လြယ္လို႔

(ေဆာင္းပါးရွင္-မခိုင္)

ခုတေလာ သတင္းေတြထဲမွာ မူးယစ္ေဆး၀ါး ဖမ္းဆီးရမိတဲ့ သတင္းေတြ၊ သံုးစြဲသူေတြ ဖမ္းမိတဲ့ သတင္းေတြကို ေတြ႕ေနရတယ္။

မူးယစ္ေဆး သံုးစြဲသူမ်ား အႏၲရာယ္ ေလွ်ာ့ခ်ေရး လုပ္ငန္းမွာ လုပ္ေနတဲ့ဆရာ တစ္ေယာက္ကေတာ့ ေျပာပါတယ္။ ဒါမ်ိဳးက ခုမွသတင္းေတြ ပြင့္လင္းလို႔ သိရတာပါ။ အရင္ကတည္းက သံုးစြဲသူေတြေကာ ဖမ္းမိသူေတြပါ မ်ားေနတာပါတဲ့။

HIV/AIDS လုပ္ငန္းေတြထဲမွာ ၁၀ ႏွစ္ေက်ာ္ Volunteer လုပ္ခဲ့ေလေတာ့ မူးယစ္ေဆး သံုးစြဲတဲ့လူေတြ၊ သံုးစြဲခဲ့တဲ့ လူေတြနဲ႔ ရင္းရင္းႏွီးႏွီး အတူလက္တြဲလို႔ အလုပ္ေတြ လုပ္ခဲ့ရတယ္။

သူတို႔နဲ႔ သင္တန္းေတြ အတူတက္ေတာ့ ေဆြးေႏြးရတဲ့ အခါတိုင္း ဘာေၾကာင့္သံုးလဲဆိုတဲ့ ေမးခြန္းမ်ိဳးကို မၾကာမၾကာ ၾကားရတယ္။

ၾကားရတဲ့ အခါတိုင္းလည္း သူတို႔ေတြေျဖတာ တစ္ထပ္တည္းပါပဲ။ အဲဒါကေတာ့ "လြယ္လို႔" ပါတဲ့။

မူးယစ္ေဆးသံုးတဲ့သူ အမ်ားစုဟာ အဓိက နံပါတ္တစ္ကေတာ့ လြယ္လြယ္၀ယ္လို႔ ရလို႔ျဖစ္ၿပီး ဒုတိယ အေနနဲ႔ကေတာ့ ေနာက္ခံဘ၀ ဇာတ္ေၾကာင္းေတြက အနာေတြနဲ႔ျဖစ္တဲ့ လူေတြပါလို႔ ေဆြးေႏြးတဲ့ အခါတိုင္း ဒီလိုအေျဖ ထြက္လာတတ္တယ္။ ဒီေတာ့ ေမးၾကည့္ျဖစ္တယ္။

"လြယ္လို႔" ဆိုတဲ့ စကားကိုေပါ့။ ဒီေတာ့ ႏွစ္ ၂၀ နီးပါး မူးယစ္ေဆး သံုးစြဲတာျဖတ္ၿပီး အစားထိုး မက္သာဒံုးေဆး သံုးေနတဲ့ သူငယ္ခ်င္းက "ကိုယ့္လမ္းထဲမွာ သေရစာဆိုင္ မရွိရင္ လူေတြက ေတာ္႐ံုသေရစာ စားျဖစ္မလား။ လမ္းထဲ သေရစာဆိုင္ ဖြင့္လာမယ္။ လက္ထဲမွာလည္း ၀ယ္စားဖို႔ ပိုက္ဆံရွိမယ္ဆိုရင္ သေရစာကို တစ္ခါမဟုတ္ တစ္ခါေတာ့ ၀ယ္စားျဖစ္မယ္ မဟုတ္လား။ အဲဒီ သေဘာပါပဲ" လို႔ ရွင္းျပပါတယ္။

လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ ၂၀ တုန္းက လမ္းထဲက သူငယ္ခ်င္းေတြ စုၿပီးေတာ့ သူကဦးေဆာင္လို႔ ေဆး၀ယ္ေပးခဲ့ တာေတြကိုလည္း သိရပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္က သူငယ္ခ်င္းေတြထဲမွာ မိသားစုျပႆနာ ရွိတဲ့သူ တစ္ေယာက္တည္းပဲ ေဆးကိုစြဲျမဲစြာ သံုးစြဲျဖစ္ခဲ့တယ္လို႔လည္း သိရတယ္။

တကၠသိုလ္တက္ေနၿပီး စိတ္ၾကြေဆး (ATS အုပ္စု) သံုးေနတဲ့ တတိယႏွစ္ ေက်ာင္းသားေလးရဲ႕ အေဖက သူ႔သားကို ဘယ္လိုလုပ္ရမလဲလို႔ အၾကံဥာဏ္ လာေတာင္းပါတယ္။ ကေလးနဲ႔ စကားေျပာခ်င္တယ္လို႔ ခြင့္ေတာင္းၿပီး ကေလးကို စကားေျပာၾကည့္ေတာ့ ကေလးမွာ မိသားစု ျပႆနာေတြ ေတြ႕ရတယ္။ သူ႔အေဖနဲ႔ အေမကြဲေနတာရယ္။ အေဖက ေနာက္မိန္းမ ထပ္ယူဖို႔ လုပ္ေနတာရယ္ကို ေတြ႕ရတယ္။ ဟုတ္ပါၿပီ ေဆးသံုးဖို႔ ဘယ္လို၀ယ္ရလဲ ဆိုေတာ့။ ၀ယ္စရာ မလိုပါဘူးတဲ့ ေရာင္းတဲ့သူေတြက ကိုယ့္ေဘးနားမွာ ပြထေနတာ ပါပဲတဲ့ေလ။ သူလြယ္လြယ္နဲ႔ ၀ယ္လို႔ရေနတာကို ေပါ့ေပါ့ပါးပါးနဲ႔ ေျပာေနတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။

မူးယစ္ေဆး၀ါးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ပညာေပးတာေတြ၊ ေဟာေျပာပြဲေတြ လုပ္ေနၾကတာကို အားေပးပါတယ္။ မသံုးစြဲေသးတဲ့လူေတြ မသံုးျဖစ္ေအာင္ တစ္ေထာင့္တစ္ေနရာကေန တားဆီးပညာေပးတာမို႔ အားေပးပါတယ္။ သံုးစြဲေနတဲ့ လူေတြအတြက္ ေဆးျဖတ္စခန္းေတြ၊ ျပန္လည္ထူေေထာင္ေရး လုပ္ငန္းေတြ စတာေတြ လုပ္ေပးဖို႔ကိုေတာ့ ဘာမွေရေရရာရာ မၾကားရေသးပါဘူး။ သံုးတဲ့လူေတြကို ဖမ္းေန႐ံုနဲ႔ မၿပီးဘူးလို႔လည္း အေတြ႔အၾကံဳေတြအရ သိေနခဲ့ပါတယ္။ ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ UN က ဆရာတစ္ေယာက္ကို ေမးျဖစ္တယ္။ ဒီလုပ္ငန္းေတြက အစိုးရေကာ NGO ေတြေကာ လူထုေကာ ပါ၀င္မွ ရမယ္။ မလြယ္ဘူးတဲ့ေလ။ ေရရွည္ စီမံကိန္းေတြခ်ၿပီး ေငြေၾကးအကုန္အက် ခံရမွာ ျဖစ္သလို ေဒသတြင္း လူထုလက္ခံႏိုင္ေအာင္ ပညာေပးတာေတြ တစ္ဆက္တည္း လုပ္ရမယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

