'Dutch Phrases' ဆိုသည္မွာ Holland (ေဟာ္လန္) ႏိုင္ငံသား Dutch လူမ်ဳိး (သို႔) ဘာသာ စကား ႏွင့္ သက္ဆိုင္ျခင္းမရွိေသာ 'အေမရိကန္ ေဝါဟာရဆန္းစကားလုံးစု' (သို႔) 'ေဖာ္ျပခ်က္' မ်ားျဖစ္ သည္။ Dutch စကားလုံးစုေဖာ္ျပခ်က္မ်ားကို အေမရိကန္ႏိုင္ငံ၏ စစ္အတြင္းကာလမ်ား (သို႔) ျပင္း ထန္ေသာ အမ်ဳိး သားေရးစိတ္ဓာတ္တက္ႂကြလႈပ္ရွားေနေသာ အခ်ိန္ကာလမ်ား အတြင္း ေပၚထြက္ လာခဲ့သည္။ ထိုစစ္ကာလ ကုန္လြန္ၿပီးေနာက္ ႏွစ္ရာႏွင့္ခ်ီ၍ အေမရိကန္ဘာ သာစကား ၏ အစိတ္အပိုင္းအျဖစ္ အခ်ိန္အေတာ္ၾကာ တည္ရွိေနခဲ့သည္။ Dutch စကားလုံးပါ စကားစုမ်ားစြာကို အေမရိကန္အဂၤလိပ္ (American English) ၌ စ တင္အသုံးျပဳခဲ့ပုံမွာ ဤသို႔ျဖစ္သည္။ ၁၇ ရာစုအတြင္ အဂၤလန္ႏွင့္ ေဟာ္လန္ႏိုင္ငံတို႔၏ ျပင္းထန္ေသာေရ တပ္အင္အား ယွဥ္ၿပိဳင္မႈႀကီးအတြင္း၌ Dutch ေဝါဟာရစကားလုံးစု အမ်ားအျပား အသုံးျပဳခဲ့ၾကသည္။ ယခု အခ်ိန္တြင္ Bristish (ၿဗိတိန္လူမ်ဳိး) ႏွင့္ Dutch လူမ်ဳိးတို႔မွာ မိတ္ေဆြေကာင္းမ်ားျဖစ္ေနၾကေသာ္လည္း ေရွး အခါကမူ ၿဗိတိန္လူမ်ဳိးတို႔သည္ Dutch ဟူေသာ ေဝါဟာရကို'ဆိုးေသာ၊ မွားေသာ၊ မွားယြင္းေသာ' စသည့္ မေကာင္းသည့္အဓိပၸာယ္ျဖင့္ သုံးစဲြခဲ့သည္။ 'Dutch bargain' ဟူေသာ စကားလုံးစုမွာ အရက္မူးေနစဥ္ 'မူး မူး႐ူး႐ူးႏွင့္ သေဘာတူျခင္း' (သို႔) 'မူး႐ူးေနစဥ္ သေဘာတူျခင္း' ဟု ဆိုလိုသည္။ ထို႔အတူ "Dutch Courage' ဟူေသာ စကားလုံးစုမွာလည္း 'အရက္မူးေနစဥ္ရွိေသာ သတၱိ' (သို႔) အမွားအမွန္ မခဲြျခားႏိုင္ ေလာက္ေအာင္ အရက္မူးေနစဥ္ 'မူးမူး႐ူး႐ူးႏွင့္ ျပဳလုပ္ရဲေသာသတၱ' ကို ဆိုလိုဟန္ရွိသည္။ မိမိတပ္စခန္းမွ ခြင့္ျပဳခ်က္မရဘဲ တပ္မွထြက္ခြာသြားေသာ စစ္သားတစ္ဦး၏ ခြင့္မဲ့ပ်က္ကြက္ျခင္းကို 'Dutch leave' ဟု ေခၚ သည္။
ေရွးက အသုံးျပဳခဲ့ေသာ Dutch စကားလုံးစုမ်ားသည္ ယခုတိုင္ အဓိပၸာယ္ အနည္း ငယ္ကဲြလဲြစြာျဖင့္ သုံးစဲြလ်က္ရွိသည္။ Dutch treat ဆိုသည္မွာ ေရွးက ညစာစားပဲြတစ္ခုသို႔ ဖိတ္ၾကား ထားေသာ ဧည့္သည္ မ်ားသည္ မိမိတို႔စားေသာက္ကုန္က်စရိတ္ကို အခ်ဳိးက် ေငြေပး၍ စားေသာက္ရေသာပဲြမ်ဳိးကို ေခၚသည္။ ယ ခုေခတ္မွာမူ သူငယ္ခ်င္းတစ္စု ကိုယ့္ကုန္က်စရိတ္ကိုယ္ တာဝန္ယူသုံးစဲြ၍ စုေပါင္းအေပ်ာ္ထြက္ျခင္းကို Dutch treat ဟု ေခၚသည္။ သူငယ္တစ္ဦးႏွင့္ သူငယ္မတစ္ဦးတို႔သည္ ကိုယ့္လက္မွတ္ကိုယ္ဝယ္၍ ႐ုပ္ရွင္ အတူသြားၾကည့္ျခင္းကို They agree to go Dutch ဟု ေရးသားသုံးႏႈန္းသည္။ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္အနည္း ငယ္ခန္႔က လူသုံးမ်ားလွသည့္ Dutch စကားလုံးစုမွာ in Dutch ျဖစ္သည္။ အဓိပၸာယ္မွာ 'ဒုကၡေရာက္ေသာ' ျဖစ္သည္။ 'You were in Dutch' ဟု ေရးလွ်င္ 'You were in trouble' ဟု ဆိုလိုၿပီး သင္၏ မိဘ၊ ဆရာသ မားကဲ့သို႔ေသာ လူႀကီးသူမတစ္ဦးက သင့္ကို တစ္ခုခုေၾကာင့္ စိတ္ဆိုးေနသည္ဟု ဆိုလိုျခင္းျဖစ္သည္။
