ကုန္းေဘာင္ေခတ္ လူေမ်ာက္ မိသားစု

ကုန္းေဘာင္ေခတ္ လူေမ်ာက္ အေျကာင္း ကို ဖတ္ဖူးခဲ့တာ ၾကာပါျပီ။ လူထု ေဒၚအမာ ေရးတာေရာ၊ ဒဂုန္ ခင္ခင္ေလး ေရးတာေရာ၊ ဦးစိန္ေမာင္ဦး ေရးတာေရာ၊ ျမေကတု ေရးတာ ေရာ၊ ေမာင္သန္းေဆြ (ထားဝယ္) ေရးတာေရာ မွတ္မိေန ပါတယ္။

ပထမဆံုး လူေမ်ာက္ ျဖစ္တဲ့ ဦးေ႐ႊေမာင္္ ကို ၁၇၉၆ ခုနွစ္ မွာ သံလြင္ျမစ္ ( သို႕ ) မုတၱျမစ္ ေဘးက ေလာ နိုင္ငံ မိုင္းရံုးျကီး နယ္ မွာ ေမြးဖြား ခဲ့တယ္။ ( ပထဝီ အေျခ အေနနဲ႕ အေခၚ အေဝၚ အရ အဲဒီ ေဒသ ဟာ အခု ထိုင္း နိုင္ငံ ထဲက Mae Yong ပဲ ျဖစ္ဖို႕ မ်ားပါတယ္ ) အဲဒီ ေဒသ ကို အပိုင္စား တဲ့ ေစာ္ဘြား တစ္ေယာက္ က ထူးထူး ဆန္းဆန္း အေမြး အမ်ွင္ေတြ နဲ႕ ကေလးငယ္ ကို ျမန္မာ ဘုရင္ ထံ အထူး အဆန္း လက္ေဆာင္ ပဏၰာ အျဖစ္နဲ႕ ဆက္သ လိုက္တာ မို႔ သူ႕ အသက္ ငါးနွစ္သား အရြယ္ မွာ အင္းဝ ဘုရင္ထံ ကို ေရာက္လာ ပါတယ္။ သူ႔ တစ္ကိုယ္လံုး မွာ အေမြး နုနုေလး ေတြ ရွည္လ်ားစြာ ေပါက္ေန တယ္။ သူ႔ မ်က္လံုး အသား အေရ ပံုစံ စတာ ေတြ က ျမန္မာေတြ နဲ႔ မတူဘူး လို႔ ဆိုပါတယ္။ ( ဒီ အျဖစ္အပ်က္ ေတြ ကို ၁၈၂၆ မွာ ပထမဆံုး မွတ္တမ္း တင္နိုင္ ခဲ့တဲ့ အဂၤလိပ္ သံအဖြဲ႔ က ကေရာဖို႔ (ဒ္) မွတ္တမ္း ကို လူထု ေဒၚအမာ ေဆာင္းပါး ထဲမွာ ဖတ္နိုင္ ပါတယ္)

