အပစ္အခတ္ရပ္စဲဖုိ့ အဆင္သင့္ျဖစ္ျပီ – ေကအန္ယူ

ကရင္အမ်ဳိးသားအစည္းအ႐ုံး (ေကအန္ယူ) အေနနဲ့ အစုိးရနဲ့ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲဖုိ့ အဆင္သင့္ ႐ွိေနျပီလုိ့ ေျပာဆုိလုိက္ျပီး အပစ္အခတ္ရပ္စဲျပီးတာနဲ့ နုိင္ငံေရးေဆြးေနြးမႈ သြားနုိင္ဖုိ့  ဖြဲ့စည္းပုံ အေျခဥပေဒကုိ ျပင္ဆင္ဖုိ့ သေဘာထား ႐ွိတယ္လုိ့ ဆုိပါတယ္။ ျပီးခဲ့တဲ့ေအာက္တုိဘာ ၅ ရက္ေန့က ျပုလုပ္တဲ့ ဗဟုိအလုပ္အမႈေဆာင္ အစည္းေ၀းအတြင္း အခုလုိ ဆုံးျဖတ္လုိက္တာလုိ့ ေကအန္ယူ ဗဟုိအလုပ္အမႈေဆာင္ ေကာ္မတီ၀င္ ပဒုိမန္းျငိမ္းေမာင္က ေျပာပါတယ္။ တျပည္လုံး အတုိင္း အတာေဆာင္တဲ့ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးနဲ့ ပတ္သက္ျပီး ေကအန္ယူရဲ့ သေဘာထား ပဒုိမန္းျငိမ္းေမာင္ ကုိ  ေမးျမန္းထားပါတယ္။

 

ပဒုိ မန္းျငိမ္းေမာင္ “အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးဆိုတာကေတာ့ တျပည္လံုး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးကေနတဆင့္ နိုင္ငံေရး ျပသနာေတြ ေျဖ႐ွင္းဖို့ ၾကိုးပမ္းေနတာပဲ။ အကုန္လံုး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး လုပ္ထားတဲ့ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အင္အားစုေတြအားလံုး ပါ၀င္ျပီး လက္မွတ္ေရးထိုးဖို့။ အဲဒီကေန တဆင့္ နိုင္ငံေရး ျပသနာေတြ ေျဖ႐ွင္းဖို့ဆိုတာကေတာ့ တိုင္းျပည္မွာ ပါ၀င္ပတ္သက္တဲ့ အင္အားစုေတြအားလံုး အစိုးရ၊ လြွႊတ္ေတာ္၊ တပ္မေတာ္ရယ္၊ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အင္အားစုေတြရယ္၊ တိုင္းရင္းသားနိုင္ငံေရးပါတီရယ္၊ ဒီမိုကေရစီ အင္အားစုေတြရယ္၊ လူမႈေရး အသင္းအဖဲြ့အစည္းေတြရယ္နဲ့ အမ်ဳိးသမီးအဖဲြ့ေတြရယ္ အားလံုးေပါ့။ ပင္လံုကဲ့သို့ေသာ ညီလာခံ တရပ္ကေန နိုင္ငံေရးျပသနာေတြ ေဆြးေနြးမယ္။ ဖဲြ့စည္းပံုဥပေဒကိုလည္း ျပန္လည္ သံုးသပ္ ျပင္ဆင္မယ္။ ျပင္ဆင္ျပီး အစိုးရကို ပို့မယ္။ အစိုးရကတဆင့္ လြွႊတ္ေတာ္ကို အတည္ျပုခိုင္းမယ္။ နိုင္ငံေရးေျခလွမ္းေတြကို တဆင့္ျပီးတဆင့္ လုပ္ေဆာင္သြားဖို့ သေဘာထား ႐ွိပါတယ္။”

အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ပတ္သက္ျပီး ေကအန္ယူအေနနဲ့ အဆင္သင့္ျဖစ္ေနျပီလား။