American English ၌ ေတြ႕ရေသာ အခ်ဳိ႕ Dutch စကားလုံးစုမ်ားသည္ ယခု ကၽြႏု္ပ္တို႔ သိၾက ေသာ Dutch လူမ်ဳိးတို႔ႏွင့္ သက္ဆိုင္မႈမရွိပါ။ သကၠရာဇ္ (၁၇၀၀) ေက်ာ္ ႏွစ္မ်ားအတြင္း အေမရိကတိုက္သို႔ ဝင္ေရာက္လာခဲ့ေသာ German (ဂ်ာမန္လူမ်ဳိး) မ်ားကို Dutch ဟု ေခၚခဲ့ၾကသည္။ ဂ်ာမန္စကားလုံး 'Deutsch' ကို မွားယြင္းစြာျဖင့္ 'Dutch' ဟု ေခၚျခင္းျဖစ္သည္။ ထို ဂ်ာမန္လူမ်ဳိးတို႔မွ ဆင္းသက္လာေသာ မိ သားစုမ်ားမွာ ယခုတိုင္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အေရွ႕ပိုင္းတြင္ ေနထိုင္လ်က္ရွိသည္။ ထိုသူတို႔ကို 'Pennsylvania Dutch' (ပင္ဆယ္လ္ေဗးနီးယားဒတ္ခ်္) ဟု သိၾကသည္။
အေမရိကန္ျပည္တြင္းစစ္အတြင္း အလယ္ပိုင္း Missousi ျပည္နယ္မွ ေျမာက္ပိုင္းသားမ်ားဘက္ကို ေထာက္ခံၾကသူမ်ားကိုလည္း Dutch ဟု ေခၚၾကသည္။ ဤကဲ့သို႔ေခၚရျခင္းမွာ ၎တို႔အမ်ားစုသည္ ဂ်ာမန္ အေျခခ်ေနထိုင္သူမ်ား ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ကာလီဖိုးနီးယားျပည္နယ္၌ 'ေရႊကို သဲသဲမဲမဲရွာေဖြေန ေသာအခ်ိန္' (Gold rush) အတြင္းက ဂ်ာမန္မ်ား၊ စကင္ဒီေနးဗီးယန္းမ်ား၊ ေဟာ္လန္ႏိုင္ငံသားမ်ားကိုလည္း Dutch ဟုပင္ ေခၚခဲ့ၾကသည္။
ယခုတိုင္ အသုံးမ်ားလ်က္ရွိေသာ စကားလုံးစုမွာ Dutch uncle ျဖစ္သည္။ ၎၏ အဓိပၸာယ္မွာ 'တင္းၾကပ္ခိုင္မာေသာ၊ ခက္ထန္တင္းမာေသာ' ဟူ၍ ျဖစ္သည္။ Dutch လူမ်ဳိးတို႔သည္ မိမိတို႔သားသမီးမ်ား ကို ျပဳစုပ်ဳိးေထာင္ရာတြင္ အလြန္စည္းကမ္းတင္းၾကပ္သည္ဟု အသိအမွတ္ျပဳခံရသည္။ Dutch ဦးႀကီး၊ ဦး ေလးမ်ားသည္လည္း ေျပာဆိုဆုံးမရာတြင္ 'ႏႈတ္၊ လွ်ာ' ခက္ထန္ တင္းမာေၾကာင္း ထင္ရွားၾကသည္။ ထို႔ ေၾကာင့္ Someone spoke to you like a Dutch uncle ဟု ေရးသားသုံးႏႈန္းလွ်င္ သင့္ကိုတစ္စုံတစ္ဦးက 'တင္းမာခက္ထန္စြာ' အေလးအနက္ေျပာသည္ဟူေသာ အဓိပၸာယ္ျဖစ္သည္။
(2002, July လထုတ္ American Mosaic, Words and Their Stories အခန္းမွ Dutch Phrases ကို ဘာသာျပန္ပါသည္။)
WORDS AND THEIR STORIES
စကားလုံးတို႔၏ ဇာတ္လမ္းမ်ား - ႏြယ္ႏြယ္
Dutch Phrases - ဒတ္ခ်္စကားလုံးစုမ်ား
0 comments:
Post a Comment