ေ႐ႊေမာင္္ ဟာ အဲဒီ ကတည္းက နန္းတြင္း မွာ ေပ်ာ္ေတာ္ဆက္ အျဖစ္နဲ႕ ျကီးျပင္း လာခဲ့တယ္။ ေမ်ာက္ေတြ လို ကျပ ေဖ်ာ္ေျဖ ရပါသတဲ့။ သူ႔မိဘေတြ မွာေရာ သူတို႔ မ်ိုး ႏြယ္စု ထဲမွာပါ သူ႔လို အေမြး အမ်ွင္ေတြ မရွိဘူး လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။ လူပ်ိဳ အျဖစ္ကို အသက္၂၀ အရြယ္ မွ ေရာက္ပါ တယ္တဲ့။ အသက္ ၂၂ မွာေတာ့ ဘုရင္ က ( ဘျကီးေတာ္ ဘုရား ) သူ့ကို လွတဲ့ နန္းတြင္းသူ တစ္ေယာက္ နဲ႕ လက္ထပ္ ေပးပါတယ္။ သူတို႔ ကေလး ေလးေယာက္ ရခဲ့တယ္။ အားလံုး က မိန္းခေလး ေတြ ခ်ည္းပါပဲ။ နွစ္ေယာက္ ကေတာ့ ငယ္ငယ္ ရြယ္ရြယ္နဲ႕ ဆံုးပါး သြားခဲ့ျပီး တတိယ သမီးေလး က မိခင္ ျဖစ္သူ နဲ႔ အေတာ္ ကို တူပါ သတဲ့။ ေနာက္ဆံုး ၂ နွစ္အရြယ္ ကေလး တစ္ေယာက္ ကေတာ့ သူ႔ လိုပဲ အေမြး အမ်ွင္ ေတြနဲ႔ ျဖစ္လာ တယ္။ အဲဒီ အငယ္ဆံုး သမီး က ေ႐ႊေမာင္္ရဲ့ အေမြ ကို ဆက္ခံတဲ့ မဖံုး ျဖစ္ပါတယ္။ ကေရာဖို႔(ဒ္) ရဲ့ စာအုပ္ ထဲမွာ ကိုေ႐ႊေမာင္္ နဲ႔ သမီး မဖံုး ရဲ့ ပံုဆိုျပီး ေဖၚျပ ခဲ့ရာမွာ ကိုေ႐ႊေမာင္ ရဲ့ ပံုက ဟုတ္ေပမယ့္ မဖံုး ရဲ့ ပံုက မွား ေနတယ္ လို႕ ေနာက္ပိုင္း မွာ ဟင္နရီနယူး(လ္) က ေထာက္ျပ ခဲ့ပါတယ္။



အဲဒီေနာက္ ၁၈၅၅ မွာ အင္းဝကို ကပၸတိန္ ဟင္နရီယူး(လ္) ေရာက္ လာခဲ့ ပါတယ္။ သူတို႔ ေရာက္လာခ်ိန္ မွာေတာ့ ကိုေ႐ႊေမာင့္ သမီး မဖံုး ဟာ အသက္ ၃၁ အရြယ္ ရွိေန ပါၿပီ။ သူ႔ကို အီတလီ လူမ်ိဳး တစ္ေယာက္ က လက္ထပ္ျပီး နိုင္ငံျခား ကို ေခၚသြားဖို႔ ျကိုးစား ပါေသး တယ္။ ဒါေပမယ့္ သီေပါမင္း က ခြင့္မျပဳ ခဲ့ပါဘူး။ ေနာက္ဆံုး ေတာ့ မဖံုးကို ဘုရင္ ကပဲ သာမန္ အရပ္သား တစ္ေယာက္ နဲ႔ လက္ထပ္ ေပးခဲ့ တာလို႕ ဆိုရ ပါမယ္။ ဟင္နရီယူး(လ္) တို႔ လာေရာက္ ခ်ိန္မွာ မဖံုး မွာ သားေလး နွစ္ေယာက္ ေတာင္ ရေန ပါျပီ။ ဦးေရႊေမာင္ ကေတာ့ လူဆိုး ဓားျပေတြ သတ္ျဖတ္ လို႔ ကြယ္လြန္ ျပီးခဲ့ျပီ လို႔ သိရ ပါတယ္။ မဖံုး ဟာ လည္း သူ႕ အေဖ ဦးေရႊေမာင္ လိုပဲ တစ္ကိုယ္လံုးကို အေမြးရွည္ ေတြနဲ႕ ဖံုးလို႔ ေနပါတယ္။ မဖံုး ကေန သားသမီး သံုးေယာက္ ေမြးဖြား ခဲ့ျပီး အဲဒီ အထဲက ေမာင္ဖိုးဆက္ နဲ႔ မမိ တို႔ဟာ မဖံုး လိုပဲ တစ္ကိုယ္လံုး မွာ အေမြးေတြနဲ႕ ျဖစ္ပါတယ္။

သူတို႔ မိသားစု ဟာ သူတို႔ကို အထူး အဆန္း လာျကည့္ တဲ့ နိုင္ငံျခားသား ေတြ ဆီကေန အခေျကးေငြ ကို ေကာက္ခံ ျပီး အသက္ေမြး ဝမ္းေက်ာင္းမွဳ ျပဳခဲ့တယ္။ သူတို႔ ဟာ ျကည့္ရွုသူ တစ္ေယာက္ ခ်င္း စီ ကေန ရူပီးေငြ ေလးဆယ္ ယူတယ္ လို႔ သိရ ပါတယ္။