“ဟုတ္ကဲ့။ ေကအန္ယူအေနနဲ့ကေတာ့ အဆင္သင့္ျဖစ္ေနပါျပီ။”

တပ္နဲ့ ပတ္သက္ျပီးေတာ့လည္း သေဘာတူညီခ်က္ေတြ ရထားျပီလား။

“သေဘာတူညီခ်က္က ယံုၾကည္မႈတဆင့္ကေနတဆင့္ အမ်ားၾကီး တဖက္နဲ့ တဖက္ တည္ေဆာက္လို့ရေတာ့ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီခ်က္ကို လက္မွတ္ေရးထိုးနိုင္တဲ့ အဆင့္လို့ ေျပာလို့ရပါတယ္။”

ဘယ္ေတာ့ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး လက္မွတ္ထိုးမလဲ။

“အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ထိုးဖို့ဆိုတာကေတာ့ နိုင္ငံေတာ္အစိုးရဘက္ကလည္း ေၾကညာထားတဲ့ အခ်ိန္သတ္မွတ္ခ်က္ေတြ႐ွိတာေပါ့။ က်န္တဲ့ တိုင္းရင္းသား အင္အားစုေတြနဲ့လည္း ညိွနိႈင္းျပီး သေဘာထားအျမင္ေတြ ဖလွယ္ျပီး တက္နိုင္ရင္ေတာ့ တိုင္းရင္းသားအင္အားစုေတြ ပါ၀င္ျပီး လက္မွတ္ထိုးနိုင္ရင္ေတာ့ ပိုေကာင္းတာေပါ့။ အဲဒီၾကားထဲမွာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး မလုပ္နိုင္ေသးတဲ့ ေကအိုင္အိုလို တိုင္းရင္းသား အင္အားစုၾကီးေတြ ပါ၀င္နိုင္ဖို့ ေအာက္တိုဘာလ ၈ ရက္ေန့မွာလည္း အစိုးရနဲ့ ကာယကံ႐ွင္ ေကအိုင္အိုနဲ့ ေကအိုင္အို ဖိတ္ၾကားထားတဲ့ တိုင္းရင္းသား အင္အားစုေတြ တက္ေရာက္ျပီးေတာ့ ေဆြးေနြးေနၾကျပီလို့ ထင္ပါတယ္။”

ေကအန္ယူရဲ့ Code of conduct နဲ့ ပတ္သက္ျပီး ေဆြးေနြးမႈရလဒ္ကို သိပါရေစ။

“Code of conduct နဲ့ ပတ္သက္ျပီး နွစ္ဖက္ ညိွနိႈင္းေဆြးေနြးတဲ့ အေနအထားေတြ ႐ွိပါတယ္။ သေဘာတူညီမႈေတြက တိုးတက္မႈေတြ ႐ွိပါတယ္။ နွစ္ဦးနွစ္ဖက္က အျပုသေဘာေဆာင္ ေဆြးေနြးၾကတာဆိုေတာ့ တဦးနဲ့ တဦး၊ တဖက္နဲ့ တဖက္ နားလည္မႈေတြ ႐ွိပါတယ္။”

ေကအန္ယူအေနနဲ့ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးလက္မွတ္ထိုးဖို့ အဆင္သင့္ျဖစ္ေနျပီဆိုေတာ့ ဒီကေန တဆင့္ နိုင္ငံေရးေဆြးေနြးမႈေတြလုပ္တဲ့အခါမွာ ဘာေတြ လုပ္ေဆာင္ဖို့ ျပင္ဆင္ထားလဲ။

