ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ တစ္စီးရဲ့ အင္ဂ်င္ပါဝါ ဆုိတာ ဘာလဲ။

MyanmarCarsDB မွာ ေမးထားတဲ့ ေမးခြန္းကို ေတြ႔မိရာကေန ဤေဆာင္းပါးကို ေရးခဲ့မိပါတယ္။ ေမးထားတဲ့ ေမးခြန္းကေတာ့ “ေထာင္နဲ႕ေျပာလုိက္ ပြိဳင့္နဲ႕ေျပာလုိက္ Engine Power က ဘယ္လုိ Unit ေတြတုန္း?” လုိ႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ဆက္လက္ျပီးေတာ့ MyanmarCarsDB က “1300 ေျပာလုိေျပာ.. 1.3 ေျပာလုိေျပာ.. ေျပာလုိ႕သာေျပာေနက်တယ္ တခ်ိဳ႕မ်ား ဘာေၾကာင့္ ဒီလိုေျပာၾကတယ္၊ ဘယ္လုိတုိင္းတာ ကတယ္ဆုိတာကို မသိသူမ်ား ျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။ တကယ္သိသူမ်ား ေျဖေပးၾကပါဦး။” လို႔ ေတာင္းဆုိထားတာကို ေတြ႔ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

အဲဒီမွာတင္ ေတြ႔လိုက္ရတဲ့ ျပႆနာ တစ္ခုကေတာ့ 1300 နဲ႔ 1.3 ဘာကြာလဲ ဆုိတာကို အမွန္တကယ္ကို မသိသူ အမ်ားအျပား ရွိေနပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ဒီ ယူနစ္ ၂ ခုဟာ လြန္စြာရိုးရွင္းတဲ့ အေျခခံ ရူပေဗဒ ယူနစ္မ်ားပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

1300 နဲ႔ 1.3 ဘယ္လုိ ကြာျခားလဲ

Cubic Centimeter (သို႔) cc (သို႔) cm3 ဆုိတာ ထုထည္ တိုင္းတာတဲ့ ယူနစ္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီမွာ တစ္ခု သတိထားရမွာက 1300 လုိ႔ သံုးရာမွာ 1300cc ျဖစ္ျပီး 1.3 လုိ႔ ဆုိရာမွာေတာ့ 1.3 L ျဖစ္ပါတယ္။ L ဆုိတာကေတာ့ Liter ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ၉ တန္းမွာ သင္ခဲ့တာကို မေမ့ၾကပါနဲ႔ဦး။ 1 Liter = 1000 cc ျဖစ္ပါတယ္။ မိမိႏွစ္သက္သလို သံုးစြဲႏိုင္ပါတယ္။

သို႔ေသာ္လည္း အာရွနဲ႔ ဥေရာပမွာ 1300cc အင္ဂ်င္လုိ႔ သံုးစြဲေလ့ရွိျပီး အေမရိကန္ႏိုင္ငံနဲ႔ အျခားႏုိင္ငံ မ်ားမွာေတာ့ 1.3 L အင္ဂ်င္ရယ္လုိ႔ သံုးစြဲပါတယ္။

1300 နဲ႔ 1.3 ဆိုတဲ့ ယူနစ္ ၂ ခုရဲ့ ကြာျခားတဲ့ အေျခခံ သေဘာတရားကို သိရွိျပီဆုိရင္ အနည္းငယ္ ပိုမိုခက္ခဲတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြကို ေလ့လာၾကည့္ရေအာင္။ ေရွ႕ဆက္မသြားခင္ အရင္ဆုံး သိရွိဖုိ႔ လုိအပ္တာကေတာ့ အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ဆုိခ်က္မ်ားပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ဆုိခ်က္မ်ား

Displacement
Definition: the amount of air-fuel mix the engine can burn at a time.

