစီရင္ခံစာ အခ်က္အလက္မ်ားက ဆိုသည္။ သို႔ေသာ္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ အေျခစိုက္ International Rivers ၏ ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းမွ ထြက္ရွိေသာ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား မဂၢါ၀ပ္ ၆၀၀၀ ၏ ၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္းကို တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက ရယူမည္ျဖစ္ၿပီး ထိုသို႔ရယူမႈမွတစ္ဆင့္ စီမံကိန္း၏ ၇၀ ရာခိုင္ႏႈန္း အက်ိဳးအျမတ္ရလဒ္ကို တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက ရရွိမည္ျဖစ္သည္။
ထို႔အျပင္ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းမွာ ကမၻာေပၚတြင္ ၁၅ ခုေျမာက္ အႀကီးမားဆံုး ေရကာတာစီမံကိန္းတစ္ခု ျဖစ္ခဲ့သည္။
စီးပြားေရးအရ “ႏိုင္ထက္စီးနင္းျပဳမႈ” အခ်က္အလက္မ်ားထက္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အမ်ိဳးသားအက်ိဳးစီးပြားကို ထိခိုက္ၿပီး ကခ်င္ျပည္နယ္ တစ္ခုလံုးသာမက ႏိုင္ငံပ်က္သုဥ္းႏိုင္သည္အထိ အႏၲရာယ္ႀကီးမားျခင္း၊ သဘာ၀ေဘးအႏၲရာယ္ႏွင့္ ခ်ိန္ဆပါကလည္း ထိခိုက္ခံရမႈ ရာခိုင္ႏႈန္း ျမင့္မားျခင္းမ်ားက ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကို ရပ္ဆိုင္းရန္ တြန္းအားေပးမႈမ်ား ျဖစ္လာခဲ့သည္။
ဧရာ၀တီကို ကာကြယ္ပါ၊ ျပည္ေထာင္စုကို ကာကြယ္ပါ
ႏိုင္ငံေတာ္ ေအးခ်မ္းသာယာေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးေကာင္စီ လက္ထက္၌ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကို တ႐ုတ္ႏိုင္ငံႏွင့္ သေဘာတူခဲ့ၿပီး ၂၀၀၉ခု ႏွစ္တြင္ စတင္အသက္သြင္းခဲ့သည္။ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲအၿပီး ၂၀၁၁ အစိုးရအဖြဲ႕သစ္ တက္လာခ်ိန္တြင္ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကို လံုး၀ရပ္ဆိုင္ရန္ ကန္႔ကြက္သံမ်ား က်ယ္ေလာင္လာခဲ့သည္။ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဆိုင္ရာ ပညာရွင္မ်ားသာမက နယ္ပယ္အသီးသီးမွ ထင္ရွားသူမ်ား၊ ပညာရွင္မ်ား၊ သာမန္ျပည္သူ လူထုမ်ားကပင္ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကို ရပ္ဆိုင္းရန္ ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကသည္။
ျမစ္ဆံုစီမံကိန္း ဧရိယာတြင္ ရစ္ခ်္တာစေကး ၈ ႏွင့္အထက္ ငလ်င္ျဖစ္ပြားမည္ဆိုပါက ဆည္က်ိဳးေပါက္ၿပီး စကၠန္႔ပိုင္းတြင္း ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕တ၀ိုက္ႏွင့္ ျမစ္ဆံုေအာက္ဘက္ ကခ်င္ျပည္နယ္ ေျမျပန္႔တေလွ်ာက္ ေရလႊမ္းမိုးၿပီး အသက္အိုးအိမ္မ်ားစြာ
ထိုေတာင္းဆိုမႈမ်ားအနက္ အထင္ရွားဆံုးႏွစ္ခုမွာ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာ ၁၀ ရက္တြင္ ျပဳလုပ္ေသာ ‘Save the Irrawaddy’ ေဟာေျပာပြဲႏွင့္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာ ၂၄ ရက္က ျပဳလုပ္ေသာ ‘သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ႏွင့္ ျပည္ေထာင္စုသမၼတ ျမန္မာႏိုင္ငံ’ ေဟာေျပာပြဲတို႔ ျဖစ္ၾကသည္။
ထိုေဟာေျပာပြဲႏွစ္ရပ္ႏွင့္အတူ “မည္သည့္ကန္႔ကြက္မႈမ်ား ရွိေနသည္ျဖစ္ေစ၊ ဧရာ၀တီျမစ္ဆံု စီမံကိန္းကို ဆက္လုပ္မည္ျဖစ္ၿပီး ဘယ္ေတာ့မွ ေနာက္ဆုတ္မည္ မဟုတ္ေၾကာင္း” ေျပာၾကားခဲ့သည့္ အမွတ္(၁) လွ်ပ္စစ္စြမ္းအား၀န္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီး ဦးေဇာ္မင္း၏ ေျပာၾကားခ်က္အေပၚ လက္မခံေၾကာင္း ျပည္သူလူထုက ျပတ္ျပတ္သားသား တံု႔ျပန္ခဲ့ၾကသည္။
ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းသည္ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ႐ႈေထာင့္မွ ၾကည့္ပါက လံုး၀မလုပ္ေဆာင္သင့္သည့္ ကိစၥရပ္ျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ စီမံကိန္းကို လံုး၀ရပ္ဆိုင္းရန္ ‘သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ႏွင့္ ျပည္ေထာင္စုသမၼတ ျမန္မာႏိုင္ငံ’ ေဟာေျပာပြဲ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး ပညာရွင္မ်ားက ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးဆိုင္ရာ ပညာရွင္ ဦးအုန္းက လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား ထုတ္ယူေရးအတြက္ ျမစ္ဆံုတြင္ ေရကာတာေဆာက္ျခင္းကို လက္မခံေၾကာင္းႏွင့္ ျမစ္ဆံုေဒသကို မထိပါးရန္ ေထာက္ခံေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။ Eco dev မွ ဦး၀င္းမ်ိဳးသူက ဧရာ၀တီအတြက္ ေမးခြန္း ၂၀ ျဖင့္ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္း၏ ဆိုးက်ိဳးမ်ားကို ထုတ္ေဖာ္ခဲ့ၿပီး ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကို ရပ္ဆိုင္းရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။ မိုးေလ၀သ ပညာရွင္ ဦးထြန္းလြင္က ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းသည္ ဧရာ၀တီ၏ ေန၀င္ခ်ိန္ျဖစ္သည့္အျပင္ ႏိုင္ငံေတာ္လံုျခံဳေရးကို ထိပါးေနၿပီး သဘာ၀ေဘးအႏၲရယ္ ႀကီးမားသျဖင့္ ရပ္ဆိုင္းသင့္ေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။
အေျခခံအားျဖင့္ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္း ဧရိယာသည္ ငလ်င္ေက်ာေပၚတြင္ ရွိေနသည္။ CPI ကုမၸဏီက ဆည္တည္ေဆာက္ရာတြင္ ငလ်င္အင္အား ရစ္ခ်္တာစေကး ၈ အထိ ခံႏိုင္ရည္ရွိသည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ စီမံကိန္းကာလအတြင္း စီမံခန္႔ခြဲ႕မႈ အမွားမ်ားကို ထည့္တြက္ပါက ျမစ္ဆံုဆည္သည္ ငလ်င္အင္အား ရစ္ခ်္တာစေကး ၇ ႏွင့္ ၈ အထက္ကို ခံႏိုင္မည့္ အေျခအေန မရွိေပ။ ၿပီးခဲ့သည့္ ႏွစ္ေပါင္း ၁၀၀ အတြင္း ကခ်င္ျပည္နယ္ႏွင့္ ဧရာ၀တီျမစ္ႏွင့္ နီးစပ္ေသာ ေဒသမ်ားတြင္ အင္အားရစ္ခ်္တာစေကး ၇ ဒသမ ၅ အထက္ ငလ်င္သံုးခု လႈပ္ခတ္ခဲ့သည္။ ၁၉၃၁ ခုႏွစ္ ကာမိုင္းငလ်င္၊ ၁၉၄၆ ခုႏွစ္ တေကာင္းငလ်င္ႏွင့္ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္ ထီးခ်ိဳင့္ငလ်င္တို႔ ျဖစ္သည္။ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္တြင္ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕၌ ငလ်င္တစ္ခု လႈပ္ခတ္ခဲ့ၿပီး ရစ္ခ်္တာစေကား ၆ အထိ ရွိခဲ့သည္။
ကမၻာႏွင့္အ၀မ္း ျဖစ္ေပၚေနေသာ ရာသီဥတုဆိုင္ရာ ေျပာင္းလဲခ်က္မ်ားအရ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္း ဧရိယာတြင္ ရစ္ခ်္တာစေကး ၈ ႏွင့္အထက္ ငလ်င္ျဖစ္ပြားမည္ဆိုပါက ဆည္က်ိဳးေပါက္ၿပီး စကၠန္႔ပိုင္းတြင္း ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕တ၀ိုက္ႏွင့္ ျမစ္ဆံုေအာက္ဘက္ ကခ်င္ျပည္နယ္ ေျမျပန္႔တေလွ်ာက္ ေရလႊမ္းမိုးၿပီး အသက္အိုးအိမ္မ်ားစြာ ဆံုး႐ံႈးရမည္ျဖစ္သည္။
ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ အတြင္း ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းမွာ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၅၇ ဘီလ်ံ ရရွိမည္ဟု ေျပာၾကားေသာ္လည္း အစိုးရ၏ လွ်ပ္စစ္၀န္ႀကီးဌာနမွ ေရးသားသည့္ စီးပြားေရးတြက္ခ်က္ကိုက္မႈ စာတမ္း၌ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနျဖင့္ ၁၇ ဘီလ်ံသာ ရရွိမည္ဟု ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ထို႔အတြက္ေၾကာင့္ တစ္ႏွစ္လွ်င္ အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္း ၃၀၀ ခန္႔သာ ရရွိမည္ျဖစ္ၿပီး ျမစ္ေၾကာင္းထိန္းသိမ္းေရး စရိတ္မွာ တစ္ႏွစ္လွ်င္ အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္း ၁၀၀ ခန္႔ကုန္က်မည္ ျဖစ္သည္။
ျမစ္ဆုံေရအားလွ်ပ္စစ္စီမံကိန္း ဧရိယာနယ္ေျမအတြင္း သက္ဆိုင္သူမွအပ ၀င္ခြင့္မျပဳဟု ေၾကညာထားသည့္ ျမစ္ဆုံေရအားလွ်ပ္စစ္စီမံကိန္း အ၀င္ေနရာအား ေတြ႔ရစဥ္
သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ဆံုး႐ံႈးမႈ အေနအထားမွာ ပို၍တန္ဖိုးႀကီးမားေနၿပီး ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းသည္ ျပန္လည္သံုးသပ္ရမည့္ စီမံကိန္းျဖစ္ေၾကာင္း BANCA ၏ အစီရင္ခံစာ၊ လံုး၀မလုပ္သင့္ေၾကာင္း တ႐ုတ္သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ပညာရွင္အခ်ိဳ႕၏ အစီရင္ခံစာမ်ားကို CPI ကုမၸဏီက လ်စ္လ်ဴ႐ႈခဲ့သည္။
ထို႔အျပင္ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းေၾကာင့္ ဧရာ၀တီျမစ္တိမ္ေကာၿပီး ျမစ္တစ္ေလွ်ာက္ေနထိုင္သူ အားလံုး၏ လူေနမႈဘ၀မ်ား၊ သဘာ၀ေဂဟစနစ္မ်ား ပ်က္စီးသြားမည့္အျပင္ ျပည္ေထာင္စုအတြက္လည္း အႏၲရာယ္တစ္ခု ျဖစ္ခဲ့သည္။
“ႏိုင္ငံသားရရွိထားတဲ့ မည္သည့္ဘာသာ၊ မည္သည့္လူမ်ိဳးမဆို ျပည္ေထာင္စုအတြင္းမွာ ေနထိုင္ၾကတဲ့ ျပည္ေထာင္စုအေပၚမွာ ေက်းဇူးသစၥာ ေစာင့္သိ႐ိုေသတဲ့ လူေတြဟာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ လူမ်ိဳးေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ျမစ္ဆံုကိစၥမွာ ကြၽန္ေတာ္ေျပာခ်င္တာက အကယ္၍သာ ဒီျမစ္ဆံုကို ဇြတ္အတင္း ေဆာက္လုပ္ခဲ့မယ္ဆိုရင္ ကြၽန္ေတာ္သာ ကခ်င္လူမ်ိဳးျဖစ္ခဲ့ရင္ ဒါဟာတရားမွ်တတဲ့ လုပ္ရပ္လို႔ ဘယ္ေတာ့မွ ေတြးထင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ကြၽန္ေတာ္သာ ဗမာလူမ်ိဳးျဖစ္ခဲ့ရင္ ကိုယ့္ထက္အင္အားနည္းတဲ့ လူမ်ိဳးေတြအေပၚမွာ ကြၽန္ေတာ္ဟာ အျမဲတမ္း gulity concious ျဖစ္ေနမွာပါ။ ကြၽန္ေတာ္ဟာ ရွမ္းလူမ်ိဳး၊ ကရင္လူမ်ိဳးျဖစ္ရင္ ကခ်င္လူမ်ိဳးေတြကို ဒီလိုလုပ္ခဲ့တဲ့အတြက္ ဘယ္ေတာ့မွ သံသယေတြ ေျဖေဖ်ာက္လို႔ရမွာ မဟုတ္ပါဘူး” ဟု သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ႏွင့္ ျပည္ေထာင္စုသမၼတ ျမန္မာႏိုင္ငံ ေဟာေျပာပြဲ၌ Eleven Media Group ၏ CEO ေဒါက္တာသန္းထြဋ္ေအာင္က ေျပာၾကားခဲ့သည္။
သမၼတဦးသိန္းစိန္၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္
ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကို ရပ္ဆိုင္းရန္ ေတာင္းဆိုသံမ်ား က်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္ ထြက္ေပၚလာခ်ိန္တြင္ လႊတ္ေတာ္၏ အခန္းက႑မွာ ယေန႔အခ်ိန္ေလာက္ အားေကာင္းမႈ မရွိေသးေပ။ သို႔ေသာ္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာ ၃၀ ရက္တြင္ သမၼတဦးသိန္းစိန္က ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကို ၎တို႔အစိုးရလက္ထက္တြင္ လုပ္ေဆာင္မည္မဟုတ္ဘဲ ယာယီရပ္ဆိုင္းမည္ဟု လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္သို႔ သ၀ဏ္လႊာေပးပို႔လိုက္သည္။
အေမရိကန္ႏွင့္ အီးယူတို႔က စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈ မ႐ုပ္သိမ္းေသးဘဲ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံအေပၚ လံုးလံုးလ်ားလ်ား မွီခိုအားထားေနရခ်ိန္တြင္ သမၼတဦးသိန္းစိန္၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္သည္ “စြန္႔စားမႈ” တစ္ခုျဖစ္ခဲ့သည္ဟု ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ႐ံုး အသိုင္းအ၀ိုင္းမွ သိရွိရသည္။
နယ္စပ္ေရးရာ ျပႆနာမ်ား၊ ႏွစ္ႏိုင္ငံ ဆက္ဆံေရး အေျခအေနႏွင့္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒပါ ကန္႔သတ္ခ်က္မ်ားအျပင္ အစိုးရအဖြဲ႕အတြင္း သေဘာထား တင္းမာသူမ်ားေၾကာင့္လည္း သမၼတဦးသိန္းစိန္အတြက္ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကို “ယာယီရပ္ဆိုင္းျခင္း” မွတစ္ပါး အျခားမရွိခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။
“ကြၽန္ေတာ္ျမင္တာကေတာ့ ဦးသိန္းစိန္ အဲဒီကာလတုန္းက အဲဒီဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ခ်တဲ့အခ်ိန္မွာ အစိုးရ၀န္ႀကီးဌာနဘက္ကပါတဲ့ အနည္းဆံုး ေလးေယာက္ေလာက္နဲ႔ စကားေျပာၾကည့္ဖူးတယ္။ သူတို႔ေျပာတာက လူ ၁၆ ေယာက္ေလာက္ကို ေခၚၿပီးေတာ့ ဦးသိန္းစိန္က ေျပာတယ္။ သူဒီကိစၥကို ရပ္ဆုိင္းေတာ့မယ္ဆိုၿပီးေတာ့ ေျပာတယ္။ ၿပီးေတာ့ လႊတ္ေတာ္တြင္းမွာလည္း ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာတယ္။ ဆိုေတာ့ အဲဒါနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ အားလံုးက အံ့အားသင့္တာေပါ့” ဟု ျမစ္ဆံုစီမံကိန္း မလုပ္သင့္ေၾကာင္းကို ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ကာလမ်ားအတြင္း ေ၀ဖန္ေထာက္ျပမႈမ်ား ေျပာၾကားခဲ့သူ ဦးမင္းဇင္က ေျပာၾကားသည္။
“ေျပာခ်င္တာက အဲဒီကာလတုန္းက ဒုသမၼတတာ၀န္ ယူထားတဲ့ ဦးတင္ေအာင္ျမင့္ဦးဆိုတာ ျမစ္ဆံုကိစၥမွာ အဓိက ပါ၀င္ပတ္သက္ခဲ့သူ ဆိုတာကို အားလံုးသိပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုကလည္း ဦးတင္ေအာင္ျမင့္ဦးက ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး သန္းေရႊရဲ႕ လူဆိုၿပီး အားလံုးက သေဘာထားၾကပါတယ္။ ဆိုေတာ့ အဲဒီလို အခ်ိန္မ်ဳိးမွာ ဦးသိန္းစိန္က ၀န္ႀကီးေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို မတိုင္ပင္ဘဲလုပ္တယ္။ နီးစပ္တဲ့သူတစ္ခ်ဳိ႕က ေျပာတာေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး သန္းေရႊကိုယ္တုိင္က တစ္စံုတစ္ရာ လက္ခံလို႔ဆိုတာမ်ဳိး ေျပာၾကတယ္။ ကြၽန္ေတာ့္အျမင္ကေတာ့ ဘယ္လိုအေျခအေနမ်ဳိးပဲ ျဖစ္ျဖစ္ေပါ့ဗ်ာ။ ဦးသိန္းစိန္ အာဏာယူၿပီး ေလးငါးေျခာက္လဟာ ဘာမွအေျပာင္းအလဲ မရွိဘူး။ ပထမဆံုး သိသာထင္ရွားတဲ့ အေျပာင္းအလဲဟာ ျမစ္ဆံုကိစၥပဲ။ ဆုိေတာ့ ဒီကိစၥဟာ အဲဒီအခ်ိန္၊ အဲဒီကာလတုန္းကဆုိရင္ ဒါဟာေတာ္ေတာ္ကို စြန္႔စားၿပီးလုပ္ရတဲ့ အလွည့္အေျပာင္းပဲ” ဟု ဦးမင္းဇင္က ဆက္လက္ေျပာၾကားသည္။
အလွည့္အေျပာင္းဆိုသည္မွာ ပထ၀ီႏိုင္ငံေရးအရ တြက္ခ်က္ၿပီးလုပ္ျခင္းလည္း ျဖစ္ႏိုင္ၿပီး ယာယီရပ္ဆိုင္းၿပီး အၿပီးအျပတ္ မေျဖရွင္းျခင္းမွာ ယခုထက္ပိုေသာ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈမ်ား ျပဳလုပ္သင့္သည္ဟု ၎ကေျပာပါသည္။
