ကမၻာ့ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္ သတ္မွတ္ဖုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံက ႏွစ္ေနရာကို UNESCO ေရြးခ်ယ္

UNESCO ဌာနခ်ဳပ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံ ခ်င္းျပည္နယ္အတြင္းက နတ္မားေတာင္နဲ႔ ကခ်င္ျပည္နယ္ အတြင္းက အင္းေတာ္ႀကီးကန္တုိ႔ကုိ UNESCO အဖြဲ႔က ကမၻာ့ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္ ေနရာေတြအျဖစ္ သတ္မွတ္ဖုိ႔ ဦးစားေပးအဆင့္ထဲမွာ ထည့္သြင္းလုိက္ၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္လုိ႔ ကမၻာ့ယဥ္ေက်းမႈအေမြအႏွစ္အျဖစ္ သတ္မွတ္ခံရမယ္ဆုိရင္ေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ပထမဆုံး ကမၻာ့ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္အျဖစ္ သတ္မွတ္ခံရမွာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ အျပည့္အစုံကုိေတာ့ ကုိေဇာ္၀င္းလႈိင္က တင္ျပေပးပါမယ္။

ကုလသမဂၢ ပညာ၊ သိပၸံနဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈအဖြဲ႔ - UNESCO က ကမၻာ့ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္အျဖစ္သတ္မွတ္တဲ့အထဲ သဘာ၀ယဥ္ေက်းမႈ၊ ဗိသုကာဆုိင္ရာ ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ သဘာ၀နဲ႔ ဗိသုကာ ႏွစ္ခုေပါင္း ယဥ္ေက်းမႈဆုိၿပီး ၃ မ်ဳိး ၃ စား သတ္မွတ္ေလ့ရွိတဲ့အထဲက သဘာ၀ယဥ္ေက်းမႈအေမြအႏွစ္အျဖစ္ သတ္မွတ္ဖုိ႔ ခ်င္းျပည္နယ္နဲ႔ ကခ်င္ျပည္နယ္က ေနရာ ၂ ခုကုိ ဦးစားေပး စဥ္းစားတဲ့အထဲ ထည့္သြင္းလုိက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ အဲဒီ ေနရာ ႏွစ္ခုစလုံးကုိ UNESCOက ကုိယ္စားလွယ္ေတြ အရင္ သြားေရာက္ေလ့လာၿပီးမွ တခုကုိ ကမၻာ့ယဥ္ေက်းမႈအေမြအႏွစ္အျဖစ္ သတ္မွတ္မွာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ UNESCO – ရန္ကုန္ရုံး ယဥ္ေက်းမႈဌာနက Program အရာရွိ ေဒါက္တာ ဥမၼာမ်ဳိးက ေျပာပါတယ္။

"အခုကာလမွာေတာ့ က်မတို႔က ဘာလုပ္မလဲဆိုလို႔ရွိရင္ UNESCO က ပညာရွင္ေတြကိုေခၚၿပီး အဲ့ဒီ့ေဒသ ၂ခုကို ဆိုက္ Site Survey ေတြ ဆင္းၾကည့္ပါမယ္။ အဲ့တာက ဒီလကုန္နဲ႔ ေနာက္လ ဧၿပီထဲမွာ လုပ္ျဖစ္မွာပါ။ အဲ့လိုလုပ္ၿပီးေတာ့ သူတို႔က ဒီ Survey ဆင္းၿပီး ၾကည့္လာၿပီးေတာ့မွ ဘယ္ Site ကိုေတာ့ အရင္ဆင္းသင့္တယ္ဆိုတာ သူတို႔သက္ဆိုင္ရာ ဝန္ႀကီးဌာနကို အၾကံညဏ္ေပး မွာပါရွင့္။ ဝန္ႀကီးဌာနကပဲ ဆံုးျဖတ္ရမွာေပါ့။ ဒီကိစၥက ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးနဲ႔ သစ္ေတာေရးရာဝန္ႀကီးဌာန က ဆံုးျဖတ္ရမယ့္ကိစၥပါ။

ေမး။ ။ ဆိုေတာ့ ဒီ Process က ဘယ္အဆင့္ေရာက္ေနၿပီလဲ ဆရာမ။ ဘယ္ေလာက္အထိ ၾကာႏုိင္မလဲခင္ဗ်။

" က်မတို႔က Tentative Lists ေတာ့ တင္ၿပီးသြားၿပီ။ တင္ၿပီးသြားၿပီ ဆိုတဲ့အခါက်ေတာ့ ဘယ္ေလာက္ၾကာမလဲဆိုတာက Mission Associates တခုလံုးကို ေရးရမယ္ဆိုေတာ့ အခ်ိန္ယူရပါလိမ့္မယ္။ ဥပမာ တခုေျပာျပရမယ္ဆိုရင္ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံလို ႏုိင္ငံမွာ နည္းပညာပိုင္းေရာ ေငြေၾကးပိုင္းေရာ ပညာရွင္ေရာ အကုန္ျပည့္စံုတဲ့ ႏုိင္ငံေတာင္မွ ဖူဂ်ီေတာင္ကို တင္တာ ဆယ္ႏွစ္အခ်ိန္ယူပါတယ္ရွင့္။ အဲ့လိုမ်ိဳးပါ။

