ေရးသားသူ- အိျဖဴလြင္၊ ရန္မ်ဳိးႏုိင္၊ မင္းဟိန္းေက်ာ္
၂၀၁၄ ဇန္န၀ါရီ ၃၁ ရက္တြင္ ေပၚထြက္လာမည့္ အေျခခံဥပေဒေလ့လာသုံးသပ္သည့္အစီရင္ခံစာႏွင့္ ဇန္န၀ါရီေႏွာင္းပိုင္းတြင္ ျပဳလုပ္မည့္ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖ
ြဲ႕မ်ား၏ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးမူေဘာင္ႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ေဆြးေႏြးပြဲရလဒ္မ်ားသည္ ၂၀၁၄ ၏ ႏုိင္ငံေရးျဖစ္စဥ္ကို အဓိကပုံေဖာ္ေပးမည့္ကိစၥရပ္မ်ားျဖစ္သည္။
အာဆီယံဥကၠ႒တာ၀န္ကို ပထမဆုံးအႀကိမ္အျဖစ္ စတင္တာ၀န္ထမ္းေဆာင္သည့္ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြက္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္သည္ ကမၻာ့အင္အားႀကီးႏုိင္ငံမ်ားအပါအ၀င္ ဥေရာပႏုိင္ငံမ်ား၊ အာဆီယံႏုိင္ငံမ်ားႏွင့္ က်ယ္ျပန္႔စြာဆက္သြယ္ဆက္ဆံမႈကိုရေတာ့မည္ ႏွစ္တစ္ႏွစ္ျဖစ္ၿပီး ၎လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား၏ ေျခလွမ္းအစအျဖစ္ အာဆီယံႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးမ်ား၏ အစည္းအေ၀းကုိ ဇန္န၀ါရီလတြင္ပင္ က်င္းပမည္ျဖစ္သည္။
အဆိုပါအစည္းအေ၀းမ်ားမွ ေပၚထြက္လာမည့္ ရလဒ္မ်ားသည္ ၂၀၁၄ ၏ ႏုိင္ငံေရးျဖစ္စဥ္ကုိ ပုံေဖာ္မည္ဆုိေသာ္လည္း ၂၀၁၄ ခုႏွစ္တစ္ႏွစ္လုံးသည္ သိသာထင္ရွားေသာ အေျပာင္းအလဲမ်ား ေတြ႕ရမည္မဟုတ္ဘဲ ထိပ္တုိက္ေတြ႕ဆုံမႈမ်ား၊ စိန္ေခၚမႈမ်ားႏွင့္ တအုံေႏြးေႏြးျဖင့္သာရွိမည့္ ႏွစ္တစ္ႏွစ္လည္းျဖစ္ႏုိင္သည္။
“၂၀၁၄ ခုႏွစ္ရဲ႕အႀကီးမားဆုံး႐ုိက္ခတ္မႈက ၁၀၉ ဦး ေကာ္မတီရဲ႕ အစီရင္ခံစာကိစၥျဖစ္လာမယ္။ အစီရင္ခံစာက ျပည္သူလုိလားတဲ့အေနအထားကို ေရာက္မလား၊ မည္ကာမတၱပဲျဖစ္မလားဆုိတာ ဘယ္သူမွမေျပာႏုိင္ဘူး”ဟု ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ေလ့လာသုံးသပ္ေရးေကာ္မတီ၀င္ျဖစ္သည့္ ေဒါက္တာျမတ္ဉာဏစုိးကေျပာသည္။
ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးႏွင့္ပတ္သက္၍ အဓိကက်သည့္ေခါင္းေဆာင္မ်ား အထူးသျဖင့္ အတုိက္အခံႏွင့္ တပ္မေတာ္ၾကားတြင္ အေျခခံက်ေသာ နားလည္မႈ၊ ႏုိင္ငံေရးသေဘာတူညီခ်က္မရွိသည့္အတြက္ ဥပေဒျပင္ဆင္ရာတြင္ မေရရာမႈမ်ားႏွင့္အတူ အခက္အခဲအခ်ဳိ႕ရွိလာႏုိင္သည္ဟု ႏုိင္ငံေရးေလ့လာသုံးသပ္သူမ်ားကလည္း ယူဆၾကသည္။
၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲနီးလာသည္ႏွင့္အမွ် လက္ရွိသမၼတဦးသိန္းစိန္အစုိးရလက္ထက္တြင္ အဆင္ေျပေနသည့္ အသုိင္းအ၀ုိင္းက ယခုျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားကုိ အႏၲရာယ္ဟုျမင္လာႏုိင္သကဲ့သုိ႔ တစ္ဖက္တြင္လည္း ပုိမုိလြတ္လပ္ေသာ အေနအထားမ်ား ခံစားရရွိလာသျဖင့္ ယခင္ကမ်ဳိသိပ္ထားရသည့္ အျခားတင္းမာမႈမ်ား ေပၚထြက္လာႏုိင္သည္ဟု ကမၻာ့ဘဏ္၏ ျမန္မာႏုိင္ငံဆိုင္ရာ မဟာဗ်ဴဟာစာတမ္းက ၂၀၁၄ ခုႏွစ္တြင္ ႀကဳံေတြ႕ႏုိင္သည့္ ႏုိင္ငံေရးအေျခအေနကို သုံးသပ္ထားသည္။