“အလွည့္အေျပာင္းဆိုတာက ပထ၀ီႏိုင္ငံေရး သေဘာအရလည္း တြက္ခ်က္ၿပီးလုပ္ရတဲ့ သေဘာျဖစ္တယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ႏိုင္ငံတကာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ႐ႈေထာင့္အရလည္း ကတိက၀တ္ေတြကို လက္မခံရင္ ဘာျဖစ္ႏုိင္တယ္ဆိုတဲ့ ဂယက္ေတြေအာက္မွာ သိေနၿပီး အဲဒီအေျခအေနေအာက္မွာ စြန္႔စားၿပီးလုပ္ရတာမ်ဳိး ျဖစ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီကိစၥမွာ ဦးသိန္းစိန္က ဘယ္လိုအၿပီးအျပတ္ ေျဖရွင္းသလဲ။ ဖ်ာေအာက္ထဲထည့္ၿပီး သိမ္းထားလိုက္တာလား။ ဒီကိစၥကို ဘယ္လိုေနာက္ဆက္တြဲ ေျဖရွင္းသလဲဆုိတာေတာ့ ဒီ့ထက္ပိုၿပီး စံုစမ္းစစ္ေဆးတာေတြ လုပ္သင့္တယ္။ ပန္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ အဲ့ေလာက္ အေနအထားမွာ အဲ့ေလာက္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ဳိး ခ်တယ္ဆုိတာကေတာ့ ေတာ္ေတာ္စြန္႔စားရတဲ့ဟာမ်ဳိး။ ဒါေပမဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲေတြ ဆက္မလုပ္တာ သီးသန္႔ျဖစ္ေအာင္ မလုပ္တာကေတာ့ ေတာ္ေတာ္စံုစမ္းစစ္ေဆးရမယ့္ ကိစၥမ်ဳိး။ ေနာက္အစိုးရကို ပံုခ်တယ္လို႔ ေျပာတာမ်ဳိးကေတာ့ နည္းနည္းအဆိုးျမင္တယ္လို႔ ထင္တယ္” ဟု ဦးမင္းဇင္ကဆိုသည္။
အဲဒီကာလတုန္းက ဒုသမၼတတာ၀န္ ယူထားတဲ့ ဦးတင္ေအာင္ျမင့္ဦးဆိုတာ ျမစ္ဆံုကိစၥမွာ အဓိက ပါ၀င္ပတ္သက္ခဲ့သူ ဆိုတာကို အားလံုးသိပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုကလည္း ဦးတင္ေအာင္ျမင့္ဦးက ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး သန္းေရႊရဲ႕ လူဆိုၿပီး အားလံုးက သေဘာထားၾကပါတယ္။ ဆိုေတာ့ အဲဒီလို အခ်ိန္မ်ဳိးမွာ ဦးသိန္းစိန္က ၀န္ႀကီးေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို မတိုင္ပင္ဘဲလုပ္တယ္။ နီးစပ္တဲ့သူတစ္ခ်ဳိ႕က ေျပာတာေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး သန္းေရႊကိုယ္တုိင္က တစ္စံုတစ္ရာ
ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ႐ံုးဘက္သို႔ စံုစမ္းသိရွိရမႈအရ ျမစ္ဆံုကို ရပ္ဆိုင္းရန္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မွာ “သမၼတဦးသိန္းစိန္၏ ကိုယ္ပိုင္ဆံုးျဖတ္ခ်က္” ျဖစ္ၿပီး ထိုအခ်ိန္တြင္ ယာယီရပ္ဆိုင္းရန္ နည္းလမ္းကသာ အသင့္ေတာ္ဆံုးနည္းလမ္း ျဖစ္ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။
ေနာက္ဆက္တြဲ ကိစၥရပ္အေနျဖင့္ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကို ယာယီရပ္ဆိုင္းလိုက္ေသာ္လည္း စီမံကိန္းဧရိယာမွ ထြက္ခြာျခင္းမျပဳဘဲ က်န္ရွိေနေသာ CPI ကုမၸဏီ ၀န္ထမ္းမ်ား၊ စက္ယႏၲရားမ်ားကို ထြက္ခြာေစျခင္းမ်ား၊ တ႐ုတ္ကုမၸဏီမွ ဥပေဒအရ ေဆာင္ရြက္လာပါက ႏိုင္ငံတကာ ဥပေဒမ်ားျဖင့္ တံု႔ျပန္ရန္ အသင့္ျပင္ျခင္းမ်ား၊ ႏွစ္ႏိုင္ငံ ဆက္ဆံေရး မထိခိုက္ေစရန္ သံတမန္နည္းလမ္းအရ ေျဖရွင္းေဆာင္ရြက္ျခင္းမ်ားကို ျပဳလုပ္ခဲ့ေၾကာင္း ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ႐ံုး အဆင့္ျမင့္အရာရွိမ်ားထံမွ သိရွိရသည္။
တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ တံု႔ျပန္မႈ
ျမစ္ဆံုစီမံကိန္း ရပ္ဆိုင္းခဲ့ျခင္း တ႐ုတ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ေဒါသထြက္ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။ ထို႔အျပင္ တ႐ုတ္မီဒီယာမ်ားကလည္း ျပင္းျပင္းထန္ထန္ တံု႔ျပန္ခဲ့ပါသည္။
ျမစ္ဆံုစီမံကိန္း ရပ္ဆိုင္းလိုက္ျခင္းကို ဥပေဒအရ ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္မည္ဟု CPI ကုမၸဏီဘက္က ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားခဲ့ေသာ္လည္း ယေန႔အခ်ိန္အထိ ဥပေဒေၾကာင္းအရ ေျဖရွင္းေဆာင္ရြက္ျခင္း မရွိေပ။ ထို႔အျပင္ ဒီဇင္ဘာလက ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲ၌ ျမစ္ဆံုရပ္ဆိုင္းခဲ့ျခင္းအတြက္ တစ္ႏွစ္လွ်င္ အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္း ၅၀ နစ္နာေနရေၾကာင္းႏွင့္ စီမံကိန္းအတြက္ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁ ဒသမ ၂ ဘီလ်ံ ရင္းႏွီးျမႇပ္ႏွံထားၿပီး ျဖစ္သည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကို ရပ္ဆိုင္းခဲ့ၿပီး ေနာက္တစ္ေန႔တြင္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာနက စီမံကိန္းတြင္ ပါ၀င္ေသာ ကုမၸဏီတို႔၏ အက်ိဳးစီးပြားကို ထိန္းသိမ္းေပးရန္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ထို႔အျပင္ စီမံကိန္းကို ဆက္လုပ္သင့္ေၾကာင္းႏွင့္ ေဆြးေႏြးရန္ ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။ ထိုေတာင္းဆိုခ်က္အရ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဦးေဆာင္ေသာ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသို႔ သြားေရာက္ခဲ့သည့္နည္းတူ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလတြင္လည္း ဒုတိယသမၼတ တင္ေအာင္ျမင့္ဦးက တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ နန္နင္းကုန္စည္ျပပြဲသို႔ သြားေရာက္ကာ တ႐ုတ္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ၀မ္က်ားေပါင္ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုခဲ့သည္။
ထိုသို႔ ေတြ႕ဆံုရာတြင္လည္း တ႐ုတ္ႏိုင္ငံဘက္က ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကို ျပန္လည္စတင္ရန္ တြန္းအားေပး ေျပာဆိုျခင္းမ်ား ရွိခဲ့ၿပီး ႏွစ္ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ သေဘာတူညီခ်က္အရ ျဖစ္လာသည့္ စီမံကိန္းမ်ား အသက္၀င္ေစရန္ႏွင့္ ကတိက၀တ္မ်ားကို ျဖည့္ဆည္းေဆာင္ရြက္သင့္ေၾကာင္း တ႐ုတ္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ၀မ္က်ားေပါင္းက ေျပာၾကားခဲ့သည္။
တ႐ုတ္မီဒီယာမ်ားကမူ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ေ၀ဖန္ခဲ့ၿပီး ‘စာခ်ဳပ္ဖ်က္သည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို သင္ခန္းစာ ေပးရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း’၊ ‘ျမန္မာအစိုးရ၏ ကတိမတည္မႈသည္ ႏိုင္ငံတကာကို ၀င္ဆံ့ႏိုင္သည့္ အရည္အခ်င္း မရွိေၾကာင္း’၊ ‘ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးယူေဆာင္ရြက္မွသာ တ႐ုတ္-ျမန္မာ ဆက္ဆံေရးတြင္ ျမန္မာေတြ ဆင္ျခင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း’ အစရွိသျဖင့္ ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ားပါေသာ အသံုးအႏႈန္းျဖင့္ တံု႔ျပန္ခဲ့သည္။
ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကို အက်ိဳးဆက္ အေနျဖင့္လည္း အာဖရိကတြင္ လုပ္ကိုင္ေနေသာ တ႐ုတ္ေရကာတာ စီမံကိန္းမ်ားမွာလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံ ျဖစ္စဥ္ေၾကာင့္ ရပ္ဆိုင္းသြားခဲ့သည္။
ေနာက္မဆုတ္တဲ့ CPI
ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းႏွင့္ ပတ္သက္ပါက လံုး၀ခြင့္မျပဳႏိုင္ေၾကာင္း ျမန္မာျပည္သူလူထု၏ သေဘာဆႏၵမွာလည္း မည္သည့္အစိုးရ တာ၀န္ယူသည္ျဖစ္ေစ လက္ခံမည္ မဟုတ္ေသာေၾကာင့္ ထိုကိစၥရပ္ ဥပေဒေၾကာင္းအရ ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္ရမည့္ ကိစၥသာျဖစ္သည္။
