လူသားေတြကို အၿမဲၿခိမ္းေျခာက္ေနတဲ့ ကိုလက္စထေရာ

လူသားေတြကို အၿမဲၿခိမ္းေျခာက္ေနတဲ့ ကိုလက္စထေရာ (က်န္းမာေရး ေဆာင္းပါး)

(ဧကရာဇ္ ေဇာ္ျမင့္)

ကိုလက္စထေရာ (Cholestrol) အလြန္ျမင့္မားမႈ၊ ကိုလက္စထေရာ မ်ားျပားမႈ သည္ ခႏၶာကိုယ္တြင္း အစာေခ် ဖ်က္မႈ သို႔မဟုတ္ ဓာတ္ေျပာင္း လဲမႈျဖစ္စဥ္ မူမမွန္ျခင္းျဖစ္ ပါတယ္။ ၄င္းသည္လူႀကီး ပိုင္း ၃ဝ ရာခုိင္ႏႈန္းေလာက္ကို ဒုကၡေပး ပါတယ္။  ခႏၶာကိုယ္ အစိတ္ အပိုင္းမ်ား မွ ေသြးမ်ားကို ႏွလံုးအိမ္ဆီသို႔ သယ္ ေဆာင္ေပးတဲ့ ေသြးေၾကာကို ေရာဂါျဖစ္ ေစတဲ့အဓိက အႏၲရာယ္ျပဳတဲ့ အေၾကာင္း ရင္းခံ တစ္ရပ္ျဖစ္ပါတယ္။

အဓိက အုပ္စုႀကီး ႏွစ္ခုရွိပါတယ္။

ပထမအုပ္စု

ပထမ အမ်ဳိးအစားက မ်ဳိး႐ိုး စဥ္ဆက္ ဆင္းသက္လာတဲ့  အသည္းက အစာ ေခ်ဖ်က္မႈ ျဖစ္စဥ္ အားနည္းမႈ တစ္ခုျဖစ္ပါ တယ္။  ယင္းျဖစ္ရပ္သည္  ကေလး အရြယ္မွာ ကိုလက္စထေရာ အလြန္ျမင့္ မားမႈကိုျဖစ္ေစ ႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဘဝ တစ္ေလွ်ာက္လံုး မ်က္ျခည္မျပတ္ ကုသမႈ ျပဳလုပ္ရန္ လိုအပ္ပါတယ္။ 

ဒုတိယအုပ္စု

ဒုတိယ အမ်ဳိးအစားက  လူႀကီးပိုင္း    ေတြမွာျဖစ္ တတ္ပါတယ္။ ျဖစ္ရတဲ့ အေၾကာင္း အရင္းက က်န္းမာေရးနဲ႔ ညီ ၫြတ္မႈမရွိတဲ့ ေနထိုင္ စားေသာက္မႈ ပံုစံ ေၾကာင့္ျဖစ္ ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ အစားအစာကို အလြန္အကြၽံ စားေသာက္ ျခင္း သို႔မဟုတ္ မတည့္တဲ့ အစားအစာ မ်ဳိးမ်ားကို စားသံုးျခင္း ေၾကာင့္ ျဖစ္ပါ တယ္။ 

ကိုလက္စထေရာ သည္ အဆီ ဓာတ္ပါေသာ ဓာတ္ပစၥည္း တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ တစ္နည္း အားျဖင့္ အဆီ ေမာ္လီက်ဴးမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။  ၄င္းဓာတ္သည္ ကြၽႏု္ပ္တို႔ Cells ေတြထဲမွာ  မပါမျဖစ္ပါတဲ့ ဓာတ္ တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။   ၄င္းဓာတ္သည္ Cells မ်ားျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းထားတဲ့ ခႏၶာကိုယ္ အေမွးပါး မ်ားထဲမွာ  ရွိၿပီး သားျဖစ္ၿပီး အစာေခ်ဖ်က္မႈ  လမ္းေၾကာင္း ထဲမွာ အမ်ားႀကီးပါ ဝင္ပါတယ္။ 

