တ႐ုတ္-ဂ်ပန္၊ တ႐ုတ္-အေမရိကန္ အားၿပိဳင္မႈမ်ားအၾကား အာဆီယံဥကၠ႒ တာ၀န္ယူရမည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ၾကားညပ္ကာ ေျမစာပင္ မျဖစ္ရန္ လိုအပ္

၂၀၁၄ ခုႏွစ္ အာဆီယံ အလွည့္က် ဥကၠ႒ ရာထူးတာ၀န္ လက္ခံရယူမည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနႏွင့္ ကမၻာ့စီးပြားေရး အင္အားႀကီး ႏိုင္ငံမ်ားျဖစ္သည့္ တ႐ုတ္-ဂ်ပန္၊ တ႐ုတ္-အေမရိကန္ အားၿပိဳင္မႈမ်ားအၾကား ၾကားညပ္ကာ ေျမစာပင္ ျဖစ္မသြားရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ ကုန္သည္စက္မႈ အသင္းခ်ဳပ္တြင္ ဒုတိယအႀကိမ္ ျပဳလုပ္သည့္ အာဆီယံ စကား၀ိုင္းတြင္ တက္ေရာက္ေဆြးေႏြးသည့္ ပညာရွင္မ်ား၏ ေျပာၾကားခ်က္အရ သိရသည္။

ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာနႏွင့္ ဂ်ာမနီႏုိင္ငံ ဟန္းဆိုင္ဒယ္ ေဖာင္ေဒးရွင္းတို႔ ျပဳလုပ္သည့္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ အာဆီယံဥကၠ႒ ရာထူးအတြက္ အႀကိဳေဆြးေႏြးသည့္ ဒုတိယအႀကိမ္ အာဆီယံ စကား၀ိုင္းကို ႏို၀င္ဘာ ၂၂ ရက္၊ ၂၃ ရက္ေန႔မ်ားတြင္ က်င္းပခဲ့ၿပီး ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာနမွ တာ၀န္ရွိသူမ်ား၊ ကုန္သည္စက္မႈ အသင္းခ်ဳပ္ ဥကၠ႒၊ ဟန္းဆုိင္ဒယ္ ေဖာင္ေဒးရွင္းမွ Mr. Achim Munz ႏွင့္ တာ၀န္ရွိသူမ်ား တက္ေရာက္ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံ အာဆီယံ ဥကၠ႒ရာထူး ရယူခ်ိန္တြင္ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံမွ စိတ္၀င္စားမႈ ရွိေနသည့္ အေရွ႕အလယ္ပိုင္း၊ ပစိဖိတ္ေဒသ ေတာင္ပိုင္း၊ အေရွ႕ေတာင္အာရွ၊ အေရွ႕ေျမာက္အာရွႏွင့္ ေျမာက္အေမရိက ေစ်းကြက္မ်ားအား အဓိက ခ်ိတ္ဆက္ထားသည့္ ကမၻာ့ကုန္သြယ္ေရး လမ္းေၾကာင္းတစ္ခု ျဖစ္ေနသည့္ ေတာင္တ႐ုတ္ ပင္လယ္အေရး ေဆြးေႏြးရန္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမွ သေဘာတူညီမႈႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ား ျမႇဳပ္ႏွံလာေနၿပီး တ႐ုတ္ႏိုင္ငံႏွင့္ ကြၽန္းစုပိုင္ဆိုင္မႈဆိုင္ရာ အျငင္းပြားမႈ ျဖစ္ေနသည့္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံအၾကား အားၿပိဳင္မႈမ်ား ရွိလာႏိုင္သည့္အတြက္ ပညာရွင္မ်ားက ယခုလို မွတ္ခ်က္ျပဳ ေျပာၾကားခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

"တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက ဖိအားေပးရင္ ဘယ္လိုလုပ္မလဲဆိုေတာ့ ဘ႐ူႏိုင္းကို အတုယူရမယ္။ ေရပိုင္နက္ အျငင္းပြားမႈေတြ ျဖစ္ေနတဲ့ အာဆီယံ ေလးႏိုင္ငံနဲ႔ ထိေတြ႕ရမယ္။ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံနဲ႔လည္း ထိေတြ႕ရမယ္။ အေမရိကန္ အပါအ၀င္ သက္ဆိုင္တဲ့ႏိုင္ငံ အားလံုးနဲ႔ ထိေတြ႕ၿပီး ဒီပလိုေမစီကို က်င့္သံုးရမယ္။ တ႐ုတ္ကိုေတာ့ ဆန္႔က်င္လို႔ မရဘူး။ ၿပီးေတာ့ ဒီျပႆနာေတြက ၁၀ ႏွစ္၊ ႏွစ္ ၂၀ နဲ႔ ေျဖရွင္းလို႔ မရတဲ့ ျပႆနာေတြဆိုေတာ့ လိမၼာပါးနပ္စြာနဲ႔ ေျဖရွင္းရမယ္။ ထိန္းထိန္းသိမ္းသိမ္း လုပ္ရပါမယ္" ဟု ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာန၊ အာဆီယံေရးရာ ဦးစီးဌာနမွ ဒုတိယ ညႊန္ၾကားေရးမႈးခ်ဳပ္ ဦးေအာင္ထူးက ေျပာၾကားသည္။

အာဆီယံဥကၠ႒ ရာထူးတာ၀န္အား ကေမၻာဒီးယားႏုိင္ငံ ရယူစဥ္က ေတာင္တ႐ုတ္ ပင္လယ္ႏွင့္ ဆက္ႏႊယ္ၿပီး အာဆီယံ ၀န္ႀကီးမ်ား သေဘာတူညီမႈျဖင့္ ထုတ္ျပန္သည့္ ထုတ္ျပန္ခ်က္အား တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ၏ ဖိအားေပးမႈေၾကာင့္ ထုတ္ျပန္ႏုိင္မႈ မရွိခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။ က်န္အာဆီယံ ကိုးႏုိင္ငံ အေနျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံအၾကား ေဆြမ်ဳိးေပါက္ေဖာ္ ဆက္ဆံမႈမ်ားေၾကာင့္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ ဖိအားေပးမႈမ်ား ရွိလာႏိုင္သည္ကို ပူပန္မႈမ်ား ျဖစ္ေပၚေနေၾကာင္း ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာနႏွင့္ ဆက္ႏႊယ္ေနသည့္ ျမန္မာမဟာဗ်ဴဟာႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ ေလ့လာေရး သိပၸံမွ အဖြဲ႕၀င္ ဦးႀကီးျမင့္က ေျပာၾကားသည္။

"ကြၽန္မတို႔ ႏိုင္ငံက ကေမၻာဒီးယားႏုိင္ငံ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီအတြက္ ကေမၻာဒီးယား ႏိုင္ငံလို ဖိအားေပးမႈခံမွာ မဟုတ္သလို အားၿပိဳင္မႈေတြၾကား ညပ္တာမ်ဳိးလည္း အျဖစ္မခံႏိုင္ပါဘူး" ဟု ေဒၚမိုးသူဇာက ဆိုသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ႏိုင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈတြင္ ပံုရိပ္ဆိုးမ်ား ရွိေနေသာ္လည္း အမ်ားဆံုး ျမႇဳပ္ႏွံထားသည့္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံႏွင့္ အသြင္ကူးေျပာင္းမႈ ျပဳလုပ္ေနသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုမွ ပိတ္ဆို႔မႈအခ်ဳိ႕ ထားရွိေသာ္လည္း စီးပြားေရး ပူးေပါင္းမႈ ဆိုင္ရာမ်ား စတင္ျပဳလုပ္လာျခင္း၊ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ား စတင္လုပ္ေဆာင္လာသည့္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံတို႔ႏွင့္ သံုးပြင့္ဆုိင္ အားၿပိဳင္မႈမ်ားမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဘက္မလိုက္ မူ၀ါဒႏ်င့္ လက္ရွိအေနအထားမ်ားအရ စီးပြားေရး ထိခိုက္မႈမ်ား ၾကံဳေတြ႕လာႏိုင္မည္ မဟုတ္ဘဲ အေကာင္းဆံုး ေက်ာ္ျဖတ္ႏိုင္ဖြယ္ရွိေၾကာင္း ကုန္သည္စက္မႈ အသင္းခ်ဳပ္မွ ဦး၀င္းေအာင္က သံုးသပ္ေျပာၾကားသည္။