သမၼတဦးသိန္းစိန္ အစိုးရက ဥပေဒျဖင့္ ေဆာင္ရြက္လာပါက ႏိုင္ငံတကာ ဥပေဒမ်ားျဖင့္ တုန္႔ျပန္မည္ဟု ေျပာဆိုထားခ်ိန္၌ CPI ကုမၸဏီက ဥပေဒေၾကာင္းျဖင့္ တုန္႔ျပန္မႈ မျပဳေသးသည္က ေမးခြန္းထုတ္စရာ ျဖစ္ေနသည္။ စီမံကိန္း ရပ္ဆိုင္းစဥ္က ဥပေဒနည္းလမ္းျဖင့္ ရင္ဆိုင္ေျဖရွင္းမည္ဟု ေျပာၾကားေသာ္လည္း စီမံကိန္း ရပ္ဆိုင္းၿပီး ႏွစ္ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာသည္အထိ ထိုနည္းလမ္းအတိုင္း က်င့္သံုးမႈမရွိဘဲ စီမံကိန္းကို ျပန္စရန္ CPI ကုမၸဏီဘက္က ႀကိဳးပမ္းလာခဲ့သည္။
ထိုသို႔ ႀကိဳးပမ္းရာတြင္ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ၀ါဒျဖန္႔ဗီဒီယိုဖိုင္မ်ား၊ စာေရးသားမ်ားျဖင့္ ေဒသခံမ်ားႏွင့္ ျပည္သူလူထုကို စည္း႐ံုးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။
၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလတြင္ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္လိႈင္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသို႔ သြားေရာက္ခဲ့သည္။ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ ဦးသိန္းစိန္လည္း ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလအတြင္း တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသို႔ သြားေရာက္ခဲ့သည္။
ထိုနည္းတူစြာ ႏိုင္ငံေရး အင္အားစုမ်ားျဖစ္ေသာ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ပါတီ (NLD) မွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၊ ၈၈ မ်ိဳးဆက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ပြင့္လင္းလူ႔အဖြဲ႕အစည္းမွ ဦးေဆာင္သူမ်ား၊ အျခားႏိုင္ငံေရး ပါတီမ်ား၊ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကို CPI ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံျပဳ တ႐ုတ္အစိုးရ အစီအစဥ္ျဖင့္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသို႔ ဖိတ္ေခၚၿပီး ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကို ရွင္းျပျခင္းမ်ား၊ စီမံကိန္း ျပန္လည္စတင္လိုျခင္းမ်ားကို ေျပာၾကားျခင္းမ်ား ရွိခဲ့သည္။
ထို႔အျပင္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသို႔ လာေရာက္သည့္ ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္မ်ားကို လာဘ္ထိုးျခင္း၊ စည္း႐ံုးစြဲေဆာင္ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ျခင္းမ်ား ရွိခဲ့ၿပီး ၎တို႔အေနျဖင့္ လက္ခံျခင္း မျပဳခဲ့ေၾကာင္း၊ အခ်ိဳ႕ဧည့္ခံမႈမ်ားတြင္ အမ်ိဳးသမီးငယ္မ်ားကို ေစလႊတ္၍ ဧည့္ခံျခင္းမ်ားပင္ ပါ၀င္ခဲ့ေၾကာင္း တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသို႔ သြားေရာက္ခဲ့သည့္ NLD ကိုယ္စားလွယ္တစ္ဦး၏ ေျပာၾကားခ်က္အရ သိရွိရသည္။
ထိုကဲ့သို႔ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသို႔ ႏိုင္ငံေရး အဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကို ေခၚယူစည္း႐ံုးခဲ့သည့္နည္းတူ မီဒီယာမ်ားကို ဖိတ္ေခၚရွင္းလင္းျခင္း၊ မက္လံုးေပး စြဲေဆာင္ျခင္းမ်ားလည္း ရွိခဲ့သည္။
တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက အေမရိကန္ေဒၚလာ ၃၆ သန္း ကူညီေထာက္ပံ့ခဲ့ေသာ (၂၇) ႀကိမ္ေျမာက္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ အားကစားပြဲေတာ္အၿပီး ေလးရက္အၾကာ ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲတြင္လည္း ထိုကဲ့သို႔ေသာ စည္း႐ံုးေျပာဆိုမႈမ်ားကို ေတြ႕ရွိခဲ့ရသည္။
ထို႔အျပင္ ေနျပည္ေတာ္၌ CPI ႐ံုးခြဲ ဖြင့္လွစ္ရန္ ျပင္ဆင္မႈမ်ား ရွိေနခဲ့ၿပီး ရပ္ဆိုင္းထားေသာ စီမံကိန္းကို ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲအၿပီးတြင္ ျပန္စႏိုင္ရန္ ျပင္ဆင္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။
တ႐ုတ္ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈႏွင့္ အနာဂတ္ျမန္မာႏိုင္ငံ
ျမစ္ဆံုစီမံကိန္း ရပ္ဆိုင္းလိုက္ျခင္းေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈမွာ သိသာစြာ က်ဆင္းသြားခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ အေမရိကန္ႏွင့္ အီးယူႏိုင္ငံမ်ား၏ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈမွာ တက္ရိပ္ျပလာခဲ့သည္။
တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈသည္ ၂၀၀၈-၂၀၁၂ ခုႏွစ္ကာလအတြင္း အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁၂ ဘီလ်ံရွိခဲ့ရာမွ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္တြင္ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၄၀၇ သန္းအထိ က်ဆင္းသြားသည္။ ထိုရလဒ္ကို အေျခခံၿပီး ‘တ႐ုတ္ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈ က်ဆင္းလာျခင္းက ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ မေကာင္းေၾကာင္း’ ေရးသားသည့္ ႏိုင္ငံတကာေဆာင္းပါးအခ်ိဳ႕ ရွိခဲ့သည္။ ထိုေဆာင္းပါးမ်ားတြင္ ေဖာ္ျပထားခ်က္အရ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနျဖင့္ ရပ္ဆိုင္းထားေသာ တ႐ုတ္စီမံကိန္းမ်ားကို ျပန္စရန္ တ႐ုတ္တာ၀န္ရွိသူမ်ားက တိုက္တြန္းခဲ့ၾကသည္။
သို႔ရာတြင္ တ႐ုတ္ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈ က်ဆင္းလာျခင္းကို အားနည္းခ်က္အျဖစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံက မျမင္ေၾကာင္း သမိုင္းေလ့လာသူ ဦးေအာင္ခင္က VOA သတင္းဌာန၌ သံုးသပ္ခဲ့သည္။
သမၼတဦးသိန္းစိန္၏ ေျပာၾကားခ်က္ကို ကိုးကားၿပီး ထင္ျမင္ခ်က္ေပးခဲ့သည့္ ဦးေအာင္ခင္၏ သံုးသပ္ခ်က္တြင္ ၿပီးခဲ့သည့္ ဘ႑ာႏွစ္အတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ျပည္တြင္းျပည္ပ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈ ငါးဆတက္ခဲ့ၿပီး ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈမွာ အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္း ၁၄၀၀ ေက်ာ္ရွိေၾကာင္း၊ ႏွစ္ကုန္ပိုင္းတြင္ အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္း ၃၀၀၀ အထိ ရွိလာႏိုင္ေၾကာင္း ခန္႔မွန္းမႈမ်ား ရွိေနသျဖင့္ တ႐ုတ္အရင္းအႏွီး နည္းလာေသာ္လည္း ႏိုင္ငံျခား အရင္းအႏွီး က်ဆင္းသြားျခင္းမရွိဘဲ တ႐ုတ္ထင္သလို မျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါသည္။
ညႇိႏိႈင္းအေပးအယူ လုပ္ရမည့္ကိစၥ မဟုတ္
ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကို ျပန္လည္စတင္ရန္အတြက္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္တြင္ တက္လာမည့္ အစိုးရႏွင့္ ညႇိႏိႈင္းမည္ဟု ေျပာဆိုလာခ်ိန္တြင္ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းသည္ ညႇိႏိႈင္းအေပးအယူ (Compromise) လုပ္ရမည့္ ကိစၥမဟုတ္ေၾကာင္း သဘာ၀ပတ္၀န္က်င္ ထိန္းသိမ္းေရး ပညာရွင္မ်ား၊ တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူမ်ား အပါအ၀င္ Weekly Eleven News ဂ်ာနယ္ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုခဲ့သူတိုင္းက ေျပာၾကားသည္။
ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကို ျပန္လုပ္သင့္၊ မလုပ္သင့္ဆိုသည္မွာ ယတိျပတ္ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ေပးရမည္ျဖစ္ၿပီး စီမံကိန္းစာခ်ဳပ္ပါ အခ်က္အလက္မ်ားမွာ ဥပေဒနည္းလမ္းအရ ေျဖရွင္းရမည့္ နည္းလမ္းကိုသာ အသံုးျပဳသင့္သည္ဟု ၎တို႔က ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကို တ႐ုတ္ကုမၸဏီက ျပန္လည္စတင္ရန္မွာ လံုး၀မျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္းႏွင့္ လက္ခံမည္မဟုတ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားၾကသည္။
“ညႇိႏိႈင္းရမယ့္ အေၾကာင္းအရာ မဟုတ္ဘူး။ ျပတ္ျပတ္သားသား No ပဲ။ အခုက CPI က သူ႔အမွားကို သူကာကြယ္ဖို႔ လုပ္ေနတဲ့ လုပ္ရပ္လို႔ ထင္တယ္။ သူ႔ဘက္မွာလည္း ျပည္သူမႀကိဳက္မွန္း ေပၚသြားၿပီ။ သူတို႔လုပ္ခဲ့တဲ့ Project က အမွား။ စီးပြားေရး ဆံုးျဖတ္ခ်က္ အမွားႀကီး ျဖစ္ေနတာကိုး၊ သူ႔သိကၡာ သူဆယ္ဖို႔ လုပ္ေနတဲ့ လုပ္ရပ္ေတြလို႔ ျမင္တယ္” ဟု သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးဆိုင္ရာ တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူ ေဒါက္တာေက်ာ္သူက ေျပာၾကားသည္။
“ျမစ္ဆံုနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ညႇိစရာမလိုဘူးလို႔ ကြၽန္ေတာ္ထင္တယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ဒီကိစၥဟာ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ တစ္ခုတည္းအတြက္ မဟုတ္ဘဲ တိုင္းရင္းသား စည္းလံုးညီညြတ္ေရးကိစၥ၊ ေနာင္မ်ိဳးဆက္သစ္ေတြအားလံုး ဒီေျမေပၚမွာ ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္းနဲ႔ တစ္ေယာက္ကိုတစ္ေယာက္ အျမင္ၾကည္ၾကည္လင္လင္နဲ႔ ေရရွည္ေနထိုင္ႏိုင္ဖို႔ကိစၥလို႔ ကြၽန္ေတာ္ယူဆတယ္” ဟု သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးဆိုင္ရာ တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူ ကိုျမင့္ေဇာ္က ေျပာပါသည္။
သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕ပိုက္လိုင္းက သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕ေတြကို တည္ေဆာက္ၿပီးေတာ့ တကယ္လႊတ္မယ့္ အခ်ိန္မ်ဳိးမွာ တုိက္ဆုိင္ၿပီးေတာ့ ရခုိင္ကိစၥ ျဖစ္တယ္ဆုိတာမ်ဳိး။ အခုဆုိလည္း ကြၽန္ေတာ္တို႔ အဲဒီသဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕ လမ္းေၾကာင္းတစ္ေလွ်ာက္မွာ ရထားလမ္းေဖာက္ဖို႔ လုပ္ေနတယ္။ ဒီကိစၥကို လူေတြအာ႐ံုမေရာက္ေအာင္
ထို႔အျပင္ ဘူမိေဗဒပညာရွင္ ဦးစိုးသူရထြန္းကလည္း ပညာရပ္႐ႈ႕ေထာင္က ၾကည့္မည္ဆိုပါက လံုး၀မလုပ္သင့္သည့္ စီမံကိန္းတစ္ရပ္ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားပါသည္။
“ညႇိႏိႈင္းရမယ့္ဟာ မဟုတ္ပါဘူးဗ်။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ငယ္ငယ္ကတည္းက ျမစ္ဆံုဆိုတာထက္ ဧရာ၀တီကို ၾကည့္ရမွာဗ်။ ၾကည့္တာကိုက မွားေနတယ္။ ဧရာ၀တီလို႔ ၾကည့္ရမွာ။ ေဒသဧရိယာေလးတစ္ခု မဟုတ္ဘူး” ဟု သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဆိုင္ရာ တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူ စာေရးဆရာ ကိုတာက ေျပာပါသည္။
ဧရာဝတီျမစ္ဆံု ေရအားလွ်ပ္စစ္စီမံကိန္း လုပ္ငန္းခြင္ႏွင့္ ျမစ္ဆံုေဒသအား ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ႏို္ဝင္ဘာလအတြင္းက ေတြ႔ရစဥ္ (ဓာတ္ပံု - ေအာင္ေဇာ္ထြန္း)
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမွ ကုမၸဏီမ်ားက စီမံကိန္းေပါင္း ၅၃ ခုေက်ာ္ လာေရာက္လုပ္ကိုင္ထားသည့္အနက္ အဓိကစီမံကိန္း သံုးခုမွာ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္း၊ ေက်ာက္ျဖဴေရနံပိုက္လိုင္းႏွင့္ လက္ပံေတာင္းေတာင္ စီမံကိန္းတို႔ ျဖစ္ၾကသည္။
လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ လက္ပံေတာင္းေတာင္ စီမံကိန္းကို ညႇိႏႈိင္းအေပးအယူလုပ္ျခင္းျဖင့္ ေျဖရွင္းလိုက္ျခင္းေၾကာင့္ က်န္စီမံကိန္းႏွစ္ရပ္ကို တ႐ုတ္ႏိုင္ငံဘက္က အျပင္းအထန္ အာ႐ံုစိုက္လာျခင္း ျဖစ္သည္။
ထိုျပင္ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကို လက္ပံေတာင္းကဲ့သို႔ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်မည္ကို စိုးရိမ္ေနသူမ်ားလည္း ရွိေနသည္။
“လက္ပံေတာင္း ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ိဳး ျဖစ္မွာေၾကာက္တယ္။ လက္ပံေတာင္း ဆံုးျဖတ္ခ်က္သည္ မွန္တယ္လို႔ မထင္ဘူး။ အေျဖေကာင္းေတြ ထြက္ေနတာ မဟုတ္ဘူး။ အားလံုး႐ံႈးတယ္။ ေဒၚစုသူကိုယ္တိုင္လည္း ႐ံႈးတယ္။ စီမံကိန္းလည္း မေအာင္ျမင္ဘူး။ အဓိက ျပည္သူေတြလည္း နာတယ္။ အားလံုးေက်နပ္တဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ မဟုတ္ဘူး။ ညႇိႏိႈင္းမယ္ဆိုတဲ့ စကားသည္ ျပည္သူေတြ ျပည္သူေၾကာက္ေနတဲ့စကား၊ ျပည္သူမႀကိဳက္တဲ့ စကားပဲ” ဟု ေဒါက္တာေက်ာ္သူက ေျပာၾကားသည္။
ရပ္ဆိုင္းထားေသာ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကို ညႇိႏိႈင္းအေပးအယူလုပ္ျခင္းျဖင့္ ျပန္စႏိုင္ရန္ တ႐ုတ္ဘက္က ႀကိဳးပမ္းလာသည့္နည္းတူ ေက်ာက္ျဖဴေရနံႏွင့္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕ပိုက္လိုင္းႏွင့္ ဆက္စပ္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံ ခါးလည္ပိုင္းကို ျဖတ္ေတာက္ၿပီး ရထားလမ္းေဖာက္လုပ္မည့္ အစီအစဥ္ကိုလည္း လုပ္ေဆာင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းေနပါသည္။ ထိုစီမံကိန္းႏွစ္ရပ္လံုးသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အမ်ိဳးသားလံုျခံဳေရး အပါအ၀င္ အမ်ိဳးသား အက်ိဳးစီးပြားကို တိုက္႐ိုက္ထိပါးေနၿပီး အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရး က်ိဳးေပါက္မႈ အႏၲရာယ္ႏွင့္လည္း ရင္ဆိုင္ရမည္ ျဖစ္ပါသည္။
“ျမစ္ဆံုကိစၥလုပ္တယ္ ဆိုတာက တကယ္ပဲ စိုက္လုိက္မတ္တပ္ လုပ္တာလား။ တစ္ခါတစ္ေလက်ေတာ့လည္း အေယာင္ျပ လုပ္တာေတြလည္း ျဖစ္တတ္တယ္။ ဥပမာ ဆုိပါေတာ့။ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕ပိုက္လိုင္းက သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕ေတြကို တည္ေဆာက္ၿပီးေတာ့ တကယ္လႊတ္မယ့္ အခ်ိန္မ်ဳိးမွာ တုိက္ဆုိင္ၿပီးေတာ့ ရခုိင္ကိစၥ ျဖစ္တယ္ဆုိတာမ်ဳိး။ အခုဆုိလည္း ကြၽန္ေတာ္တို႔ အဲဒီသဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕ လမ္းေၾကာင္းတစ္ေလွ်ာက္မွာ ရထားလမ္းေဖာက္ဖို႔ လုပ္ေနတယ္။ ဒီကိစၥကို လူေတြအာ႐ံုမေရာက္ေအာင္ ျမစ္ဆံုကိစၥကို ျပန္ၿပီးမီးျမႇင့္ေပးတာမ်ဳိးလား။ ဒါမ်ဳိးေတြလည္းဗ်ာ။ ဒါေတြက ေျပာရင္လည္း Speculation ျဖစ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ မီဒီယာသမားေတြေကာ၊ သုေတသီေတြေကာ ႏိႈက္ႏိႈက္ခြၽတ္ခြၽတ္ လုိက္ဖို႔သင့္တယ္။ အမွန္တကယ္ကေတာ့ ဒီကိစၥကို အာ႐ံုစားခိုင္းထားၿပီးေတာ့ ကြၽန္ေတာ္ထင္တယ္။ တစ္ခါတစ္ေလက်ရင္ တစ္ဖက္မွာ အေယာင္ျပၿပီး တစ္ဖက္မွာ ရလဒ္ထြက္ေအာင္ လုပ္သြားတာမ်ဳိးလည္း ၾကံဳရတတ္တယ္” ဟု ဦးမင္းဇင္က ေျပာၾကားသည္။
တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက မျဖစ္မေန လုပ္ေဆာင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းေနသည့္ စီမံကိန္းသံုးရပ္အနက္ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းမွာ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၃ ဒသမ ၆ ဘီလ်ံ တန္ေၾကးရွိၿပီး လက္ပံေတာင္းေတာင္ စီမံကိန္းမွာ အေမရိကန္ေဒၚလာ တစ္ဘီလ်ံေက်ာ္ႏွင့္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ပိုက္လိုင္း စီမံကိန္းမွာ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၂ဒသမ၅ ဘီလ်ံ တန္ေၾကးရွိမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိရသည္။
စီမံကိန္းစာခ်ဳပ္ပါ အခ်က္အလက္မ်ားႏွင့္ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကို အၿပီးတိုင္ရပ္စဲရန္ အခ်က္မွာ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္၏ အဆံုးအျဖတ္ အေပၚတြင္သာ မူတည္မည္ ျဖစ္ပါသည္။
လက္ပံေတာင္းေတာင္ကိစၥႏွင့္ ဧရာ၀တီျမစ္ဆံု ကိစၥမ်ားတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေျပာၾကားခဲ့သည့္ စကားမ်ား
မင္းမွာသစၥာ၊ လူမွာကတိဆိုတဲ့ စကားတစ္ရပ္ရွိတယ္။ တခ်ိဳ႕ကလည္း မင္းမွာကတိ၊ လူမွာသစၥာလို႔ ဆိုၾကတယ္။ ကြၽန္မအေနနဲ႔ကေတာ့ မင္းမွာသစၥာ၊ လူမွာကတိဆိုတဲ့ စကားကို ပိုႀကိဳက္တယ္။ တိုင္းျပည္ကို အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့မင္းဟာ စာခ်ဳပ္ကို သစၥာနဲ႔ထိမ္းသိန္းဖို႔ လိုတယ္။ ႏွစ္ႏိုင္ငံ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ကို ဖ်က္လိုက္ရင္ တစ္ဘက္သတ္ ခ်ိဳးေဖာက္ရာက်တယ္။ ခ်ိဳးေဖာက္ရင္ ႏိုင္ငံတကာကလည္း ယံုၾကည္မွာမဟုတ္ဘူး။
(လက္ပံေတာင္း အစီရင္ခံစာ ထြက္ရွိၿပီး ၂၀၁၃၊ မတ္ ၁၃ ရက္က ကံေတာ-၀က္ေမွးရြာသစ္ ေဒသခံမ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆံုစဥ္ ေျပာၾကားခဲ့သည့္စကား)
ေၾကးနီစီမံကိန္းနဲ႔ ျပႆနာေတြကို ေျပေျပလည္လည္နဲ႔ ဂုဏ္သိကၡာရွိရွိ ေျဖရွင္းခ်င္ပါတယ္။ ျပႆနာေတြကို ေျဖရွင္းမယ္။ ေရရွည္အက်ဳိးဆိုတာဟာ မနက္ျဖန္ သဘက္ခါအတြက္လည္း မဟုတ္ဘူး။ ဒီေၾကးနီစီမံကိန္း ၿပီးတဲ့ေနာက္ အႏွစ္ ၃၀ မွာလည္း ေဒသခံေတြဟာ ျပည့့္ျပည့္စံုစံုနဲ႔ ရပ္တည္ဖို႔ကို ၾကည့္ၿပီးလုပ္သြားမယ္။ အဲလိုလုပ္ရတဲ့ေနရာမွာ အေပးအယူ လုပ္ရမယ္ဆိုတာ အခုကတည္းက ေျပာထားပါရေစ။ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံမွာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အဖြဲ႔အစည္း တစ္ခုမွာပဲျဖစ္ျဖစ္ ျပႆနာေတြကို ရင္ဆိုင္ရတာပဲ။ ဒီျပႆနာေတြကို ေျဖရွင္းတဲ့ေနရာမွာ အေပးအယူလုပ္တဲ့ နည္းသာလွ်င္ ယဥ္ေက်းတဲ့ပုဂၢိဳလ္မ်ားရဲ႕ နည္းလမ္းျဖစ္တယ္လို႔ ကြၽန္မယံုၾကည္ပါတယ္။
(၂၀၁၂ ၊ ႏို၀င္ဘာ ၃၀ ရက္ မံုရြာ၊ ေအးသာယာရပ္ကြက္၊ ဇက္ဆိပ္ေသာင္ျပင္၌ လူထုကို ေျပာၾကားသည့္ မိန္႔ခြန္းမွ)
အမုန္းခံသင့္ရင္ ခံရမယ္။ ႏိုင္ငံေရးလုပ္တယ္ဆိုတာ အန္တီအစကတည္းက ေျပာထားတယ္။ ကိုယ္မွန္တယ္ထင္တာလုပ္ရင္ အမုန္းခံရတယ္။ ႏိုင္ငံေရးဆိုတာ အခ်စ္ခံခ်င္လို႔ လုပ္ေနတာမဟုတ္ဘူး။ အခ်စ္ခံခ်င္လို႔ လုပ္တယ္ဆိုတာ ႏိုင္ငံေရးမဟုတ္ဘူး။
(လက္ပံေတာင္းေတာင္ အစီရင္ခံစာထြက္ရွိၿပီး ၂၀၁၃ မတ္ ၁၃ ရက္က မံုရြာၿမိဳ႕၌ သတင္းေထာက္မ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆံုစဥ္ ေျပာၾကားခဲ့သည့္စကား)
ညႇိႏိႈင္းရမွာေပါ့။ မညႇိႏိႈင္းလုိ႔ ဘယ္နဲ႔လုပ္မလဲ၊ ဘာလဲဆုိေတာ့ အခုအစုိးရက တကယ္ေတာ့ ဒီစီမံကိန္းႀကီးကုိ တန္းလန္းႀကီးထားၿပီးတဲ့ သေဘာပဲ၊ တာ၀န္မယူတဲ့သေဘာ ျဖစ္တာေပါ့။ တကယ္ဆိုရင္ အစိုးရဆိုတာ တာ၀န္ယူရမွာပဲ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ အခုျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကို အခုအစုိးရထဲက လူအမ်ားစုဟာ အရင္အစုိးရထဲမွာ ပါခဲ့တာပဲ။ ဒီျမစ္ဆုံစီမံကိန္းကုိ သေဘာတူခဲ့တုန္းကလည္း ဒီအစုိးရအဖြဲ႔၀င္ေတြပဲ။ အခုမွ မဆိုင္သလို လုပ္ေနလို႔ ဘယ္ျဖစ္မလဲ။ ဒါေပမဲ့ ဒီျမစ္ဆုံစီမံကိန္းကုိ ငါးႏွစ္ရပ္ထားတယ္ဆုိတာ ေနာက္လာမယ့္ အစုိးရမွပဲ တာ၀န္ယူေတာ့လို႔ ေျပာတဲ့သေဘာမ်ိဳး ျဖစ္ေနတာေပါ့။ အဲ့ဒါေတာ့ အစ္မကမႀကိဳက္ဘူး၊ အစုိးရတုိင္းဟာ တာ၀န္ယူရဲတဲ့သတၲိ ရွိရမယ္၊ တာ၀န္ယူႏုိင္တဲ့ အရည္အခ်င္း ရွိရမယ္။
(ဇန္န၀ါရီ ၁ ရက္ ထုတ္လႊင့္ခဲ့ေသာ RFA ေရဒီယို အစီအစဥ္၌ ေျဖၾကားခ်က္။ ‘ျမစ္ဆုံစီမံကိန္းကုိ ျပန္လည္စတင္ႏုိင္ေရးအတြက္ ၂၀၁၅ တက္လာမယ့္ အစုိးရနဲ႔ ညႇိႏိႈင္းမယ္လုိ႔ တ႐ုတ္ကုမၸဏီက ဒီရက္ပုိင္း ေျပာၾကားခဲ့တာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တကယ္လုိ႔ေရြးေကာက္ပြဲမွာ NLD ပါတီ အႏုိင္ရရင္ အဲဒီလုိ ေဆာင္ရြက္မွာလားဟု RFA က ေမးျမန္းခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္)
အန္တီဆိုရင္ ဒီျမစ္ဆုံ contract ထဲမွာ ဘာပါလဲဆိုတာ ပထမၾကည့္မယ္။ ၾကည့္ၿပီးမွ အေျဖေပးမယ္။ contract ထဲမွာ ဘာပါမွန္းလဲမသိဘူး။ ျပည္သူလူထုလည္း မသိဘူး။ ျပည္သူလူထုကို အသိေပးသင့္တယ္။ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈဆိုတာ ဒါပဲ။ ဘာေတြကတိက၀တ္ေတြ ခံထားလဲ။ ေနာက္ဆုံးက်ေတာ့ ဒီကတိက၀တ္ေတြ ခံရမွာက ႏိုင္ငံကပဲ ခံရမွာေနာ္။ ျပည္သူကပဲ ခံရမွာ။ အဲေတာ့ အဲဒါေတြလည္း မသိဘူး။ ဘာေတြသေဘာတူထားမွန္းလဲ မသိဘူး။ ဘာပဲေျပာေျပာ ဒီ contract ေတြကို လက္မွတ္ထိုးတဲ့သူေတြက တာ၀န္သိစိတ္ေတာ့ ရွိရမယ္။ မသိခ်င္ေယာင္ေနလို႔ မရဘူး။ မသိက်ဳိးကြၽံ ျပဳေနလို႔မရဘူး။ အေသးစိတ္အခ်က္အလက္ေတြကို မသိဘဲနဲ႔ မွတ္ခ်က္မခ်ခ်င္ဘူး။ ဒါေပမဲ့ သေဘာတူညီခ်က္ေတြကို လက္မွတ္ထိုးတားတဲ့ သူေတြကေတာ့ တာ၀န္ယူစိတ္ရွိရမယ္။ တာ၀န္ယူရမယ္။
(ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းအား ဆက္လုပ္သင့္၊ မလုပ္သင့္ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ဇန္န၀ါရီ ၂ ရက္က The Daily Eleven ၏ ေမးျမန္းမႈကို ျပန္လည္ေျဖၾကားျခင္း)
ႏုိင္ငံေရးပါတီ၊ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ တ႐ုတ္အစုိးရတို႔ၾကား ဆက္ဆံမႈမ်ား
ဧၿပီ - ၂၀ ။ တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ၏ ဖိတ္ၾကားခ်က္အရ ႏိုင္ငံေရးပါတီအခ်ဳိ႕ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသို႔ ေလ့လာေရးခရီး သြားေရာက္။
ဧၿပီ - ၂၂ ။ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ တ႐ုတ္သံအမတ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ေနအိမ္သို႔ သြားေရာက္ေတြ႔ဆံု။
ေမ - ၈ ။ NLD ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္ အဖြဲ႔၀င္မ်ား အပါအ၀င္ ပါတီ၀င္ ၁၂ ဦး တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ၏ ဖိတ္ၾကားခ်က္အရ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသို႔ ေလ့လာေရးခရီးသြားေရာက္။
ေမ - ၁၉ ။ ဒီမိုကေရစီမိတ္ေဆြ ၁၀ ပါတီႏွင့္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ ယူနန္ျပည္နယ္ အစိုးရအႀကံေပး အဖြဲ႔၀င္မ်ားႏွင့္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၌ ေတြ႔ဆံုခဲ့ၿပီး တ႐ုတ္ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ကိစၥမ်ား ေဆြးေႏြး။