ကဲဒါဆုိရင္ 1300cc အင္ဂ်င္လုိ႔ပဲ ေျပာေျပာ၊ 1.3L အင္ဂ်င္လုိ႔ပဲေခၚေခၚ ဒီယူနစ္ေတြက ဘာကိုရည္ညႊန္းပါသလဲ။ cc (သို႔) liter ယူနစ္နဲ႔ ေျပာေနၾကတ့ဲ ကိန္းဂဏာန္းဟာ အင္ဂ်င္တစ္ခုရဲ့ Displacement ကို ရည္ညႊန္းျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။

အရိုးရွင္းဆုံး အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆုိရင္ေတာ့ အင္ဂ်င္စလင္ဒါထဲက ပစ္စတင္ (pistons) ေတြရဲ့ ေလာင္စာနဲ႔ ေအာက္ဆီဂ်င္ (ေလ) တုိ႔ရဲ့ ေရာေႏွာေလာင္ကြ်မ္းမႈ ပမာဏကို တိုင္းတာတဲ့ ႏႈန္းပဲျဖစ္ပါတယ္။ Displacement (cc) ဟာ အင္ဂ်င္ရဲ့ ပါဝါကို တိုက္ရိုက္တိုင္းတာတဲ့ ယူနစ္မဟုတ္ေပမယ့္ displacement မ်ားေလ အင္ဂ်င္ပါဝါ ၾကီးမားေလလုိ႔ေတာ့ အၾကမ္းဖ်င္း သတ္မွတ္လုိ႔ ရပါတယ္။

Horsepower
Definition: the max power available from the engine.

အင္ဂ်င္ Displacement နဲ႔ ျမင္းေကာင္ေရအား (သို႔) Horsepower ၂ ခုစလုံးဟာ အင္ဂ်င္တစ္လုံးေန ထုတ္လုပ္ေပးႏုိင္တဲ့ “အား” (သို႔) ပါဝါကို သြယ္ဝႈိက္ေသာနည္းျဖင့္ အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ဆိုထားျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း တိုင္းတာသည့္ ယူနစ္မ်ား ကြားျခားသလို (cc ႏွင့္ hp) အဓိပါၸယ္ျခင္းလည္း လြန္စြာမွ ကြာျခားပါတယ္။

Horsepower (သို႔) ျမင္းေကာင္ေရအား ဆုိသည္မွာ အင္ဂ်င္တစ္လုံး၏ အခ်ိန္အတိုင္းအတာ တစ္ခုအတြင္း အလုပ္ျပီးေျမာက္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္စြမ္းအား တိုင္းတာသည့္ ႏႈန္းထားပင္ ျဖစ္သည္။

1 hp = 745.7 watts = 33,000 foot-pounds (per minute)

ဆိုလုိသည္မွာ ျမင္းေကာင္ေရ ၁ ေကာင္အားသည္ တစ္မိနစ္လွ်င္ ၇၄၅.၇ ဝပ္ (သို႔) ၃၃၀၀၀ ေပါင္-ေပ ႏႈန္းရွိသည့္ “အား” ကို ဆိုလုိသည္။ ပိုမိုရွင္းလင္းေအာင္ ဆုိရမည္ဆုိလွ်င္ 1 hp သည္ ေပါင္ ၃၃၀၀၀ ရွိသည့္ အေလးအား ၁ မိနစ္ၾကာ “မ” ထားႏိုင္စြမ္းႏွင့္ တူညီပါတယ္။

Displacement ႏွင့္ Horsepower တုိ႔၏ ဆက္ႏြယ္မႈ

အထက္မွာ ေဖာ္ျပထားတာကို ျပန္လည္ေဆြးေႏြး ၾကည့္ရေအာင္။ အင္ဂ်င္ Displacement နဲ႔ ျမင္းေကာင္ေရအား (သို႔) Horsepower ၂ ခုစလုံးဟာ အင္ဂ်င္တစ္လုံးေန ထုတ္လုပ္ေပးႏုိင္တဲ့ “အား” (သို႔) ပါဝါကို သြယ္ဝႈိက္ေသာနည္းျဖင့္ အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ဆိုထားျခင္း ျဖစ္ပါတယ္လုိ႔ အေစာက ေျပာခဲ့ပါတယ္။