"အေမရိကန္သမၼတ အိုဘားမား လက္ထက္မွာ အေမရိကန္ရဲ႕ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္အေရး စိတ္၀င္စားမႈေၾကာင့္ တ႐ုတ္နဲ႔ အေမရိကန္ အားၿပိဳင္မႈေတြ အၾကားမွာ အာဆီယံ နစ္ျမဳပ္သြားမလား စိုးရိမ္ေနၾကတယ္။ အင္အားႀကီး အေမရိကန္နဲ႔ တ႐ုတ္အားၿပိဳင္မႈမွာ အာဆီယံေျမစာ ျဖစ္မသြားဖို႔ လိုတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနနဲ႔ အကိုင္အတြယ္ မွားသြားရင္ အာဆီယံ ညီညြတ္မႈ ပ်က္ျပားသြားႏိုင္တယ္" ဟု ဦးႀကီးျမင့္က ဆက္လက္ေျပာၾကားသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနျဖင့္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္တြင္ အာဆီယံ အလွည့္က် ဥကၠ႒တာ၀န္ ယူခ်ိန္တြင္ ကိုင္တြယ္လုပ္ေဆာင္ရမည့္ ကိစၥရပ္မ်ားမွာ အာဆီယံ အသိုက္အျမံဳ တည္ေဆာက္ေရးကို သတ္မွတ္ရည္မွန္းခ်က္ ျပည့္မီေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေရး၊ အာဆီယံ အဖြဲ႕၀င္ ႏိုင္ငံမ်ားအၾကား တစ္ႀကိမ္မွ် ျပန္လည္သံုးသပ္ရျခင္း မရွိေသးေသာ ASPC (ASEAN Political Security Community)ကို သံုးသပ္ျခင္း၊ ရာခိုင္ႏႈန္း ၈၀ ခန္႔ ၿပီးစီးေနၿပီျဖစ္ေသာ အာဆီယံ စီးပြားေရး အသိုက္အျမံဳ ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္မွ က်န္ရွိေနသည္မ်ားကို ဆက္လက္အေကာင္အထည္ေဖာ္ေရး၊ ASCC(ASEAN Socio Cul tural Community) သံုးသပ္ခ်က္မ်ားကို ေဆြးေႏြးျခင္း၊ ပုဂၢလိကပိုင္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးအတြက္ ေရးဆြဲထားေသာ မူေဘာင္မ်ားမွာ အာဆီယံ ႏိုင္ငံမ်ားအၾကား ခ်ိတ္ဆက္ေစမႈကို မည္သို႔အကူအညီ ေပးႏိုင္မည္ ဆိုသည္ကို ေဆြးေႏြးျခင္း၊ အာဆီယံ အဖြဲ႕၀င္ႏိုင္ငံ ျဖစ္ေရးအတြက္ အေရွ႕တီေမာႏိုင္ငံ၏ ေလွ်ာက္ထားမႈကို သံုးသပ္ေဆာင္ရြက္ေရး၊ အာဆီယံ ႏိုင္ငံမ်ားအၾကား ႏိုးၾကားမႈ ရွိေစရန္ ဆက္သြယ္မႈ အစီအစဥ္မ်ား ေဆာင္ရြက္ေရး၊ အေမရိကန္၊ တ႐ုတ္အပါအ၀င္ အာဆီယံ မိတ္ဖက္ႏိုင္ငံမ်ားအၾကား မွ်ေျခကို ထိန္းညႇိေဆာင္ရြက္ေပးျခင္း၊ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္၊ ကိုရီးယားကြၽန္းဆြယ္အေရး၊ အေရွ႕အလယ္ပိုင္း ကိစၥရပ္မ်ားအျပင္ ႏိုင္ငံတြင္း ကိစၥရပ္ျဖစ္ေသာ ရခိုင္အေရး ကိစၥရပ္မ်ားကို ေဆာင္ရြက္ျခင္းတို႔ျဖစ္သည္။

(၂၃) ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံထိပ္သီး အစည္းအေ၀းပြဲ ပိတ္ပြဲအခမ္းအနားတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ အာဆီယံဥကၠ႒ေနရာ လႊဲေျပာင္းရယူစဥ္ (Photo:AFP)

EMG