တစ္ေန႔က အသက္ ၃၀ အရြယ္ အစိုးရ ၀န္ထမ္းတစ္ေယာက္နဲ႔ စကားေျပာျဖစ္တယ္။ သူတို႔ ေအာက္ေျခ၀န္ထမ္းေတြ တစ္လကို သံုးသိန္းေလာက္သာရရင္ လာဘ္စားတာေတြ အၾကံအဖန္ေတြ မလုပ္ပါဘူးတဲ့။ သူလုပ္ေနရတာေတြက ရတဲ့လခနဲ႔ မေလာက္လို႔ပါလို႔ ရင္ဖြင့္လာပါတယ္။ ဒါနဲ႔ တစ္ဆက္တည္း ေမးျဖစ္တယ္။ ဘာလို႔ ဒီလိုအၾကံအဖန္ေတြ လုပ္ျဖစ္ေနတာလဲဆိုေတာ့ အဓိကကေတာ့ လြယ္လို႔ပါတဲ့။

ေနာက္တစ္ခ်က္ကေတာ့ မိသားစု စား၀တ္ေနေရး မေလာက္လို႔ပါတဲ့ေလ။ လြယ္တာကို လုပ္တတ္ၾကတာ သဘာ၀က်ပါတယ္။ မူးယစ္ေဆးကို လြယ္လို႔သံုးေနတာကို မလြယ္ေအာင္ လုပ္လိုက္လို႔လည္း သံုးစြဲသူေတြက မသံုးဘဲ ေနေတာ့မွာလားဆိုတာ စဥ္းစားစရာပါ။ ဆရာႀကီး ဦးအုန္းက ေျပာပါတယ္။

ပုပၸားေတာင္ႀကီး စိုျပည္ဖို႔အတြက္ လုပ္ေဆာင္တဲ့အခါ ထင္းခုတ္ၿပီး အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းတဲ့ သူေတြကို ပညာေပးရတယ္။ သူတို႔ မိသားစု၀င္ေတြကို စား၀တ္ေနေရးအတြက္ အလုပ္အကိုင္ ဖန္တီးေပးရတယ္။ ေဒသနဲ႔ ကိုက္ညီတဲ့ အပင္ေတြ စိုက္ရတယ္။ ေရထြက္ေပါက္ေတြကို ေလ့လာထိန္းသိမ္းရတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ဒီလိုပဲ မူးယစ္ေဆး သံုးစြဲသူေတြကို အျပစ္ေပး ဖမ္းဆီး ေထာင္ခ်႐ံုနဲ႔ မူးယစ္ကင္းစင္ေရး ျဖစ္သြားမလား။ ဖမ္းတာက လြယ္ေနလို႔ ဖမ္းပဲဖမ္းေနတာလား ဆိုတာကို စဥ္းစားမိေနပါတယ္။

၁၀ ႏွစ္ေက်ာ္ မူးယစ္ေဆး၀ါး အႏၲရာယ္ ေလွ်ာ့ခ်ေရးမွာ ပါ၀င္ကူညီခဲ့ေပမယ့္ အရင္က အတိုင္းပဲလို႔ ခံစားမိေနပါတယ္။ ဘာမွ မေျပာင္းလဲေသးဘူးလို႔ ျမင္ပါတယ္။ သံုးစြဲတဲ့ ေဆး၀ါးအမည္ေတြ သံုးစြဲပံုေတြသာ ေျပာင္းလဲသြားတယ္လို႔ပဲ ျမင္ပါတယ္။ လြယ္လို႔လုပ္မိတဲ့ အလုပ္ေတြကို ဆက္လုပ္ေနၾကဦးမယ္ ဆိုရင္ျဖင့္ ဘယ္လိုေခါင္းစဥ္ေတြတပ္ၿပီး လုပ္ေဆာင္ေနပါေစ ဘာမွမေျပာင္းလဲႏိုင္ဘူးလို႔ ျမင္ေနမိပါတယ္။

Eleven