“၂၀၁၄ မွာ သိပ္ၿပီးေတာ့ျပင္းထန္တဲ့ လူမႈမၿငိမ္သက္မႈေတြ ႐ုပ္ပ်က္ဆင္းပ်က္ အားၿပဳိင္မႈေတြမျဖစ္ေအာင္လုိ႔ အစုိးရပုိင္းက ထိန္းမယ္ထင္တယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆုိေတာ့ ႏုိင္ငံတကာမွာ မ်က္ႏွာပ်က္ရမယ့္ကိစၥေတြကုိ ေရွာင္ရွားခ်င္လိမ့္မယ္ထင္တယ္”ဟု ႏုိင္ငံေရးသိပၸံပညာရွင္တစ္ဦးျဖစ္သည့္ ဦးမင္းဇင္ကေျပာသည္။
ႏုိင္ငံေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးတြင္ အေရးပါေသာ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ေခ်ာေမြ႕ေစရန္ တပ္မေတာ္၊ လႊတ္ေတာ္၊ အစုိးရႏွင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တုိ႔ ေလးပြင့္ဆုိင္ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးရန္ ကမ္းလွမ္းခဲ့ျခင္းသည္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္တြင္ အေကာင္အထည္ ေပၚ၊ မေပၚ မေရမရာသာရွိေနေသးသည္။
“ေတြ႕ဆုံမႈက ျဖစ္ရင္ျဖစ္ႏုိင္လိမ့္မယ္။ ဒါေပမဲ့ အဓိကက်တဲ့အခ်က္ေတြကို ျပင္ဖုိ႔ကေတာ့ အရမ္းခက္ခဲမယ္ဆုိတာ သတိျပဳဖုိ႔လုိတယ္”ဟု ျမန္မာႏုိင္ငံေရးကၽြမ္းက်င္သူ သတင္းစာဆရာတစ္ဦးျဖစ္သည့္ ဘာေတးလ္လင့္တနာကသုံးသပ္သည္။
အတုိက္အခံေခါင္းေဆာင္ျဖစ္သည့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနျဖင့္ သမၼတျဖစ္ရန္ မျဖစ္မေနျပင္ဆင္ရန္ လုိအပ္ေနသည့္ ပုဒ္မ ၅၉(စ)ကို မျပင္ေပးပါကလည္း ေရြးေကာင္ပြဲ၀င္မည္ဟု အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္က တရား၀င္ေျပာၾကားလုိက္ၿပီး အာဏာရပါတီကလည္း ပုဒ္မ ၅၉(စ)ကို ျပင္မည္ဟု ေျပာၾကားလုိက္သျဖင့္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားၾကားတြင္ တစ္စုံတစ္ရာ အေပးအယူမႈမ်ားရွိႏုိင္သည္ဆုိေသာ ခန္႔မွန္းခ်က္မ်ားလည္းရွိလာသည္။
ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္ျခင္းႏွင့္ တုိင္းရင္းသားမ်ား၏ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးႏွင့္ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ားသည္ အျပန္အလွန္ဆက္စပ္မႈမ်ားရွိေနသည္ျဖစ္ရာ “အေျခခံဥပေဒမျပင္ႏုိင္ပါက ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးမရႏုိင္”ဟု ျပည္ခုိင္ၿဖဳိးပါတီ၏ ဗဟုိအလုပ္အမႈေဆာင္အဖြဲ႕၀င္တစ္ဦးျဖစ္သည့္ သူရဦးေအာင္ကုိက ေထာက္ျပသည္။
“ဒီႏွစ္ထဲမွာေတာ့ တုိင္းရင္းသားေတြနဲ႔ တစ္ႏုိင္ငံလုံး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး လက္မွတ္ထုိးဖို႔ ျဖစ္ရင္ျဖစ္ႏုိင္မယ္။ ဒါေပမဲ့ အေျဖရတဲ့ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲေတြကေတာ့ ၿပီးျပတ္မယ္မထင္ဘူး။ ေနာက္တစ္ခုက သမၼတဦးသိန္းစိန္လက္ထက္မွာ တုိင္းရင္းသားေတြနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို တစ္စုံတစ္ရာအာမခံခ်က္ရတဲ့အထိ ၿပီးျပတ္ေစခ်င္တယ္။ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္မလွည့္ႏုိင္တဲ့ ကတိက၀တ္မ်ဳိးရတဲ့အထိ ျဖစ္ေစခ်င္တယ္”ဟု တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္မ်ား၏ အေရးႏွင့္ပတ္သက္၍ ကရင္အမ်ဳိးသားအစည္းအ႐ုံး၏ ဗဟုိေကာ္မတီ၀င္တစ္ဦးျဖစ္သူဖဒုိမန္းၿငိမ္းေမာင္ကေျပာသည္။
အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး လက္မွတ္ေရးထုိးၿပီးသားျဖစ္သည့္ လက္နက္ကုိင္အဖြဲ႕မ်ားႏွင့္ ရွမ္းျပည္နယ္တြင္ တုိက္ပြဲအခ်ဳိ႕ ဆက္ရွိေနဆဲျဖစ္ၿပီး ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္(ေကအုိင္ေအ)ႏွင့္လည္း အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးမရရွိေသးျခင္းက ၂၀၁၄ အတြက္ ႏွစ္အဆက္ဆက္ လက္ဆင့္ကမ္းျပႆနာအေမြျဖစ္သည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံေျမာက္ပုိင္း၊ အေရွ႕ေျမာက္ပုိင္းႏွင့္ အေနာက္ပုိင္းရွိ တုိင္းရင္းသားေဒသအခ်ဳိ႕တြင္လက္နက္ကိုင္တုိက္ပြဲမ်ားႏွင့္ လူမ်ဳိးေရးပဋိပကၡမ်ားအတြက္ စုိးရိမ္ပူပန္မႈမ်ားရွိေနခ်ိန္တြင္ အင္အားႀကီးပါတီမ်ားကလည္း ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲအႀကဳိျပင္ဆင္မႈမ်ားက သက္၀င္လႈပ္ရွားလာေတာ့မည္။
“ဒီအခ်ိန္မွာ စီးပြားေရးမူ၀ါဒကို ခ်ျပရေတာ့မယ့္အခ်ိန္ျဖစ္ေနၿပီ။ အခ်ိန္ကသိပ္မရွိေတာ့ဘူး။ ေရွ႕ႏွစ္မွာ အာဆီယံလြတ္လပ္စြာကုန္သြယ္ေရးဇုန္ (AFTA)ကလည္း လာေတာ့မယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲကလည္း လာေတာ့မယ္။ ဒီေတာ့ စီးပြားေရးမူ၀ါဒကုိေရးရမယ္။လူၿပိန္းႀကဳိက္ႏုိင္ငံေရးေတြ၊ ေႂကြးေၾကာ္သံေတြနဲ႔ သြားရမယ့္အခ်ိန္မဟုတ္ေတာ့ဘူး”ဟု ဥေရာပသမဂၢ၏ စီးပြားေရးဆုိင္ရာ ဥပေဒပညာရွင္တစ္ဦးျဖစ္သည့္ ဦးမင္းေတဇာၫြန္႔တင္ကေျပာသည္။
ယခုအခ်ိန္သည္ တုိင္းျပည္၏ မဟာဗ်ဴဟာတစ္ရပ္ကုိ မည္သုိ႔ပုံေဖာ္ေဆာင္ရြက္မည္ဆုိသည္ကို ျပည္သူအားခ်ျပစည္း႐ုံးျခင္းကုိ ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ားအေနျဖင့္ ဦးစားေပးလုပ္ေဆာင္သင့္သည္ဟု ေထာက္ျပေျပာဆုုိမႈမ်ားရွိေနသည္။
သက္တမ္းကုန္ရန္ အခ်ိန္တျဖည္းျဖည္းနီးလာၿပီျဖစ္သည့္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတႏွင့္ အစုိးရသစ္အတြက္လည္း မီးကုန္ယမ္းကုန္ အားထုတ္ရမည့္ႏွစ္လည္းျဖစ္သည္။
၂၀၁၄ ခုႏွစ္သည္ ျမန္မာႏုိင္ငံေရးတြင္ အေရးပါမည့္ႏွစ္တစ္ႏွစ္ ျဖစ္ေသာ္လည္း တိက်သည့္ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားကို ေအာင္ျမင္စြာျပဳလုပ္ႏုိင္ေရးသည္ ႏုိင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ အတၱကင္းေသာ အေျမာ္အျမင္ရွိရွိ ေဆြးေႏြးညႇိႏႈိင္းမႈမ်ားလုိအပ္ၿပီး ေစတနာေကာင္းျဖင့္ လုပ္ေဆာင္မႈမ်ားအေပၚတြင္သာ မူတည္ေနသည္။
၂၀၁၄ တြင္ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္မွသာ ၂၀၁၅ တြင္ က်င္းပမည့္ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲ ေခ်ာေမြ႕ေစမည္ျဖစ္သကဲ့သုိ႔ ဒီမုိကေရစီအေျခခံေကာင္းမ်ားကိုလည္း ဖန္တီးေပးႏုိင္မည္ျဖစ္သည္။
0 comments:
Post a Comment