ကိုလက္စထေရာ ေလးပံုမွာ သံုးပံု က အသည္းမွ လာၿပီး က်န္တာ ကိုအစာ မွလာပါတယ္။  ေသြးထဲမွာ ပါဝင္တဲ့  ကိုလက္စထေရာ သည္ ခႏၶာကိုယ္ထဲက Cells မ်ားအားလံုး ဆီကို ေရာက္ဖို႔ အဆီ ပါတဲ့ ပ႐ိုတိန္း (Lipoproteins) အျဖစ္ ေျပာင္းလဲ လိုက္ပါတယ္။   အဓိကပ႐ို တိန္း အမ်ဳိးအစား တစ္ခုျဖစ္တဲ့ (LDL) အဆီ ပါဝင္မႈ ရာႏႈန္းနည္းတဲ့  ကိုလက္ စထေရာသည္   အသည္းမွ လာသည့္  အဆီဓာတ္ မ်ားကို   ပို႔ေဆာင္ပါတယ္။  သို႔ေသာ္ ေသြးေၾကာ နံရံမွာလည္း တစ္ နည္းနည္းနဲ႔ အဆီဓာတ္ မ်ားျပားမႈ ျဖစ္ႏုိင္ဖြယ္ ရွိပါတယ္။ ယင္းျဖစ္စဥ္သည္ ဗက္တီးရီးယား မ်ားေပါက္ပြား ႏုိင္တဲ့ ကိုလက္စထေရာ အညိႇအနယ္ အႏွစ္မ်ားကိုျဖစ္ ေပၚ ေစႏုိင္ပါတယ္။     (Atheroma  အညိႇအနယ္ အႏွစ္လို႔လည္း ေခၚပါတယ္)

 

၄င္းအနယ္ အႏွစ္မ်ားသည္ ခႏၶာကိုယ္ အစိတ္အပိုင္း မ်ားဆီသို႔ စီးဆင္းတဲ့ေသြး မ်ားကို ေႏွးေကြးစြာ စီးဆင္းေစလ်က္ ေသြးေၾကာ တျဖည္းျဖည္း က်ဥ္းေျမာင္း သြားႏုိင္ပါတယ္။ အနယ္အႏွစ္ မ်ားသည္ ေသြးေၾကာကို အနာ လည္းျဖစ္ေစ ႏုိင္ၿပီး ေသြးပ်စ္ ခဲမႈျဖစ္စဥ္ရဲ႕ အစလည္း ျဖစ္ပါ တယ္။ ေသြးပ်စ္ခဲ လာၿပီဆိုရင္ ေသြးစီး ဆင္းမႈ ႐ုတ္တရက္ ရပ္တန္႔ သြားေစႏိုင္ပါ တယ္။ ဤနည္း အတုိင္းဘဲ Cells ေတြ ဆီပို႔ေပးရတဲ့ ေအာက္ဆီဂ်င္နဲ႔ၾသဇာ ဓာတ္ေတြလည္း ပို႔ မေပးႏုိင္ေတာ့ ပါဘူး။ ႏွလံုးသို႔ ေသြးပို႔ေပးရတဲ့ ေသြးေၾကာထဲ မွာ ေသြးပ်စ္ခဲ မႈျဖစ္ရင္ ႏွလံုးေရာဂါျဖစ္ ႏုိင္ပါတယ္။ ဦးေႏွာက္ေသြးေၾကာေသြး ပ်စ္ခဲမႈျဖစ္ရင္နဲ႔ သိပ္အေရး မႀကီးေသာ ေသြးေၾကာေသြး ပ်စ္ခဲမႈေရာဂါ၊  ေျခ ေထာက္ မွာျဖစ္ရင္ ေလသင္ တုန္းျဖတ္ ႏုိင္ပါတယ္။ 

အဆီဓာတ္ပါဝင္မႈရာႏႈန္းနည္းေသာ ကိုလက္စထေရာအစုအပံု (VLDL)က အဆီဓာတ္ထုတ္လႊတ္ေနစဥ္ကို (Triglycerides) သၾကား ဓာတ္မ်ားမ်ား ပါဝင္ တဲ့အဆီ တစ္မ်ဳိးျဖစ္တည္မႈ လို႔လည္းေခၚ ပါတယ္။    ယင္းသၾကား ဓာတ္မ်ားမ်ား ပါဝင္တဲ့  အဆီဓာတ္ မ်ဳိးျဖစ္ တည္မႈမ်ား ျခင္းသည္  ေသြးေၾကာ က်ဥ္းမႈ ကိုလည္း ျဖစ္ေစ ပါတယ္။ 

