ျမန္မာ႔ေဆးဖက္ဝင္ ၾကက္ဆူပင္

Item Name -------- Castor Oil Plant (ၾကက္ဆူပင္)
Category ----------- Raw Material
Botany Term ------- Ricinus communis Linn
Species Family ----- Euphorbiaceae

ျမန္မာႏိုင္ငံ စစ္ကိုင္းတိုင္း ၊ မႏၱေလးတိုင္းႏွင့္ ရွမ္းျပည္နယ္တို႔တြင္ ေပါက္ေရာက္ျဖစ္ထြန္းသည္။သမေႏြးပိုင္းရာသီ ကို ႏွစ္သက္ေသာ္လည္းပူျပင္း ေျခာက္ေသြ႔ေသာေဒသမ်ားတြင္လည္း ျဖစ္ထြန္းသည္။ ျမစ္နားကမ္းနား ေခ်ာင္းေျမာင္းေပါသည့္
ေဒသမ်ားတြင္ သဘာ၀အေလ်ာက္ ေပါက္ေရာက္သည္။သဘာ၀အေလ်ာက္ ေပါက္ေရာက္ေသာ္လည္း ယခုအခါ အသီးမွ အဆီမ်ား ထုတ္ယူရန္အတြက္ က်ယ္ျပန္႔စြာ စိုက္ပ်ိဳးသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ေျမအမ်ိဳးအစား။ ။ အလြန္ေစးသည့္ေျမမွ တစ္ပါး မည္သည့္ ေျမမဆို စိုက္ပ်ိဳးႏိုင္သည္။ ေတာင္ေျခရွိ ေျမနီ ၊ ေျမ၀ါ ၊ သဲဲေျမၾကမ္းမ်ားတြင္ စိုက္ရန္ အထူးသင့္ေလ်ာ္သည္။ ေျမဖြာ၍ ေရစိမ့္၀င္ႏိုင္ရန္ လိုအပ္သည္။ စိုက္ပ်ိဳးမည့္ေျမကို လိုအပ္သလို ျပဳျပင္ၿပီး မ်ိဳးေစ့ကို တိုက္ရိုက္ခ်၍ စိုက္ပ်ိဳးရသည္။ အတန္းလိုက္ စိုက္ပ်ိဳးသင့္သည္။ တစ္တန္းႏွင့္ တစ္တန္း ၆ ေပ အကြာထားၿပီး ၂ ေပကြာ အတန္းလိုက္ က်င္းကေလးမ်ား တူး၍ တစ္က်င္းလွ်င္ မ်ိဳးေစ့ ၃-၄ ေစ့ခ်ေပးသင့္သည္။ စိုက္ၿပီးလွ်င္ မ်ိဳးေစ့မ်ားအား ေျမျဖင့္ ဖံုးေပးရမည္။ ေျမေျခာက္ေသြ႔ေနလွ်င္ တြင္းေစ့ေအာင္ ေရခံစိုက္သင့္သည္။ အေစ့မွအပင္ေပါက္ရန္၈ရက္၁၀ရက္ခန္႔ၾကာသည္။အပင္ျမင့္၃ ေပခန္႔ရွိေသာအခါ ေခါက္ႏွိမ္ေပးျခင္းအားျဖင့္အကိုင္းအခက္မ်ားစြာ ျဖာထြက္လာၿပီး အသီးထြက္ ပိုမိုလာႏိုင္သည္။ စိုက္ၿပီး ၄ လအၾကာတြင္ ၾကက္ဆူသီးမ်ား ရင့္မွည့္လာ၍ ညိဳလ်က္ ရွိေသာ အသီးမ်ား ကြဲအက္စျပဳလာေသာအခါတြင္ လက္ျဖင့္ ဆြတ္ခူးရပါသည္။အသီးခူးခ်ိန္အား ၃ လခန္႔ အထိ ဆက္လက္ ခူးသြားႏိုင္သည္။ဆြတ္ခူးၿပီးအသီးမ်ားအား လံုး၀ေျခာက္ေအာင္ေနလွန္းထားျခင္းအားျဖင့္ အသီးမ်ား အက္ကြဲၿပီး အေစ့မ်ား ရရွိႏိုင္ပါသည္။

အပင္

ၾကက္ဆူတြင္ ရိုးနီ ၊ ရိုးစိမ္း ဟူ၍ ရွိသည္။ အၿမဲစိမ္းလန္းေသာ ပင္ငယ္တစ္မ်ိဳးျဖစ္၍ အျမင့္ ၁၀ ေပ ထိရွိတတ္၏ ။ အပင္ႀကီးထြားမႈ ျမန္သည္။ ပင္စည္ေခါင္းပြ ျဖစ္သည္။