နာမည္ျကီး ေဖ်ာ္ေျဖ တင္ဆက္သူ တစ္ေယာက္ ျဖစ္တဲ့ ဘာနမ္ ဟာ ၁၈၇၁ ခုနွစ္ ကတည္း က သူတို႔ကို အေမရိကန္ ေခၚျပီး သူ႕ရဲ႕ ( Greatest Show On Earth ) ဆိုတဲ့ ဆပ္ကပ္ပြဲ ျကီးမွာ ျပစားဖို႔ ျကိုးစား ခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘုရင္ က ခြင့္မျပဳ ခဲ့ဘူး။ ၁၈၈၅ မွာ ေတာ့ သီေပါမင္း နန္းက်ျပီး နန္းတြင္းေရး ေတြ ရွုပ္ေထြး ေနတဲ့ အခ်ိန္ မွာ မဖံုးတို႔ မိသားစု ဟာ ေနျပည္ေတာ္ ကေန ေတာတြင္း တစ္ေနရာ ကို ထြက္ေျပး ခဲ့ျကတယ္။ ေမာင္ဖိုးဆက္ ဟာ မ်က္စိ မေကာင္းေတာ့ တဲ့ မိခင္ မဖံုး ကို ေက်ာမွာ ပိုးျပီး ထြက္ေျပး ခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ေတာ ထဲမွာ သူတို႔ ဒုကၡ ေရာက္ေနစဥ္ မွာပဲ သီေပါမင္း ထံမွာ အမွုထမ္း ခဲ့ဖူးတဲ့ အီတလီ လူမ်ိုး အရာရွိ ကပၸတိန္ ေပပါနို က ( Captain Paperno ) သူတို႔ ကို ရွာေတြ႔ ျပီး ကယ္တင္ ခဲ့တယ္။ ျပီးေတာ့ သူတို႔ ကို ဥပေရာ ကို ပို႔ဖို႔ စီစဥ္ ခဲ့ပါတယ္။၁၈၈၆ ဇြန္လ ထဲမွာ မမိ ကြယ္လြန္ ခဲ့တယ္ လို႔ ဆိုပါတယ္။ အသက္၂၃ နွစ္ အရြယ္ ေလာက္ မွာ ျဖစ္ ပါလိမ့္မယ္။ ၁၈၈၆ ေႏြရာသီ မွာ ေတာ့ သူတို႔ကို လန္ဒန္ၿမိဳ ့ပီကာ ဒလီ လမ္း ေပၚက Egyptian Hall မွာ ျပန္လည္ ေတြ႔ျမင္ ရပါတယ္။