ေမ - ၂၀ ။ ယူနန္ျပည္နယ္အစိုးရ အႀကံေပးအဖြဲ႕ႏွင့္ NLD ပါတီမွ ဦးတင္ဦး ေခါင္းေဆာင္ေသာ အဖြဲ႔၀င္သံုးဦးတို႔ NLD ႐ံုးခ်ဳပ္၌ ေတြ႔ဆံု။
ဇြန္ - - ။ NLD လူငယ္အဖြဲ႔ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံသို႔ သြားေရာက္။
ဇြန္ - ၆ ။ ၈၈ မ်ဳိးဆက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ပြင့္လင္းလူ႔အဖြဲ႔အစည္းမွ အဖြဲ႔၀င္ေလးဦး တ႐ုတ္ CPI ကုမၸဏီမွ တာ၀န္ရွိသူမ်ားႏွင့္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၌ ေတြ႔ဆံု။
ဒီဇင္ဘာ ၅။ ျပည္ေထာင္စုႀကံ႕ခိုင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးပါတီ ဒုဥကၠ႒ ဦးေဌးဦးေခါင္းေဆာင္ေသာ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသို႔သြားေရာက္။
ဒီဇင္ဘာ ၈။ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္မွ အတြင္းေရးမွဴး ဦးဥာဏ္၀င္း ေခါင္းေဆာင္ေသာ ပါတီ၀င္ ၁၀ ဦး တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသို႔ ၁၀ ရက္ၾကာ အလည္အပတ္ခရီးသြားေရာက္။
ျမစ္ဆုံစီမံကိန္းႏွင့္ပတ္သက္ေသာ အျမင္မ်ား
ဦးမင္းဇင္ (၂၀၀၉ ခုႏွစ္အခ်ိန္ကတည္း ျမစ္ဆံုစီမံကိန္း မလုပ္သင့္ေၾကာင္း ေ၀ဖန္ခဲ့သူ)
အခုက်ေတာ့ ျမန္မာျပည္သူလူထုကို ခ်ဥ္းကပ္ဖို႔က်ေတာ့ ျမန္မာျပည္သူလူထုကို တစ္စံုတစ္ရာ ၾသဇာေညာင္းႏိုင္မယ့္ သူေတြကို ခ်ဥ္းကပ္တာေပါ့။ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြကို ခ်ဥ္းကပ္တယ္။ ႏိုင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္ေတြကို ခ်ဥ္းကပ္တယ္။ အရပ္ဖက္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြကို ခ်ဥ္းကပ္တယ္။ ပညာရွင္ေတြကိုေတာင္ ခ်ဥ္းကပ္တာေတြ ရွိပါတယ္။ မီဒီယာေတြကိုလည္း ခ်ဥ္းကပ္တာေတြ ရွိပါတယ္။ အခုက်ေတာ့ ခ်ဥ္းကပ္ပံု၊ ခ်ဥ္းကပ္နည္းက ပိုၿပီးေတာ့ သိမ္ေမြ႔လာတယ္။ မက္လံုးေတြလည္း ပါလာတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ျမင္ရမွာကေတာ့ တ႐ုတ္ကဒီကိစၥကို ျပန္အသက္သြင္းဖို႔ ပရိယာယ္ၾကြယ္ၾကြယ္နဲ႔ ႀကိဳးစားလာတဲ့အေပၚမွာ ျဖစ္လာမယ့္ အက်ဳိးဆက္အေပၚမွာ ျမင္ရင္ေတာ့ ပိုၿပီးအျမင္ရွင္းမယ္ ထင္ပါတယ္။
ကြၽန္ေတာ့္အျမင္ကေတာ့ေလ။ တစ္ခ်ဳိ႕ကိစၥေတြဟာ တစ္ႏိုင္ငံလံုးရဲ႕ အမ်ဳိးသား အက်ဳိးစီးပြားနဲ႔ဆုိင္တဲ့ ကိစၥေတြဟာ အေျခခံမူအရ ခ်ဥ္းကပ္ကိုင္တြယ္ရမယ့္ ကိစၥေတြျဖစ္တယ္။ ဒါေတြကို ေစ့စပ္ရမယ့္ကိစၥ၊ ညႇိႏိႈင္းရမယ့္ကိစၥ။ အဲလို သေဘာထားမ်ဳိး မထားသင့္တာေတြ ရွိတယ္။ ဒါကႏိုင္ငံတုိင္းမွာလည္း ဒီလိုပါပဲ။ တုိင္းရင္းသားေတြနဲ႔ ေဆြးေႏြးတယ္ဆုိရင္ တုိင္းရင္းသားေတြရဲ႕ ဘာသာစကား အခြင့္အေရးကို၊ တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ ကိုးကြယ္ေရးကို ဒီလုိကိစၥမ်ဳိးေတြကို တိုင္းရင္းသားေတြက non-negotiation ပဲ။ ေစ့စပ္ရမယ့္ကိစၥ မဟုတ္ဘူး။ ရပ္ခံၿပီးေတာ့ ဆံုးျဖတ္ရမယ့္ ကိစၥေတြျဖစ္တယ္။ ဒီလိုပဲ ျမစ္ဆံုကိစၥမ်ဳိးနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္ထင္တယ္။ ဒါဟာ တုိင္းျပည္ရဲ႕ေျမပံုကို ေျပာင္းသြားေစႏိုင္တဲ့ ကိစၥမ်ဳိးျဖစ္တယ္။ ဒီလုိကိစၥမ်ဳိးမွာ ကြၽန္ေတာ္တို႔က ရပ္ခံရမယ့္ သေဘာထားမ်ဳိး ရွိသင့္တယ္။ ဒါဟာ Non-Negotiate ကိစၥျဖစ္တယ္လုိ႔ ျမင္တယ္။ ဆိုေတာ့ ဒါနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ေနာင္အနာဂတ္မွာ ေခါင္းေဆာင္လုပ္ခ်င္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္မ်ားဟာလည္း အဲလိုသေဘာထားမ်ဳိး ထားသင့္တယ္။ ကြၽန္ေတာ္နားလည္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာ ကတိက၀တ္ေတြ၊ စာခ်ဳပ္စာတမ္းေတြကို။ တစ္ခ်ဳိ႕ဟာေတြမွာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ လုိက္ေလ်ာရမွာေတြ၊ ေပးဆပ္ရမွာေတြ၊ ဆံုး႐ံႈးရမွာေတြ ရွိပါတယ္။ တ႐ုတ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ျဖစ္တဲ့ကိစၥမွာလည္း ကြၽန္ေတာ္တို႔က ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ တ႐ုတ္ကို မွီခိုခဲ့ရတယ္။ ႏိုင္ငံေရး၊ စစ္ေရး၊ စီးပြားေရး အေရးေပါင္းမ်ားစြာ မွီခိုခဲ့ရတဲ့ အခါက်ေတာ့ သူ႕ကာလမွာလည္း ဒီလိုမ်ဳိးေပါ့ေနာ္။ ဆံုးျဖတ္ရခက္တာေတြ ရွိမွာပါ။ ဒါေပမဲ့ ကြၽန္ေတာ္ခုနက ေျပာသလို ဒီကိစၥကိုေတာ့ ရပ္ခံရမယ့္ သေဘာမ်ဳိးျဖစ္တယ္။
ေဒါက္တာရန္မ်ဳိးသိမ္း (ႏုိင္ငံေရးေဆာင္းပါးမ်ား ေရးသားေနသူ)
နံပါတ္တစ္ ေျပာခ်င္တာက ဦးသိန္းစိန္အစိုးရက ျမစ္ဆံုကိစၥကို ရပ္ဆိုင္းတာ မဟုတ္ဘူး။ ဆိုင္းငံ့တာသာျဖစ္တယ္။ အဲေတာ့ ဆုိင္းငံ့တာနဲ႔ ရပ္ဆုိင္းတာရဲ႕ အတိုင္းအတာက အရမ္းကြာျခားတယ္။ ဆိုင္းငံ့တယ္ဆိုတဲ့ သေဘာမွာ ဒီဥစၥာကို အခ်ိန္မေရြး ျပန္စႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့ အစေလးကို ေဖာ္ထားတယ္။ အဲဒီအခါက်ေတာ့ လက္ရွိအစ္ကိုတို႔ တုိင္းျပည္ရဲ႕ အေနအထားမွာ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကို ျပည္သူလူထုကေတာ့ လံုး၀မေထာက္ခံဘူး။ ဒါကေတာ့ ေသခ်ာတယ္။ အဲဒီအခါက်ေတာ့ အစ္ကိုစိုးရိမ္တာတစ္ခုက ဒီျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကို တကယ္စၿပီးေတာ့ လုပ္ခဲ့တဲ့သူေတြ၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ တကယ္တာ၀န္ရွိခဲ့တဲ့ သူေတြဟာ တာ၀န္ယူေျဖရွင္းျခင္း မရွိဘဲနဲ႔ ဒီျပႆနာႀကီးကို ေနာက္အစိုးရေတြကို လႊဲေျပာင္းေပးတဲ့ ပံုစံမ်ဳိးျဖစ္ၿပီးေတာ့ တိုင္းျပည္ေကာ၊ ျပည္သူလူထုအတြက္ေကာ ပိုၿပီး႐ႈပ္ေထြးတဲ့ အေျခအေနမ်ဳိး ျဖစ္လာတယ္။ အဲဒီ တစ္ခ်က္ကိုပဲ စိုးရိမ္တယ္။ ေနာက္တက္လာမယ့္ အစိုးရက ဒီျမစ္ဆံုကိစၥကို ျပန္လုပ္မယ္ဆိုရင္ ဒီကိစၥဟာ ေတာ္ေတာ္ႀကီးကို တုိင္းျပည္မွာ ေတာ္ေတာ္႐ႈပ္ေထြးမႈေတြ ျဖစ္လာႏိုင္တယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။
အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီ အင္အားစုပါတီဥကၠ႒ ဦးခင္ေမာင္ေဆြ
ျမစ္ဆံုဆိုတာက ကခ်င္လူမ်ဳိးေတြရဲ႕ အမ်ိဳးသား အထိမ္းအမွတ္ျဖစ္တယ္။ အဲဒီလိုမ်ဳိးေပါ့။ ပုပၸားေတာင္ႀကီးကို ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာၿပီး ၿဖိဳခ်ပစ္လိုက္ရင္ေကာ လက္ခံမလား။ CPI ကေတာ့ လုပ္ခ်င္တာေပါ့။ သူတို႔က Contract ရထားတာကိုး။ ဒါေပမဲ့ ဒီ့ထက္ပိုေကာင္းတဲ့ေနရာ မရွိေတာ့ဘူးလား။ ျမစ္ဆံုမွာလုပ္မွ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား ရေတာ့မွာလား။ တျခားသဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ကို မထိခိုက္ႏိုင္တဲ့ ေနရာေတြေကာ မရွိေတာ့ဘူးလား။ ျမစ္ဆံုကိုရမွ ျဖစ္မယ္ဆုိတာမ်ဳိးကေတာ့ မျဖစ္သင့္ဘူး။ ဒါဟာ အထူးသတိ၀ီရိယ ထားရမယ့္ ကိစၥမ်ဳိးျဖစ္တယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံဟာ ျပည္ေထာင္စုျဖစ္သြားရင္ ကခ်င္အမ်ဳိးသားေတြရဲ႕ သေဘာထားေတြကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားရမယ္။ တ႐ုတ္ဘက္က ထပ္ကမ္းလွမ္းလာမယ္ဆုိရင္လည္း တျခားနည္းလမ္းေတြကို ထည့္စဥ္းစားသင့္တယ္