ကိုလက္စထေရာ အတက္ အက် မမွန္ ျခင္းႏွင့္ ေသြးထဲမွာ အဆီဓာတ္ ရာႏႈန္းပို ျခင္းသည္ ေရာဂါ လကၡဏာကို မျပပါဘူး။ သင့္မွာ အႏၲရာယ္ ရွိေနၿပီ ဆိုတာ အခ်က္ ျပလိုက္ တာျဖစ္ပါတယ္။  ''ေသြးထဲမွာ အဆီဓာတ္ ပါဝင္မႈ အေျခအေနကို စစ္ေဆး ''ၾကည့္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ကိုလက္ စထေရာ ပါဝင္မႈ ရာႏႈန္းကို 200 mg/dl ထက္ေလ်ာ့ နည္းလွ်င္ အေကာင္း ဆံုးလို႔ မွတ္ယူ ပါတယ္။ 200 နဲ႔ 235 ၾကားမွာ ရွိၿပီး 240  ထက္ေက်ာ္လွ်င္ ကိုလက္ စထေရာ အလြန္ျမင့္မား တယ္လို႔ မွတ္ယူ ပါတယ္။

အေကာင္းဆံုး LDL ဟာ 130 mg/dl ေအာက္မွာ ရွိသင့္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္ ႏွလံုး ေသြးေၾကာ ေရာဂါ ဆိုးရြားသည့္ အေျခအေနမွာ ရွိတဲ့ပုဂၢိဳလ္ ေတြသည္ ထို ထက္ပိုနည္းတဲ့ အေျခအေန ရွိေအာင္ လုပ္သင့္ပါတယ္။ လက္ေတြ႕ စမ္းသပ္မႈ အရ HDL အဆီဓာတ္ ပါဝင္မႈျမင့္မား သည့္   ကိုလက္စထေရာ  နည္းေလ ေကာင္းေလပါပဲ။   ထိန္းထား ရမည့္ အဆင့္ ကေတာ့   60  mg/dl ေက်ာ္ ေက်ာ္ ေလာက္မွာ ထားရွိ ရပါတယ္။ 

အထူးသျဖင့္ အျခားေသာႀကီးမား သည့္ ႏွလံုးေရာဂါ ကိုျဖစ္ေစတဲ့ ေသြးတိုး ျခင္း၊ ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း၊ ဆီးခ်ဳိေရာ ဂါရွိျခင္း သို႔မဟုတ္ မ်ဳိး႐ိုးစဥ္ဆက္ ႏွလံုး ေရာဂါျပႆနာ တို႔ကဲ့သို႔ေသာ အေၾကာင္း ရင္းတစ္ခုခု ျဖစ္ခဲ့ရင္ အဆီဓာတ္ ပါဝင္မႈ အနည္း အမ်ား မမွန္ကန္မႈကို ျပင္းျပင္း ထန္ထန္ ရရွိႏုိင္ ပါတယ္။

က်န္းမာေရးနဲ႔ ညီၫြတ္တဲ့ ေနထုိင္မႈ ပံုစံကို ျပန္လည္ ရယူရန္ မလုပ္ မျဖစ္လုပ္ ပါ။ ရွိသင့္တဲ့ ရာႏႈန္းထက္ အဆီဓာတ္ ႀကိမ္ဖန္မ်ားစြာ မ်ားျပား ေနမယ္ဆိုရင္ ေဆးလိပ္ ေသာက္ျခင္း ကိုျဖတ္ လိုက္ပါ။ အရက္ေသာက္ ျခင္းကို  ျဖတ္လိုက္ပါ။ ကိုလက္စထေရာ နည္းတဲ့ အစားအစာ ေတြကို ေရြးခ်ယ္ၿပီး ခ်င့္ခ်ိန္ စားသုံးပါ။ ထို႔ျပင္ ေလ့က်င့္ခန္း လည္း မွန္မွန္လုပ္ ရန္လို အပ္ေၾကာင္း     တင္ျပ လိုက္ပါ တယ္။   ။

 

ျမဝတီ