“အဓိကေတာ့ အနာဂတ္မွာ တိုင္းျပည္ရဲ့ စည္းလံုးညီညြွႊတ္ေရး တိုင္းျပည္ရဲ့ အင္အားေကာင္းဖို့ အတြက္ဆိုရင္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုဆိုတဲ့ အေျခခံမႈကို ကိုင္ဆဲြျပီးေတာ့မွ နိုင္ငံေရး ျပဿနာေတြ ေျဖ႐ွင္းရမယ္။ အထူးသျဖင့္ကေတာ့ တမ်ဳိးသားလံုး တနိုင္ငံလံုးရဲ့ အဓိက အခက္အခဲျဖစ္ေနတဲ့ ျပဿနာက ၂၀၀၈ ဖဲြ့စည္းပံု အေျခခံဥပေဒကို ခုနေျပာတဲ့ အင္အားစုေတြ အားလံုး အျပုသေဘာနဲ့ ၀ိုင္း၀န္းေဆြးေနြး ျပင္ဆင္မယ့္သေဘာထား ႐ွိပါတယ္။”

ေကအန္ယူအေနနဲ့ေကာ ၂၀၀၈ ခုနွစ္ဖဲြ့စည္းပံု အေျခခံဥပေဒနဲ့ ပတ္သက္ျပီးေတာ့ ဘယ္လို သေဘာထား႐ွိပါသလဲ။

“ေကအန္ယူအေနနဲ့ကေတာ့ ျပန္လည္ျပုျပင္ေရးဆဲြဖို့ သေဘာထားပဲ႐ွိပါတယ္။ အသစ္ျပန္လည္ ေရးဆဲြမယ္ဆိုရင္ ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္ေရးဆိုတဲ့ လမ္းေၾကာင္းေပၚျပန္ေရာက္သြားမယ္ဆိုရင္ တင္းမာမႈေတြျဖစ္လာမယ္။ ပဋိပကၡေတြ ျပန္လည္ျပီး ျဖစ္ပြားလာမယ္လို့ ေကအန္ယူက သေဘာထားတယ္။ ျပန္လည္ျပုျပင္ေရးဆဲြေရးသာလွ်င္ နွစ္ဦးနွစ္ဖက္ ေစ့စပ္ညိွနိႈင္းေရးမႈအေပၚမွာပဲ တိုင္းျပည္က နာက်င္မႈအနည္းဆံုးအေနနဲ့ ခ်ည္းကပ္လုပ္ေဆာင္သြားရန္ အေကာင္းဆံုးလို့ ေကအန္ယူက သေဘာထားပါတယ္။”

ေကအန္ယူအေနနဲ့ ျပင္ဆင္ေရးကုိပဲ ဦးစားေပးတာေပါ့။
“ျပင္ဆင္ေရးဆုိတာပဲ သေဘာထား ႐ွိပါတယ္။ ျပန္လည္အသစ္ေရးဆြဲဖုိ့ ေကအန္ယူက လက္မခံပါဘူး။ အစုိးရရဲ့သေဘာထားကလည္း အသစ္ေရးဆြဲတာ လက္မခံဘူး။ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ကလည္း မၾကာေသးခင္ကာလမွာ ျပန္ျပီးျပုျပင္ေရးဆြဲတာကုိ လက္ခံတယ္၊ အသစ္ ျပင္ဆင္ေရးဆြဲတာကုိေတာ့ လက္မခံဘူးဆုိျပီး သေဘာထား႐ွိေတာ့ အကုန္လုံးအေျခအေနကုိ ေထာက္ထားရမယ့္ သေဘာထား ႐ွိပါတယ္။”

အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးကုိ အစုိးရက ေအာက္တုိဘာလကုန္ပုိင္း လုပ္သြားမယ္ဆုိေတာ့ ဒီအခ်ိန္အေတာအတြင္း လုပ္နုိင္ပါ့မလား။

“လုပ္နုိင္ဖုိ့ အမ်ားၾကီး အခက္အခဲ႐ွိမယ္ထင္ပါတယ္။ ၂၀၁၃ မကုန္ခင္ေလာက္မွာ လုပ္နုိင္ရင္ ပုိေကာင္းမယ္လုိ့ ထင္ပါတယ္။ ပုိျပီး ျဖစ္နုိင္ေျခမ်ားတယ္။”