အင္ဂ်င္ၾကီးမားေလ၊ displacement ပိုမ်ားေလ အင္ဂ်င္ရဲ့ ျမင္းေကာင္ေရအားလည္း ပိုမ်ားေလပါပဲ။ အင္ဂ်င္ရဲ့ ျမင္းေကာင္ေရအား ပိုမ်ားေလ အင္ဂ်င္ရဲ့ ပါဝါ ပိုၾကီးေလ ျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ - စလင္ဒါ ၄ လုံးပါ 1500cc (သို႔) 1.5 L အင္ဂ်င္ပါရွိတဲ့ Toyota Yaris ရဲ့ ျမင္းေကာင္ေရအားဟာ ၁၀၀ ေက်ာ္သာ ရွိေပမယ့္ စလင္ဒါ ၄ လုံးတပ္ 2000 cc (သို႔) 2.0 L အင္ဂ်င္ တပ္ဆင္ထားတဲ့ Audi A6 ကေတာ့ ျမင္းေကာင္ေရအား 211 hp ရရွိမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

အင္ဂ်င္တစ္လုံး၏ displacement နဲ႔ horsepower တုိ႔ဟာ ကိန္းဂဏာန္းအတိအက်နဲ႔ တိုက္ရိုက္ဆက္ႏြယ္မႈ မရွိပါဘူး။ တူညီတဲ့ displacement ရွိတဲ့ အင္ဂ်င္ ၂ လုံးဟာ ျမင္းေကာင္ေရအားမွာ ကြာျခားမႈရွိမွာ ေသခ်ာပါတယ္။ အသံုးျပဳတဲ့ ပင္စတင္ေခါင္း၊ နည္းပညာ၊ တာဘုိစနစ္ စတာေတြအေပၚ မူတည္ျပီး တူညီတဲ့ displacement ရွိတဲ့ အင္ဂ်င္ ၂ လုံးရဲ့ ျမင္းေကာင္ေရအားဟာ ကြာျခားသြားပါလိမ့္မယ္။

ဒါေပမယ့္ လူပိန္းတြက္နည္းနဲ႔ တြက္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ေနာက္ပိုင္းမွာ ထုတ္လုပ္ထားတဲ့ ဓာတ္ဆီသံုးအင္ဂ်င္ တပ္ဆင္ထားတဲ့ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ေတြမွာ ပွ်မ္းမွ်အားျဖင့္ displacement 17 cc ဟာ 1 hp နဲ႔ ညီမွ်တယ္လို႔ ဆုိႏိုင္ပါတယ္။

Torque (သို႔) အင္ဂ်င္ရုန္းအား
Definition: the amount of force that the car applies at the wheels

Torque (သို႔) အင္ဂ်င္ရုန္းအား ဆုိသည္မွာ အင္ဂ်င္တစ္လုံးက ထြက္ရွိလာတဲ့ ပါဝါကို ဘီးမ်ားထံမွတဆင့္ လမ္းမေပၚသို႔ ေရာက္ရွိတဲ့ ပမာဏကို ဆုိလုိပါတယ္။ ေနာက္တစ္နည္း ေျပာရရင္ေတာ့ torque ဆုိတာ အင္ဂ်င္ပါဝါကို ဘီးေတြကတဆင့္ လမ္းမေပၚသို႔ အေရာက္ပို႔လႊတ္ျပီး ေမာ္ေတာ္ယာဥ္အား တြန္းပို႔ေပးသည့္ ရုန္းကန္အားကို ဆုိလုိပါတယ္။

Torque ရဲ့ အေရးပါမႈကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ သိရွိသူ အလြန္နည္းပါးလွပါတယ္။ ကားတစ္စီးရဲ့ အင္ဂ်င္ရုန္းအားကို စိတ္ဝင္စားသူ မရွိသေလာက္ကို နည္းပါေပမယ့္ ကားတစ္စီး၊ အထူးသျဖင့္ စြမ္းရည္ျမင့္ ကားတစ္စီးကို ဝယ္ယူရာမွာ torque ကို သတိထားၾကည့္ဖုိ႔ မ်ားစြာလုိအပ္ပါတယ္။