ရခုိင္ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ဥကၠ႒ ဦးေအးသာေအာင္
ဧရာ၀တီျမစ္ဆိုတာ တကယ္ေတာ့ ျမန္မာတစ္ႏိုင္ငံလံုးရဲ႕ အင္မတန္အေရးႀကီးတဲ့ အမ်ဳိးသားျပယုဂ္ တစ္ခုဆိုလည္း မွန္တယ္။ ၿပီးေတာ့ ဒီျမစ္ကိုအမွီျပဳၿပီးေတာ့ ေရေၾကာင္းသြားလာမႈ၊ စီးပြားေရးလုပ္ငန္း၊ ၿပီးေတာ့ ျမစ္ဆုံရဲ႕ပတ္၀န္းက်င္မွာ ဆိပ္ကမ္းေတြမွာရွိၾကတဲ့ ေဒသခံျပည္သူေတြ၊ ဒီျမစ္ကိုမွီၿပီး အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္း ျပဳေနၾကတဲ့ သူေတြလည္း အမ်ားႀကီးေပါ့။
ေဒၚခြန္ဂ်ာ (ကခ်င္ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ကြန္ရက္)
ျမစ္ဆုံဆုိတာ ကြၽန္မတုိ႔တင္ပုိင္တာ မဟုတ္ဘူး။ ကြၽန္မတုိ႔ရဲ႕ ေနာင္လာေနာက္သား အဆင့္ဆင့္မ်ဳိးဆက္ေတြက ပုိင္တာျဖစ္တယ္။ အဲဒါကို တစ္ခါတည္း အျပတ္ေရာင္းစားဖုိ႔ဆုိတာ ဘယ္လုိမွ မျဖစ္ႏုိင္ဘူး။ ျပန္လည္စဥ္းစားစရာလည္း မလုိဘူး စာခ်ဳပ္ၾကည့္စရာ မလုိဘူး။ အၿပီးသတ္ ကန္႔ကြက္ရမည့္ ကိစၥရွင့္။ ၿပီးလို႔ရွိရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ ကုိယ့္ရဲ႕အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ ကုိယ့္လက္ထဲမွာရွိတဲ့ တုိင္းျပည္ဆုိလုိ႔ရွိရင္ ဒါဟာ အျပတ္တားဆီးရမယ့္ ကိစၥျဖစ္တယ္။
ဦးျမင့္ေဇာ္ (သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိမ္းသိမ္းေရးဆုိင္ရာ တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူ)
သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ အျမင္ထက္ကုိ ပုိၿပီးေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ျပည္ေထာင္စု ေရွ႕ေရးအတြက္ ႏုိင္ငံအနာဂတ္အတြက္ အနာဂတ္မွာ တုိင္းရင္းသားညီအစ္ကိုအားလုံး တစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦး နာက်င္စရာေတြ မရွိဘဲနဲ႔ ခ်စ္ခ်စ္ခင္ခင္ ေရွ႕ခရီးဆက္ႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ ျမစ္ဆုံသည္ မထိကုိမထိရမယ့္ ကိစၥေပါ့ေနာ္။ ျမစ္ဆုံဆည္ဆုိတာ ေရွ႕မဆက္ရမယ့္ ကိစၥျဖစ္ပါတယ္
ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ားဆုိင္ရာ ဘူမိ႐ုပ္သြင္ပညာရွင္ ပါေမာကၡ ဦးေမာင္ေမာင္ေအး
“သမၼတဦးသိန္းစိန္က သူ႔လက္ထက္မွာ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကို ရပ္ဆိုင္းထားတယ္လို႔ ေၾကညာထားတယ္။ ကမၻာသိေၾကညာထားတယ္။ ေနာင္အစိုးရက ဘယ္သူတက္မလဲ မသိဘူးေလ။ သို႔ေသာ္ ဘယ္သူပဲတက္လာတက္လာ ျပည္သူ႔ရဲ႕ဆႏၵကိုေတာ့ လုိက္ေလ်ာရမွာပဲ။ ေဒသခံေတြရဲ႕ ဆႏၵကို လုိက္ေလ်ာရမွာပဲ။ ကခ်င္တုိင္းရင္းသားေတြဆႏၵ၊ ျမန္မာျပည္သူျပည္သားေတြရဲ႕ ဆႏၵေတြက အဓိကပဲ။ ဒီမိုကေရစီႏုိင္ငံေတြမွာ ျပည္သူ႔ဆႏၵကို ဆန္႔က်င္ၿပီးလုပ္တဲ့အစိုးရ မရွိဘူး။
ဦးေဒါင္းခါး (ေကအိုင္အို အလုပ္အဖြဲ႔ေခါင္းေဆာင္)
ျမစ္ဆုံက်ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ အၿမဲတမ္း ကန္႔ကြက္သြားမွာပဲ။ ေကအုိင္အုိရဲ႕ ဆုံးျဖတ္ခ်က္လည္း က်ၿပီးသားပဲေလ။ ဒီကန္႔ကြက္စာကို ဟူက်င့္ေတာင္ဆီလည္း ပို႔ၿပီးသား ဗုိလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး သန္းေရႊဆီကိုလည္း ပုိ႔ၿပီးသား၊ စီပီအုိင္ကိုလည္း ပို႔ၿပီးသား။ ဒါဟာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ျဖစ္တယ္။ ဒါသေဘာထားေတြ မဟုတ္ဘူး။ ေကအုိင္အုိက ဒါကိုကန္႔ကြက္သြားမွာပဲ။
ေဒၚေဒ၀ီသန္႔စင္ (သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိမ္းသိမ္းေရးဆုိင္ရာ တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူ)
ဧရာ၀တီကို ဘယ္ႏွစ္ႀကိမ္ပဲလာလာ ဘယ္ႏွစ္ႀကိမ္ပဲ ေဆြးေႏြးေဆြးေႏြး မလုပ္တဲ့ဘက္ကပဲ အၿမဲရပ္ေနမွာေလ။ ေဆြးေႏြးရင္လည္း သူတုိ႔နဲ႔က မလုပ္ဖုိ႔ပဲ ေဆြးေႏြးျဖစ္မွာေပါ့။ ဘယ္လမ္းေၾကာင္းကို သြားေနတာလည္း ေဒၚေလးတုိ႔က ဒီမုိကေရစီႏိုင္ငံ ထူေထာင္ဖုိ႔သြားေနၾကတာ။ အဲဒီေတာ့ ဒီမုိကေရစီႏုိင္ငံမွာ ျပည္သူကိုပဲ ဦးစားေပးၿပီး စဥ္းစားၾကတာေလ။ ျပည္သူျဖစ္ေစခ်င္တာ ျပည္သူ႔ဆႏၵကို ျဖည့္စြမ္းတာေပါ့။ လႊတ္ေတာ္တုိ႔ ဘာတုိ႔လုပ္ထားတာလည္း ဒီသေဘာပဲ ျပည္သူ႕အသံကို နားေထာင္ဖုိ႔ေပါ့။ အဲဒီေတာ့ ဒီျမစ္ဆုံႀကီးက ပထမမွာလည္း ျပည္သူက အလႊာေပါင္းစုံေပါ့။ အႏုပညာကပဲျဖစ္ျဖစ္ ပညာတတ္ အသိုင္းအ၀ုိင္းကပဲျဖစ္ျဖစ္ အတတ္အသိ ပညာရွင္ေတြ အားလံုးကေပါ့ ဒီျမန္မာျပည္နဲ႔ ဧရာ၀တီကို တန္ဖုိးထားတဲ့ သူေတြက ဘယ္သူမွ လက္မခံဘူးေလ။ အဲဒီေၾကာင့္ သမၼတေတြျဖစ္လာမယ့္ သူေတြက ပိုၿပီးေတာ့ တာ၀န္ရွိတာေပါ့။ ျပည္သူကဆႏၵေဖာ္ထုတ္ဖုိ႔ပဲ ရမွာေပါ့။ ျပည္သူက ဒါတစ္ခုကိုျဖစ္ဖုိ႔ဆုိတာက ကိုယ့္တုိင္းျပည္မွာ ျဖစ္လာမယ့္ သမၼတအေနနဲ႔ ျပည္သူရဲ႕အသံကို ဘယ္လုိနားေထာင္မလဲ ဘယ္လုိလုိက္ေရာမလဲ ျဖစ္သင့္သလဲ ျပည္သူေတာင္းတဲ့ဟာက တရားလား၊ မတရားလားဆုိတာ သူတုိ႔က ပုိၿပီးေတာ့ ဆုံးျဖတ္သင့္တယ္။ သူတို႔က ကမၻာ့စံခ်ိန္စံညြန္းနဲ႔ပဲလုပ္လုပ္ ဘယ္လိုပဲလုပ္လုပ္ ေဒၚေလးက ဧရာ၀တီကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ပဲ စီးဆင္းေစခ်င္တာေလ။
ဆရာမဂ်ဴး
ကြၽန္မကေတာ့ ျမစ္ဆံုနဲ႔ပတ္သက္ရင္၊ ဧရာ၀တီျမစ္နဲ႔ ပတ္သက္ရင္ ျမစ္ဆံုေရကာတာကိုေတာ့ လံုး၀ကို မေဆာက္ေစခ်င္ဘူး။ အဲဒါကြၽန္မရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ပဲ။ အရင္ကလည္း ဒီသေဘာထားပဲ။
ဦးေအာင္သိန္းလင္း၏ ေျပာစကား၊ ျပည္ေထာင္စုၾကံ့ခိုင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးပါတီ၏ မွတ္ခ်က္
၂၀၁၂ ခုႏွစ္အတြင္းက တ႐ုတ္သတင္းစာ တစ္ေစာင္ျဖစ္သည့္ Southern Weekend အပတ္စဥ္ထုတ္ သတင္းစာတြင္ ျပည္ေထာင္စုၾကံ႕ခိုင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးပါတီ ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္ ဦးေအာင္သိန္းလင္းက “ဒီေရကာတာ စီမံကိန္းက မျဖစ္မေန ျပန္စရမွာပဲ။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံအတြက္ စဥ္းစားရမယ္ေလ။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ လွ်ပ္စစ္စြမ္းအင္လိုတယ္” ဟု ေျဖၾကားခဲ့ေၾကာင္း ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ထိုေဖာ္ျပခ်က္သည္ မိမိ၏ ေျဖဆိုခ်က္ႏွင့္ လြဲမွားေနသည္ဟု ဦးေအာင္သိန္းလင္းက ျပန္လည္ရွင္းလင္းခဲ့သည္။ ျပည္ေထာင္စုႀကံ႕ခိုင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးပါတီ ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္ အဖြဲ႕ကမူ ဦးေအာင္သိန္းလင္းကို စစ္ေဆးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီး ‘ထိုေျပာၾကားခ်က္မ်ားသည္ ဦးေအာင္သိန္းလင္း၏ အမွန္တကယ္ ေျပာၾကားခ်က္မ်ား ျဖစ္ပါက ဦးေအာင္သိန္းလင္း၏ ပုဂၢိဳလ္ေရး ေျပာၾကားခ်က္သာျဖစ္ၿပီး ပါတီ၏သေဘာထား မဟုတ္ေၾကာင္း’ ထုတ္ျပန္ေၾကညာခဲ့သည္။
EMG
တရုတ္ျပည္ဂြမ္ေဒါင္းခရိုင္မွာ မဖ်က္ဆီးခင္ေတြ ့ရတဲ့ ဆင္စြယ္ေတြနဲ ့ရုပ္တုေတြ။
ဧရာ၀တီတိုင္းေဒသႀကီး၊ဟသၤာတၿမိဳ႕တြင္ေနထိုင္သည့္အမ်ိဳးသမီးငယ္ႏွစ္ဦးသည္ တရုတ္ႏုိင္ငံသို႔ တရုတ္မယားအ ျဖစ္ေရာင္းခ်ခံခဲ့ရ သည္ မွာ တစ္ႏွစ္ ေက်ာ္ျပီျဖစ္ေသာ္လည္း ၄င္းတို႔ကိုယခု ခ်ိန္ထိျပန္လည္မကယ္ တင္ႏုိင္ေသး ေၾကာင္းသိရသည္။