တျပည္လုံးအတုိင္းအတာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲဖုိ့ေရာ အခုေလာေလာဆယ္ အေနအထားမွာ ျဖစ္နုိင္ပါ့မလား။ ပေလာင္နဲ့ ကခ်င္တုိ့ကလည္း ေဆြးေနြးေနတယ္ဆုိေပမယ့္ လက္မွတ္ထုိးနုိင္တဲ့ အဆင့္ မေရာက္ေသးဘူး။ တုိင္းရင္းသား အားလုံးပါ၀င္တဲ့ တျပည္လုံးအတုိင္းအတာ ျဖစ္နုိင္ပါ့မလား။

“တျပည္လုံးအတုိင္းအတာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးက အခက္အခဲအမ်ားၾကီး ႐ွိဦးမွာပါ။ ဒါေပမယ့္ ျပည္ေထာင္စုျငိမ္းခ်မ္းေရးေဖာ္ေဆာင္မႈ ေကာ္မတီ ဒုဥကၠ႒ ဦးေအာင္မင္းက ေတာင္ၾကီး ယုံၾကည္မႈနဲ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရးတည္ေဆာက္ေရး ညီလာခံမွာ အစုိးရသေဘာထား ေျပာတာကေတာ့ သတ္မွတ္ထားတဲ့အခ်ိန္မွာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးကို လုပ္မယ္။ အပစ္ရပ္မလုပ္နုိင္ေသးတဲ့ တုိင္းရင္းသားအင္အားစုေတြကလည္း အဆင္သင့္ျဖစ္တဲ့အခ်ိန္မွာ လာေရာက္ျပီး တက္ေရာက္ လက္မွတ္ထုိးနုိင္တယ္လုိ့ သေဘာထားေျပာပါတယ္။ အဲဒါေကာင္းပါတယ္။ လမ္းပိတ္ထားတာမဟုတ္ဘူးေလ။ တဆင့္ျပီးတဆင့္ ပါ၀င္နုိင္တဲ့ တုိင္းရင္းသားအင္အားစုေတြကုိ ေစာင့္ျပီးေခၚတဲ့ သေဘာ၊ အျပုသေဘာေဆာင္တယ္လုိ့ ျမင္ပါတယ္။”

တျခားျဖည့္စြက္ေျပာလုိတာမ်ား ႐ွိလား။

“ဒီေန့ ေရာက္႐ွိေနတဲ့ တုိင္းျပည္ရဲ့ အေျခအေနကေတာ့ ျမန္မာျပည္ရဲ့ နုိင္ငံေရးအလွည့္အေျပာင္းက ျဖစ္ေနျပီ။ အဲဒါကုိ မွန္မွန္ကန္ကန္သုံးသပ္နုိင္ဖုိ့လုိတယ္။ အဲဒီအလွည့္အေျပာင္းမွာ အျပုသေဘာေဆာင္တဲ့ ခ်ဥ္းကပ္မႈေတြနဲ့သာ တုိင္းျပည္ရဲ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရး၊ တုိင္းရင္းသား စည္းလုံးညီညြတ္ေရး၊ အမ်ဳိးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး၊ ဒီမုိကေရစီေဖာ္ေဆာင္ေရးဆုိတဲ့ တုိင္းျပည္ရဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ေတြကုိ ေဖာ္ေဆာင္နုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အစြန္းေရာက္တဲ့ အမ်ဳိးသားေရးသေဘာထား၊ အစြန္းေရာက္တဲ့ နုိင္ငံေရးေတြ၊  အစြန္းေရာက္တဲ့ ဘာသာေရးေတြနဲ့ဆုိ က်ေနာ္တုိ့တုိင္းျပည္ကုိ ဘယ္လုိမွ ကယ္တင္လုိ့မရဘူးလို့ ယုံၾကည္ပါတယ္။”

DVB