၁၈၈၆ ခုနွစ္ ေႏြ ရာသီမွာ မဖံုး နဲ႔ ေမာင္ဖိုးဆက္ တို႕ အဂၤလန္ကို ေရာက္လာခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ အခ်ိန္မွာ မဖံုး အသက္ က ၆၂ နွစ္ ေလာက္ ရွိေနျပီ ျဖစ္ျပီး မ်က္စိ လည္း ကြယ္ ေနပါျပီ။ ဘာနမ္ လည္း သူတို႔ ရွိရာ အဂၤလန္ ကို လိုက္လာ ပါတယ္။ သူ႔ အျကံ က အေမရိကား မွာ စီစဥ္ တင္ဆက္ေန တဲ့ သူ႔ရဲ့ ပြဲထဲမွာ မဖံုး တို႔ သားအမိ နွစ္ေယာက္ ကို ျပသ ဖို႔ပါပဲ။ဒါေပမယ့္ သူ့ထက္ အရင္ လာျပီး စည္းရံုး ေနတဲ့ အျခားေသာ ပြဲ စီစဥ္ေနသူ ေတြ လည္း အဲဒီကို ျကိုေရာက္ ေနတာကို ေတြ႔ခဲ့ ရတယ္။ ေနာက္ဆံုး မွာေတာ့ ဘာနမ္ ဟာ အျခား သူေတြေပး တဲ့ ေစ်းထက္ အမ်ားျကီး ပိုေပးျပီး သူတို႔ မိသားစု ကို ၁နွစ္ စာခ်ဳပ္ နဲ႔ သူ႔ဆီမွာ ျပသ ဖို႔ သေဘာ တူညီခ်က္ ရရွိခဲ့ ပါတယ္။ မဖံုး နဲ႔ သားျဖစ္သူ တို႔ဟာ ၁၈၈၇ မွာ လန္ဒန္ ကေန ျပင္သစ္ နိုင္ငံ က နာမည္ ေက်ာ္ Folies Bergere ကို လည္း ေရာက္သြား ခဲ့ပါေသး တယ္။ အဲဒီေနာက္ သူတို႔ ဟာ ဘာနမ္ နဲ႔ သေဘာ တူညီခ်က္ အရ အေမရိကန္ က ဘာနမ္ ရဲ့ ဆပ္ကပ္ပြဲ ေတြမွာ လိုက္ပါ ေဖ်ာ္ေျဖ ခဲ့ျကတယ္။
စာခ်ဳပ္ သက္တမ္း မကုန္ဆံုး မီကာလ ၁၈၈၈ ခုနွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ မွာ ေတာ့ မဖံုး ဟာ အေမရိကန္ နိုင္ငံ ဝါရွင္တန္ ဒီစီ မွာ ကြယ္လြန္ ခဲ့တယ္။ ၁၈၅၅ ကပၸတိန္ ဟနရီယူး(လ္) လာတုန္း က သူမ အသက္က ၃၁နွစ္ ဆို ခဲ့ေတာ့ ကြယ္လြန္ ခ်ိန္မွာ အသက္ ၆၄ နွစ္လို႕ မွတ္ယူ ရပါတယ္။သူ႔ စ်ာပနကို ဝါရွင္တန္ ဒီစီ သခၤ်ိဳင္းမွာပဲ ျမန္မာ ထံုးတမ္း စဥ္လာ အတိုင္း သျဂိုဟ္ ခဲ့တယ္ လို႕ သိရပါတယ္။

မဖံုး ကြယ္လြန္ သြား ေပမယ့္ ေမာင္ ဖိုးဆက္ ဟာ သူ႕ မိန္းမနဲ႕ အတူ ဆက္ျပီး ပြဲေတြ ျပသ ခဲ့တယ္ လို႕ ယူဆရ ပါတယ္။ သူ့မိန္းမ ဟာ တခ်ိန္ က နန္းတြင္း အပ်ိဳေတာ္ တစ္ဦး ျဖစ္ပါ တယ္။ ေမာင္ဖိုးဆက္ ဟာ တစ္ကိုယ္ လံုး အေမြးေတြ ဖံုးေနေပမယ့္ ခါးကေန စျပီး ဒူးအထိ မင္ေျကာင္ အျပည့္ ထိုးထား တယ္ နူးညံ့ သိမ္ေမြ႔ျပီး ဉာဏ္ရည္ လည္း မနိမ့္က် သလို ဆက္ဆံေရး ေကာင္းမြန္ တယ္လို႔ J.J. Weir ဆိုသူ ကလည္း မွတ္တမ္း တင္ခဲ့တယ္။

ေမာင္ ဖိုးဆက္ အေျကာင္း ေနာက္ဆံုး ေတြ႔ ရတာက ၁၈၉၄ ခုနွစ္မွာ ထုတ္ေဝ ခဲ့တဲ့ World's Columbian Dental Congress, Volume 1 မွာပါ။ အဲဒီ အထဲက ဆရာဝန္ တစ္ေယာက္ ဟာ ေမာင္ဖိုးဆက္ ကို ၁၈၉၁ မွာ ေတြ႔ဆံု ခဲ့တယ္ လို႕ ဆိုပါတယ္။ သူ႔ရဲ့ သြားေတြ ကို စစ္ေဆး ျကည့္ဖို႕ ျကိုးစား ေပမယ့္ ပြဲ စီစဥ္သူ ေတြက ခြင့္မျပဳ ခဲ့ဘူး လို႔ ဆိုပါတယ္။ အဲဒီ ေနာက္ပိုင္း မွာေတာ့ သူတို႕ ရဲ့ သတင္းေတြ ေပ်ာက္ကြယ္ သြားခဲ့တယ္။

မိသားစုစာအုပ္

ၾကာပါျပီ ... မသိေသးတဲ့ သူေတြ အတြက္ တင္တာပါ ....