အရြက္

ရြက္လႊဲထြက္၏။ ရြက္ျပားႀကီးၿပီး အလြန္နက္ေသာ အဟိုက္မ်ား ၇-၈ ခုထိ ပါရွိသည္။ ရြက္နားတြန္႔၏။ ရြက္ေၾကာမ်ား ရြက္ၫွာထိိပ္မွ စျဖာသည္။ ရြက္ၫွာရွည္၍ တုတ္၏။ အရြက္ႏုစဥ္ ရြက္ျပားနီညိဳေရာင္ သို႔မဟုတ္ အစိမ္းေရာင္ ရွိ၏ ။ ရြက္ၫွာတံႏွင့္ ရြက္ေၾကာအနီေရာင္ သို႔မဟုတ္ အစိမ္းေရာင္ျဖစ္၏ ။

အပြင့္

အဖိုပြင့္ ၊ အမပြင့္ ရွိ၏ ။ အသီး အသီးသည္ အခိုင္လိုက္ျပြတ္၍ သီးသည္ ။ အသီးသည္ အခ်င္း ၁/၂ ၁ လက္မထိရွိ၍ ေပ်ာ့ေပ်ာင္းေသာ ဆူးငယ္မ်ားရွိသည္။ အခန္း ၃ ခန္း ပါ၏ ။

အေစ့

ေၾကြေစ့ခန္႔ရွိၿပီး ရွည္ေမ်ာေမ်ာ ပံုျဖစ္သည္။ ေျပာင္ေခ်ာေနသည္။ အညိဳၾကားႏွင့္ အျဖဴၾကား အနက္စသည္ျဖင့္ အေရာင္အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိသည္။

► အသံုးဝင္ပံု

အရြက္ ၊ အေစ့ ၊ အေစ့ဆီ။

အာနိသင္

ျမန္မာေဆးက်မ္းမ်ား အလိုအရ ၾကက္ဆူသည္ ခ်ိဳ၏ ။ ခါးသက္သက္ရွိ၏ ။ ပူေသာ ဂုဏ္သတၱိရွိ၏ ။ ေၾကက်က္ခဲ၏ ။ သုက္ကို ပြားေစ၏ ။ ၀မ္းသက္ေစ၏ ။ ၀မ္းမီးကို ေတာက္ေစ၏ ။ ထက္ျမက္၏။ ေလသလိပ္ကို ႏိုင္၏ ။

► အရြက္အသံုးျပဳပံု

၁ ။ အရြက္ကို ေခါင္း ကိုက္ေပ်ာက္ေဆး၊ အနာအံုေဆး အျဖစ္ အသံုးျပဳသည္။
၂ ။ အရြက္ကို ေရျဖင့္ သံုးခြက္တစ္ခြက္တင္ က်ိဳ၍ ေသာက္လွ်င္ ေလသလိပ္အားႀကီးျခင္း ၊ ေ၀ွးေစ့ႀကီးျခင္း ၊ ဆီးအိမ္၌ ထံုက်င္ကိုက္ခဲျခင္းႏွင့္ လည္ေခ်ာင္းနာ ၊ သည္းေျခနာတို႔ကို ေပ်ာက္ေစ၏။

► အေစ့အသံုးျပဳပံု

၁ ။ ကင္းဆိပ္ေျဖေဆးအျဖစ္ အေစ့ကို ေသြး၍ လိမ္းေပးရ၏ ။
၂ ။ ေလခ်ဳပ္၊ အဖ်ား ၊ ေခ်ာင္းဆိုး၊ ၀မ္းဗိုက္ ေဖာေရာင္ ၊ ထိုးေအာင့္ျခင္း ၊ ခါး ၊ ဆီးအိမ္ ၊ ေခါင္းကိုက္ခဲျခင္း ႏွင့္ ပန္းနာ ၊ ႏူနာ ၊ ဖ်ဥ္းဒူလာ ၊ အသည္း ေရာဂါ၊ ၀မ္းကိုက္ေရာဂါတို႔အတြက္ ေဖာ္စပ္ေသာေဆးမ်ားတြင္ ထည့္သြင္းအသံုးျပဳ၏ ။

► အေစ့ဆီအသံုးျပဳပံု

၁ ။ အေစ့ဆီကိုျပဳျပင္၍ ၀မ္းႏုတ္ေဆးေဖာ္စပ္ရာတြင္ သံုးသည္။
၂ ။ ကေလး လြယ္ကူစြာ ဖြားျမင္ႏိုင္ရန္အတြက္ ၾကက္ဆူဆီကို သံုး၏ ။
၃ ။ ၾကက္ဆူဆီကို ဆံပင္သန္ေဆးအျဖစ္လည္း သံုး၏ ။

♦ မွတ္ခ်က္

အေစ့မွ တိုက္ရိုက္ထုတ္၍ ရေသာ အဆီကို စားသံုးေဆးအျဖစ္ တိုက္ရိုက္ သံုးစြဲ၍မရပါ။ ၎အဆီမွ အဆိပ္ျဖစ္ေစတတ္ေသာ ဓာတ္မ်ား ကို ထုတ္ၿပီးမွ ေသာက္ေဆးအျဖစ္ အသံုးျပဳႏိုင္သည္။ ၾကက္ဆူေစ့ကို စားလွ်င္ ေသႏိုင္သည္။