အင္ဂ်င္ပါဝါ ဘယ္ေလာက္ေကာင္းေကာင္း torque နည္းေနတဲ့ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္တစ္စီးဟာ ရုန္းအားမေကာင္းပဲ တာထြက္ေႏွးေနမွာ ျဖစ္သလုိ ဂီယာေျပာင္းရာမွာလဲ တုန္႔သြားတတ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ red line လုိ႔ ေခၚတဲ့ အင္ဂ်င္လည္ပတ္မႈႏႈန္း (rpm) အျမင့္ဆုံး ဘယ္အခ်ိန္မွာ ေရာက္လဲေပၚမူတည္ျပီး torque ရဲ့ လုပ္ေဆာင္ခ်က္က ကားတစ္စီးရဲ့ ေရႊ႕လ်ားမႈကို ထိန္းခ်ဳပ္ေပးသြားႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

Torque ကို တိုင္းတာရာမွာ အင္ဂ်င္လည္ပတ္ႏႈန္း အျမင့္ဆုံး ဘယ္ေလာက္မွာ ၁ ေပါင္အေလးခ်ိန္ရွိတဲ့ “အား” ဟာ မ်ဥ္းေျဖာင့္အေနအထား ၁ ေပ အကြာမွာရွိတဲ့ ေနရာေပၚသို႔ အက်ိဳးသက္ေရာက္တဲ့ ရုန္းကန္အားကို ဆုိလုိပါတယ္။ ဥပမာ 275 lb-ft @ 5400 rpm လုိ႔ ေဖာ္ျပရပါတယ္။

ဥပမာ - ျမင္းေကာင္ေရအား 330 hp ရွိျပီး အင္ဂ်င္ရုန္းအား 275 lb-ft @ 5400 rpm ရွိတဲ့ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ တစ္စီးဟာ ပံုစံတူ၊ ဒီဇိုင္းတူ၊ အေလးခ်ိန္တူညီတဲ့ ျမင္းေကာင္ေရအား 305 hp သာရွိျပီး အင္ဂ်င္ရုန္းအား 300 lb-ft @ 5400 rpm ရွိတဲ့ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ကို တာအထြက္မွာ နာတစ္ဖ်ား အသာေပးရဖုိ႔ မ်ားပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း တာေဝးမွာေတာ့ ပိုမ်ားတဲ့ ျမင္းေကာင္ေရေၾကာင့္ အသာစီး ျပန္ရႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

သတိျပဳဖုိ႔ကေတာ့ ကားတစ္စီးရဲ့ အျမန္ႏႈန္းကို တြက္ခ်က္ရာမွာ အထက္မွာ ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ Displacement ၊ Horsepower နဲ႔ Torque ဆုိတဲ့ အခ်က္ ၃ ခ်က္တည္းနဲ႔ တြက္ခ်က္တိုင္းတာလုိ႔ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ ကားရဲ့ ပံုစံဒီဇိုင္း၊ အေလးခ်ိန္၊ ဂီယာ၊ aerodynamics ျဖစ္မႈနဲ႔ တာဘုိစနစ္တုိ႔အျပင္ အေရးၾကီးဆုံးျဖစ္တဲ့ ယာဥ္ေမာင္းရဲ့ စြမ္းရည္နဲ႔ ကြ်မ္းက်င္မႈတုိ႔အေပၚ မ်ားစြာမူတည္ေနပါတယ္။

မေမ့ပါနဲ႔ မည္မွ်ပင္ အဆင့္ျမင့္ျပီး စြမ္းေဆာင္ရည္ေကာင္းတဲ့ စူပါကားပင္ ျဖစ္ေနပါေစ၊ ယင္းေမာ္ေတာ္ယာဥ္၏ စြမ္းေဆာင္ရည္မွာ ယာဥ္ေမာင္းသူအေပၚတြင္ အမ်ားဆုံး မူတည္ေနပါတယ္။ တကယ္တမ္းေတာ့ စူပါကားေတြ ဆိုတာလည္း စက္ပစၥည္းမ်ားသာ ျဖစ္ပါတယ္။