ဒါေပမဲ့ က်မတို႔က ဒီမွာ အခုခန္႔မွန္းထားတာေပါ့ေနာ္။ သစ္ေတာဝန္ႀကီးဌာနက ခန္႔မွန္းထားတာ ႏွစ္ႏွစ္၊ သံုးႏွစ္အတြင္း ဆိုက္တခုက Nominate လုပ္ႏုိင္ေအာင္ ျပင္ဆင္ေနပါတယ္ရွင့္။"

ျမန္မာႏုိင္ငံက ကမၻာ့ေရွးေဟာင္းအေမြအႏွစ္အျဖစ္ သတ္မွတ္လုိတဲ့ ေနရာနဲ႔ အေဆာက္အဦးကုိေတြကုိ တင္ျပဖုိ႔ ေနျပည္ေတာ္မွာ ျမန္မာအစုိးရ သက္ဆုိင္ရာ ဌာနအသီးသီးက အရာရွိေတြနဲ႔ UNESCO ကုိယ္စားလွယ္ေတြ မတ္လ ၂၇ နဲ႔ ၂၈ ရက္ေန႔အၾကား ေတြ႔ဆုံ ေဆြးေႏြးၾကၿပီး အခုလုိ ဦးစားေပး အမည္စာရင္း ထြက္လာတာလဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြက္ UNESCOကေန ေရွးေဟာင္းအေမြအႏွစ္အျဖစ္ ပထမဆုံးအႀကိမ္ သတ္မွတ္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ေရွးေဟာင္းအေမြအႏွစ္ရွိတဲ့ တုိင္းျပည္အျဖစ္ UNESCO က သတ္မွတ္ခံရၿပီးရင္ေတာ့ တုိင္းျပည္အတြက္ အက်ဳိးျမတ္ေတြ အမ်ားႀကီး ရႏုိင္တယ္လို႔ ေရွးေဟာင္းသုေတသနဌာန ဒုတိယညြန္ၾကားေရးမွဴး ဦးသန္းေဇာ္ဦးက ေျပာပါတယ္။

"အဲ့ဒီ့ဆုိက္ေတြကို ရလာတဲ့အခါမွာ Regional မွာ Communityအတြက္ အက်ိဳးအျမတ္ေတြ အမ်ားႀကီး ရႏုိင္ပါတယ္။ အခြင့္အလမ္းေတြ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ေရွးေဟာင္းအေမြအႏွစ္ေတြကို ထိန္းသိမ္းေဆာင္ရြက္တဲ့အခါမွာ က်ေနာ္တို႔တင္ မဟုတ္ဘူး။ ႏိုင္ငံတကာကေန နည္းပညာ၊ ဘ႑ာေငြေၾကး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ႏုိင္တဲ့ လုပ္ငန္းေတြလည္း ပိုၿပီးေတာ့ မ်ားလာမယ္လို႔ က်ေနာ္ နားလည္မိပါတယ္ခင္ဗ်။"

ျမန္မာႏုိင္ငံကအက်ဳိးအျမတ္ေတြထဲ ယဥ္ေက်းမႈအေမြအႏွစ္ေတြကုိ ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ဖုိ႔ ေငြေၾကးနဲ႔ နည္းပညာပုိင္းဆုိင္ရာ အေထာက္အပ့ံေတြ ရႏုိင္သလုိ၊ တျခားေနရာေတြနဲ႔ အေတြ႔အႀကံဳ ဖလွယ္တာေတြအျပင္ ကမၻာလွည့္ခရီးသည္ေတြလည္း ပုိၿပီး ေရာက္လာႏုိင္ပါတယ္။

ေရွးေဟာင္းအေမြအႏွစ္အျဖစ္ သတ္မွတ္ဖုိ႔ သက္ဆုိင္ရာ အစုိးရေတြနဲ႔ UNESCO အဖြဲ႔တုိ႔ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ၾကတာျဖစ္ေပမယ့္ ဘယ္ႏုိင္ငံက ဘယ္ေနရာကုိ သတ္မွတ္မယ္ဆုိတဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကိုေတာ့ အဖြဲ႔၀င္ ၂၁ ႏုိင္ငံပါတဲ့ World Heritage Committee - ကမၻာ့ယဥ္ေက်းမႈအေမြအႏွစ္ ေကာ္မီတီက အစည္းေ၀းထုိင္ၿပီး ဆုံးျဖတ္တာ ျဖစ္ပါတယ္။